Γιάννης Ρίτσος: Ο «ερυθρός» ποιητής

Ο Γιάννης Ρίτσος γεννήθηκε την 1^η Μαϊου του 1909 στη Μονεμβασιά και ομολογουμένως ήταν ένας από τους σπουδαιότερους Έλληνες ποιητές, που στόλισε με το έργο του τις ψυχές των Ελλήνων. Ανήκε στην Αριστερά και συγκεκριμένα στο ΚΚΕ.

Πότε φανερώθηκε η κλίση του νεαρού τότε Ρίτσου στις τέχνες;

Όταν μπήκε τέλος στα ανέμελα παιδικά του χρόνια, ο Γιάννης δεν έδειχνε να αγαπά το σχολείο. Ζωγράφιζε στα τετράδια του και δε συγκεντρωνόταν με αποτέλεσμα να τιμωρείται συχνά. Όπως είχε πεί και ο ίδιος κάποτε:

Advertisements

«Σαν να μ’ άρεσε να είμαι τιμωρημένος. Δεν αγαπούσα τους ανθρώπους που αρίστευαν στα πάντα. Θα πεί ότι δεν είχαν καμία ιδιαίτερη κλίση.» 

Μετά από πολλές οικογενειακές συμφορές οικονομικές μα και χαμούς ο Γιάννης βρέθηκε μόνος με την αδελφή του Λούλα. Το 1927, ενώ τα αδέλφια βρίσκονταν στην Αθήνα ο Γιάννης Ρίτσος ασθενεί από την επιδημία της εποχής, τη φυματίωση και νοσηλεύεται στο νοσοκομείο «Σωτηρία» όπου διέμεινε για περίπου τρία χρόνια. Εκεί γνωρίζει τη Μαρία Πολυδούρη και ανταλλάζουν ποιήματα βρίσκοντας ο ένας μια παρηγοριά στον άλλο…

Το 1934, γίνεται μέλος του ΚΚΕ στο οποίο παρέμεινε πιστός μέχρι και τη τελευταία ημέρα της ζωής του. Το 1934 εκδόθηκε και η πρώτη ποιητική συλλογή του με τίτλο «Τρακτέρ».

Μεσολάβησαν πολλά από τη δικτατορία του Μεταξά ως τη κατοχή που κατέβαλλαν τον Ρίτσο σωματικά όσο και ψυχικά. Σε σχεδόν όλο το πέρας της κατοχής ήταν καθηλωμένος από την ασθένεια του. Μεταξύ 1945-1947 συγγράφει τη Ρωμιοσύνη και τη Κυρά των Αμπελιών. Το 1948 εξορίζεται στη Λήμνο και συγκεκριμένα στο Κοντοπούλι.

Το σύννεφο της Δικτατορίας:

Τα ξημερώματα της 21^ης Απριλίου συνοδευόμενος από ένα φιλικό του ζευγάρι όδευαν προς το σπίτι που τότε συγκατοικούσαν. Στον σταθμό Λαρίσης αντικρίζουν τανκς. Ο Τάσος (ο φίλος του) λέει πως θα γυρίζουν πολεμική ταινία. Ο Ρίτσος αμέσως κατάλαβε: «Τι ταινία! ΠΡΑΞΙΚΟΠΗΜΑ είναι». Οι φίλοι του, του είπαν να κρυφτεί. Εκείνος αρνήθηκε! Στις 6 πρωινή τον συλλαμβάνουν. Πολλές κακουχίες θα ακολουθήσουν.

Το 1971 ο Μίκης Θεοδωράκης μελοποίησε πολλά ποιήματα του Ρίτσου. Τότε είναι που αρχίζει να φέγγει το άστρο του ποιητή. Γνωρίζει τη δόξα κυρίως μετά τη Μεταπολίτευση και καταξιώνεται, αποσπά βραβεία και χειροκροτήματα. Εν τέλει φεύγει από τη ζωή στις 11 Νοεμβρίου του 1990 στην Αθήνα κα μεταφέρεται στον τόπο του, στη Μονεμβασιά.

Η ποίησή του επηρεάστηκε από τα βιώματά του και τις δύσκολες στιγμές της χώρας. Στα ποιήματα του Ρίτσου εμπεριέχονται στιγμιότυπα από τον εμφύλιο πόλεμο και τις εξορίες που υπέστη. Ο Ρίτσος γίνεται ενίοτε ερωτικός και άλλοτε υπαρξιακός. Κορυφαίο του ποίημα μεταξύ πολλών και η Ρωμιοσύνη που στα χρόνια της δικτατορίας έκανε χιλιάδες Έλληνες να αναριγούν και να δακρίζουν. Κυρίες και Κύριοι, αυτός ήταν ο Γιάννης Ρίτσος που με τον τρόπο ζωής του έγινε η ζωντανή απόδειξη της φράσης που άλλοτε είχε πεί: «Έχεις ακόμη να κλάψεις πολύ ώσπου να μάθεις τον κόσμο να γελά…»