Tετραλογία Λος Άντζελες, ένας σκοτεινός και διεφθαρμένος κόσμος

Η Tετραλογία Λος Άντζελες είναι από εκείνες τις περιπτώσεις βιβλίων που λατρεύεις να διαβάζεις όταν γυρίζεις σπίτι, αλλά ταυτόχρονα σε “αηδιάζει” ο κόσμος που παρουσιάζει. Για εμένα αυτό είναι ένα τεράστιο συν και ο κύριος λόγος που αγάπησα τα βιβλία του Έλροϋ από την πρώτη στιγμή.

Aς πάμε όμως λίγο στην θεματολογία – συνοπτικά εννοείται – των τεσσάρων βιβλίων.

Η Τετραλογία Λος Άντζελες (Μαύρη Ντάλια, Μεγάλο Πουθενά, Λος Άντζελες Εμπιστευτικό και Λευκή Τζάζ, κατά σειρά) τοποθετείται χρονικά στα τέλη του 1940 με μέσα 1950, στο μεταπολεμικό Λος Άντζελες. H ιστορία του κάθε βιβλίου ακολουθεί διάφορα πρόσωπα και γεγονότα. Το κάθε βιβλίο έχει τον δικό του άξονα γύρω από τον οποίο περιστρέφεται και που συνδέει τους κεντρικούς χαρακτήρες μας. Ο άξονας αυτός μπορεί να είναι ένα ειδεχθές έγκλημα, όπως θα διαπιστώσει ο αναγνώστης, ένα πρόσωπο. Γι’αυτό το λόγο τα βιβλία μπορώ να πω ότι συνδέονται με ένα έμμεσο τρόπο μεταξύ τους. Δεν χρειάζεται να διαβάσει κανείς πχ. την Μαύρη Ντάλια για να καταλάβει το Μεγάλο Πουθενά. Υπάρχουν, όμως κοινά πρόσωπα και καταστάσεις, κίνητρα και προϊστορίες χαρακτήρων που δίνουν ακόμη μεγαλύτερο βάθος και ομορφιά στον κόσμο του Τζέϊμς Έλροϋ και δένουν μεταξύ τους με μαεστρία, σαν ένα μεγάλο παζλ.

Ο Έλροϋ συχνά έχει χαρακτηριστεί στον παρελθόν, από τους κριτικούς βιβλίων , ως “Το Σκυλί Δαίμονας” της αμερικανικής λογοτεχνίας. Ο τίτλος αυτός δεν του δόθηκε άδικα. Αυτό που λάτρεψα στην Tετραλογία Λος Άντζελες, εκτός απο την μοναδική πλοκή που μπορεί να εμπνεύσει εκατοντάδες ταινίες μυστηρίου , είναι η σκληρότητα  με την οποία αποδίδεται ο κόσμος του Λος Άντζελες την εποχής εκείνης . Χαρακτηριστικό του Έλροϋ είναι η χυδαιολογία των χαρακτήρων και οι σκληρή γλώσσα που χρησιμοποιεί για κοινωνικές ομάδες. Το τελευταίο είναι κάτι για το οποίο ο Έλροϋ έχει κατηγορηθεί από μερικούς κριτικούς . Aλλά , εγώ θεωρώ ότι δεν θα μπορούσε να είναι αλλιώς το Λος Άντζελες της εποχής εκείνης . Ήταν μια εποχή έντονου ρατσιστικού μίσους, βίας, διαφθοράς και ότι άλλο μπορείτε να βάλετε με τον νου σας. Μια εποχή που επικρατούσε ο αντι-κομμουνιστικός μακαρθισμός και η κερδοσκοπία της “Χρυσής Εποχής” εισέβαλλε σε όλους τους τομείς της ζωής των Αμερικανών. Ακόμη και του φαινομενικά πιο νομοτελεστικού θεσμού που υπάρχει : της αστυνομίας. Aυτό δείχνει ο τολμηρός πλην σκληρός συγγραφέας στην Tετραλογία Λος Άντζελες : ότι δεν είναι όλα ένα γλυκό αθώο παραμύθι, ούτε η δεκαετία του 50′ ήταν τόσο “χρυση” όσο πιστεύουμε. Ο μεγαλύτερος εχθρός της Αμερικής ήταν η ίδια η Αμερική.

