Νέες κυκλοφορίες από τις εκδόσεις Πόλις

Σας παρουσιάζουμε τις τελευταίες κυκλοφορίες απο τις εκδόσεις Πόλις.

Σιμόν Βέιλ. Το σοκ, Jacques Julliard

Αναρχοσυνδικαλίστρια, αναπόσπαστα συνδεδεμένη με την ζωή και τους αγώνες της εργατικής τάξης, ανυποχώρητη υπέρμαχος της ελευθερίας της σκέψης, πολεμίστρια στις τάξεις των Δημοκρατικών στον Ισπανικό Εμφύλιο, εβραία που στράφηκε προς τον καθολικισμό και με ισχυρή μυστική διάθεση, διαρκώς ανυπότακτη, φιλόσοφος από τους σημαντικότερους του 20ού αιώνα, η Σιμόν Βέιλ αποτελεί μια διανοητικά ζωογόνο πρόκληση για τη σκέψη μας.

Θουκυδίδης ή Ευσέβιος; Κώστας Γαγανάκης

Advertisements

Στις αρχές του 16^ου αιώνα, Γάλλοι ιστορικοί, όπως οι Francois Baudouin, Jean Bodin και Lancelot Voisin de La Popeliniere, απομακρύνθηκαν από την ουμανιστική παράδοση της ars historica, εισάγοντας νέες διαστάσεις και καινοτόμα ερμηνευτικά εργαλεία, όπως ιδιαίτερα η ιστορική αιτιότητα και η εκτενής εφαρμογή των αρχών μιας νεότευκτης ιστορικής κριτικής σκέψης στις πηγές του παρελθόντος.

Τα δραματικά γεγονότα του δεύτερου μισού του 16^ου αιώνα, εποχής των Θρησκευτικών Πολέμων, τροφοδότησαν με πρώτη ύλη τους «νέους ιστορικούς», εδραιώνοντας τη σύγχρονη, «ζώσα» ιστορία ως πρότυπο αφήγησης, και την εκκοσμικευτική, πολιτική ιστορία ως κυρίαρχο ερμηνευτικό εγχείρημα, που μετέφερε στη γνωσιολογική του σκευή μια πρωτόγνωρη επίγνωση του δημόσιου, εργαλειακού χαρακτήρα της ιστορίας.

Το βιβλίο επικεντρώνεται στο έργο του Lancelot Voisin de La Popelinière, Γάλλου ιστορικού, που πρωταγωνίστησε στην προώθηση της «νέας ιστορίας». O La Popelinière πρότεινε μια ιστορία της Γαλλίας η οποία συγκρούστηκε μετωπικά με την κανονιστική καλβινιστική αντίληψη περί ιερής ιστορίας (της μαχόμενης Εκκλησίας του Κυρίου). Το βιβλίο προτείνει μια κριτική ανάλυση της «ιστοριογραφικής επανάστασης» του 16ου αιώνα, όπως και, ιδίως, της διαμόρφωσης της προτεσταντικής ιστοριογραφικής παράδοσης, από τους Λουθηρανούς της Γερμανίας ως τους Καλβινιστές της Γαλλίας των Θρησκευτικών Πολέμων. Μέσα από την αντιπαράθεση των δύο εναλλακτικών συγκροτήσεων της γαλλικής ιστορίας, αποτιμώνται οι νεωτερικές προτάσεις αλλά και οι αντινομίες της «νέας ιστορίας» του γαλλικού 16ου αιώνα. Τέλος, σε ευρύτερο επίπεδο, προτείνεται μια κριτική αποτύπωση της πορείας της «ιστοριογραφικής επανάστασης» του 16ου αιώνα, σε σχέση με τις δομές εξουσίας της εποχής, ιδίως με την απολυταρχική μοναρχία των Βουρβόνων.

