“Παράδεισος”: Ένα παραμύθι για μεγάλους

Και τι σημαίνει “βιβλίο για μεγάλους”; Μάλλον ένα βιβλίο, μια ιστορία χωρίς περιπέτεια και αθωότητα την ίδια στιγμή, χωρίς έναν μικρό ήρωα που οι σκέψεις και τα συναισθήματά του μας θυμίζουν πως ήμασταν εμείς, όταν ήμασταν παιδιά.

Το βιβλίο “Παράδεισος” του Αμπντουλραζάκ Γκούρνα, είναι ακριβώς αυτό το είδος βιβλίου που οι μεγάλοι έχουμε ξεχάσει να διαβάζουμε. Είναι ένα παραμύθι. Ένα παραμύθι με ρεαλισμό όμως, που αναφέρεται στη ζωή του 12χρονου Γιουσούφ με τις λεπτομέρειες που έχει ανάγκη να διαβάσει ένας ενήλικας για να καλύψει τα κενά, αλλά και με την απλότητα που αναζητούν οι μικρότεροι αναγνώστες στα βιβλία τους.

“Ένα δωδεκάχρονο παιδί πουλιέται από τον πατέρα του έναντι χρέους σε έναν πλούσιο έμπορο και από την απλή ζωή της αφρικανικής αγροτικής ενδοχώρας εκτοξεύεται στην πολυπλοκότητα του συναρπαστικού κόσμου των παραλίων, λίγο πριν η Ανατολική Αφρική γίνει θέατρο των λυσσαλέων ανταγωνισμών Γερμανών και Βρετανών αποικιοκρατών για την κατοχή του φυσικού πλούτου της χώρας. Σ’ αυτόν τον κόσμο, όπου συνυπάρχουν, σε μια ευαίσθητη κοινωνική ισορροπία, μουσουλμάνοι και ανιμιστές μαύροι Αφρικανοί, χριστιανοί ιεραπόστολοι, Ινδοί μέτοικοι και οι πρώτοι άπληστοι Ευρωπαίοι άποικοι, ο νεαρός πρωταγωνιστής, ο Γιουσούφ, θα γνωρίσει τη σκληρότητα και την καλοσύνη, τη βία και τον θάνατο, τη φιλία και τα πρώτα σκιρτήματα του έρωτα, την τυφλή δίψα για κέρδος και την τυχοδιωκτική τόλμη των πλανόδιων εμπόρων της εποχής. Ακολουθώντας τον αφέντη και το καραβάνι του στις πιο απάτητες ορεινές περιοχές, στους οικισμούς των «αγρίων» και στα πολύβουα λιμάνια της Ανατολικής Αφρικής, ο Γιουσούφ θα περιηγηθεί μια χώρα που μαστίζεται από το δουλεμπόριο, τους φυλετικούς πολέμους, τις δεισιδαιμονίες και τις ασθένειες, με φόντο την εδεμική ομορφιά της φύσης. Μια ιστορία ενηλικίωσης και συνάμα μια επική αφήγηση σπάνιου λυρισμού”.

Αυτή είναι η περιγραφή που θα διαβάσει κανείς όταν πιάσει το βιβλίο αυτό στα χέρια του. Το μαγικό ταξίδι όμως, ξεκινάει από το πρώτο κιόλας ξεφύλλισμα. Ως αναγνώστες γινόμαστε συνοδοιπόροι στο περιπετειώδες ταξίδι του Γιουσούφ από την παιδική ηλικία στην ενηλικίωση, από την αθωότητα στην ωριμότητα κι από τη θαλπωρή της οικογένειάς του στην βίαιη πραγματικότητα της μοναχικής ζωής ενός ενήλικα ανθρώπου.

Μαζί με το Γιουσούφ δεν ανακαλύπτουμε μόνο κάθε νέα πτυχή αυτής της δύσκολης συναισθηματικά μετάβασης που καλείται να κάνει ένας άνθρωπος μεγαλώνοντας, αλλά ανακαλύπτουμε επίσης και έναν κόσμο που μας φαντάζει πολύ μακρινός, χωρίς απαραίτητα όμως να είναι. Διαβάζουμε για το δουλεμπόριο, για τη βία και τις κακουχίες που βιώνουν οι άνθρωποι στην Αφρική, για τη μετανάστευση και για πολλά άλλα. Όλες όμως οι ιστορίες που μας διηγείται ο συγγραφέας, είναι όλες πλασμένες σαν ένα παραμύθι που μας ταξιδεύει με ρεαλισμό και απλότητα σε έναν άλλο κόσμο, διαφορετικό, αλλά μαγευτικό με το δικό του ιδιαίτερο τρόπο.