Κανείς δεν είναι αυτό που φαίνεται. Στην Τετραλογία καμία φράση δεν θα μπορούσε να είναι πιο αντιπροσωπευτική και αληθινή. Κανένας χαρακτήρας δεν είναι μονοδιάστατος. Κανείς δεν είναι απλά καλός ή κακός, έξυπνος ή χαζός, νομοταγής ή παράνομος. Όλοι οι χαρακτήρες είναι μαριονέτες που τους κινεί η ίδια ιστορία ( ή αυτοί κινούν την ιστορία ), το παρελθόν και τα σκοτεινά ή αθώα κίνητρα τους. Όλοι τους έχουν κάτι να κερδίσουν και όλοι αποτελούν ένα μικρό κομμάτι στο παζλ που λέγαμε πριν. Έχουν στόχους, φαντασιώσεις – παράξενες και ψυχεδελικές, πολλές φορές – και διαμορφώνουν αυτό το σάπιο , ρετρό Λος Άντζελες . Ένας χαρακτήρας που αξίζει νομίζω να κάνω μια μικρή μνεία, επειδή διοχετεύει όλα αυτά τα χαρακτηριστικά, είναι ο Ιρλανδός υπαστυνόμος Ντάντλεϊ Σμίθ . Άλλοτε κεντρική και άλλοτε δευτερεύουσα φιγούρα στα βιβλία, αλλά πάντοτε παρούσα, αυτός ο χαρακτήρας είναι η επιτομή της διαφθοράς, της βρομιάς και της εξυπνάδας. Ο υποκινητής. Με βιτρίνα το χαμόγελο και τους καλούς τρόπους, κρύβει αυτό που πραγματικά είναι. Είναι με λίγα λόγια η προσωποποίηση του “αμερικανικού ονείρου“, όπως θέλει να μας δείξει το “Σκυλί Δαίμονας”.

Στην Tετραλογία Λος Άντζελες, η μυθοπλασία με την Ιστορία κλειδώνουν μεταξύ τους με συγκλονιστικό τρόπο . Για άλλη μια φορά ο Έλροϋ αποδεικνύει γιατί είναι ένας από τους κορυφαίους συγγραφείς της εποχής μας . Υπαρκτά πρόσωπα και σημαντικά γεγονότα της αμερικανικής – και όχι μόνο – ιστορίας μπαίνουν σαν σφήνες στα μυθιστορήματα του , όπως ο επιχειρηματίας Χάουαρντ Χιούζ και ο αρχι-μαφιόζος Μίκυ “Μεγάλος Κ” Κόεν. Προσδίδει ρεαλισμό στα πρόσωπα αυτά . Νιώθεις σαν να τους βλέπεις, ως προνομιούχος θεατής, πάνω από έναν αόρατο θόλο να είναι όπως δεν διατυπώθηκαν ποτέ στην Ιστορία . Σαν να “κρυφοκοιτάζεις” στην ζωή τους όπως κανείς άλλος .

Η Tετραλογία Λος Άντζελες είναι ίσως η καλύτερη σειρά βιβλίων που έχω διαβάσει ποτέ. Το κάθε βιβλίο της σειράς σε απορροφάει μέσα του σαν ρουφήχτρα και σε ξεβράζει πάλι έξω, όταν το τελειώσεις. Συνδυάζει μυστήριο, ίντριγκα, ιστορικά γεγονότα και καταπληκτικούς χαρακτήρες βαθιά ριζωμένους σε ένα Λος Άντζελες, βγαλμένο από όνειρο ή καλύτερα εφιάλτη.

  «Η “πόλη των Αγγέλων”;  Είναι η πόλη των διαβόλων. Η πόλη των χαμογελαστών φιδιών ».     

   – Sean  Young