Υπάρχει λύση; Συζήτηση με τον Γιάννη Πρετεντέρη, Κώστας Σημίτης

Η βροχή πληροφόρησης στα μέσα ενημέρωσης είναι βροχή αινιγμάτων. Ο πολίτης δυσκολεύεται να κατανοήσει τι ακριβώς συμβαίνει, ποιες θα είναι οι εξελίξεις και, κυρίως, τι σημαίνουν γι’ αυτόν. Η κυβέρνηση τον διαβεβαιώνει ότι προχωρεί τώρα προς τη ρύθμιση του χρέους. Πώς; Οι εταίροι μας επιμένουν ότι συμφώνησαν με την Ελλάδα να ρυθμίσουν το χρέος το 2018. Ο πολίτης διαβάζει ότι πρόκειται να αποφασισθούν βραχυπρόθεσμα, μεσοπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα μέτρα για την ανάκαμψη της ελληνικής οικονομίας, αλλά προς το παρόν είναι υπό συζήτηση μόνο τα βραχυπρόθεσμα. Ποια είναι τα υπόλοιπα παραμένει άγνωστο, όπως άγνωστο είναι επίσης το πότε θα προσδιορισθούν και ποιες θα είναι οι επιπτώσεις τους. Νέοι φόροι; Νέα ρύθμιση συντάξεων; Νέα μείωση του εισοδήματός του; Οι μεν τον διαβεβαιώνουν ότι όλα θα καλυτερεύσουν στο άμεσο μέλλον, οι δε ότι το μέλλον θα είναι σκοτεινό για απροσδιόριστο χρόνο. Επικρατεί σύγχυση και

αβεβαιότητα. Όχι μόνο ο ίδιος δεν μπορεί να κατανοήσει τους όρους του παιχνιδιού, αλλά και όσοι ασχολούνται επαγγελματικά με τα θέματα αυτά διερωτώνται τι μπορούν να θεωρήσουν βέβαιο. Τον Μάιο του 2016 το αρμόδιο όργανο της ΟΝΕ, το Eurogroup, ανακοίνωσε ότι «ο σημαντικός βαθμός αβεβαιότητας για τις μακροοικονομικές εξελίξεις στην Ελλάδα δεν του επιτρέπει να αποφανθεί για το τι θα συμβεί στο μέλλον». Είναι δυνατή, παρ’ όλα αυτά, μια λύση;

Η συζήτηση με τον Γιάννη Πρετεντέρη σκοπό έχει να βοηθήσει στην καλύτερη κατανόηση των προβλημάτων. Διαλέξαμε αυτόν τον τρόπο ανταλλαγής απόψεων για να εκφρασθούμε ζωντανά και κατανοητά. Δεν το καταφέραμε, ίσως, πάντα. Η οικονομία και η πολιτική έχουν την ιδιαίτερη γλώσσα τους. Κύριος στόχος μας είναι να προβληματίσουμε. Τα ποικίλα θέματα που αντιμετωπίζει η χώρα δεν θα λυθούν, αν δεν συμβάλλουν στην υπέρβασή τους καλά πληροφορημένοι πολίτες με άποψη και κρίση.

Ο Σπινόζα και η δημοκρατία, Άρης Στυλιανού

Στο βιβλίο παρουσιάζεται συνοπτικά η πολιτική θεωρία του Σπινόζα, με έμφαση στην πρωτότυπη σπινοζική σύλληψη της δημοκρατίας και του προτεινόμενου εκδημοκρατισμού κάθε μορφής πολιτεύματος. Επιπροσθέτως, επιχειρείται μια κριτική εξέταση ορισμένων καίριων προβλημάτων της σύγχρονης πολιτικής φιλοσοφίας, καθώς και της σημερινής συζήτησης περί δημοκρατίας, κυρίως ως προς την έμπνευσή τους από συγκεκριμένες ιδέες και έννοιες σπινοζικής προέλευσης. Έτσι, αναλύονται δύο ιδιαίτερες ερμηνείες της σπινοζικής θεωρίας για την πολιτική και τη δημοκρατία: του Αντόνιο Νέγκρι και του Ετιέν Μπαλιμπάρ.

Η πολιτική διάσταση της φιλοσοφίας του Σπινόζα παραγνωρίστηκε για μεγάλο χρονικό διάστημα, προς όφελος της διάσημης και γοητευτικής μεταφυσικής του. Εντούτοις, κατά τις τελευταίες δεκαετίες, η σπινοζική πολιτική θεωρία έχει προσελκύσει το ενδιαφέρον της έρευνας, επηρεάζοντας σε σημαντικό βαθμό και τη σύγχρονη πολιτική φιλοσοφία.

Η αμηχανία της δημοκρατίας, Carlo Galli

Ενώ εκείνοι που στερούνται τη δημοκρατία αγωνίζονται για να την κατακτήσουν, όσοι την έχουν από καιρό κατακτήσει βρίσκονται αντιμέτωποι με το τέλος της. Την ίδια στιγμή που η δημοκρατία παρουσιάζεται ως το μοναδικό νομιμοποιημένο πολιτικό σύστημα, αντιμετωπίζει σοβαρότατες προκλήσεις, τόσο ενδογενείς όσο και εξωγενείς, οι οποίες ενδέχεται να την οδηγήσουν σε μια γενικότερη κρίση. Το δοκίμιο αυτό προτείνει μια ανάλυση των ανωτέρω αλλά και άλλων παραδόξων, μέσα από μια ιστορική και εννοιολογική διαδρομή, προκειμένου να φωτίσει την πολυπλοκότητα και την πολυσημία της δημοκρατίας, τις αντιφάσεις και τις βασικές σχολές σκέψης που την συνόδευσαν, πολλές φορές κριτικά. Ακόμη και εάν η δημοκρατία δεν είναι αναπόδραστη μοίρα, είναι, πάντως, το μοναδικό σύστημα που, χωρίς δογματισμούς και θριαμβολογίες, θα μπορούσε να ενισχύσει την εύθραυστη ελπίδα ότι η ανθρωπότητα είναι ικανή να θεσπίσει η ίδια τους νόμους που θα διασφαλίσουν την αξιοπρέπεια και την ελευθερία όλων.

Τρία δοκίμια για την νεοελληνική ιδεολογία, Γιώργος Γιαννουλόπουλος

Τον 19ο αιώνα ο “Νεοέλληνας” αντικατέστησε τον “Ρωμιό” και ταυτόχρονα εισήγαγε μια αδιευκρίνιστη απόσταση που παρεμβάλλεται ανάμεσα σε μας και τους αρχαίους Έλληνες. Και παρά το γεγονός ότι ο όρος έχει πλέον καθιερωθεί, θέτει έμμεσα το εξής ερώτημα που επιδέχεται διαφορετικές απαντήσεις: Γιατί και πώς συνδυάστηκαν τα δύο συνθετικά του, που το ένα παραπέμπει στην αλλαγή και το άλλο επικαλείται και υπερηφανεύεται για τη διάρκεια μιας αναλλοίωτης ελληνικότητας; Τα τρία δοκίμια γράφτηκαν με αφορμή την παράσταση του έργου της Μιμής Ντενίση “Μπουμπουλίνα” στο “Ακροπόλ”, τις ταινίες του Λάκη Παπαστάθη και το κείμενο που έγραψε γι’ αυτές ο Γιάννης Κιουρτσάκης· θα πρέπει να διαβαστούν σαν μια περιήγηση στις ιστορικές περιστάσεις και τις ιδεολογικές προϋποθέσεις που συντέλεσαν στη συγκρότηση της νεοελληνικής εθνικής ταυτότητας. Εξ όσων γνωρίζω, δεν υπάρχει άλλος λαός σε όλο τον κόσμο που να μιλάει τόσο πολύ για το παρελθόν του και ταυτόχρονα να αντιτίθεται σε κάθε προσπάθεια να διαβαστεί εκείνο ορθολογικά και, κυρίως, κριτικά. Αυτή η ιδιαιτερότητα είναι ένα ζήτημα το οποίο μας αφορά όλους, είτε το έχουμε συνειδητοποιήσει είτε όχι.

Χαρίλαος Τρικούπης: Ο πολιτικός του “Τις πταίει” και του “Δυστυχώς επτωχεύσαμεν”, Λύντια Τρίχα

Φέτος συμπληρώνονται 120 χρόνια από τον θάνατο του Χαρίλαου Τρικούπη, του σημαντικότερου Έλληνα πολιτικού του 19ου αιώνα. Ποιος ήταν ο Χαρίλαος Τρικούπης; Ο ανήσυχος αρθρογράφος του “Τις πταίει;”, ο προβληματισμένος πρωθυπουργός του “Δυστυχώς επτωχεύσαμεν”, αλλά και ο αισιόδοξος πολιτικός του “Η Ελλάς προώρισται να ζήση και θα ζήση”. Ο θεμελιωτής του ελληνικού κοινοβουλευτισμού, ο πρωθυπουργός του εκσυγχρονισμού και ο πατέρας των ελληνικών σιδηροδρόμων. Η βιογραφία αυτή έρχεται να φωτίσει το πολιτικό του προφίλ, τη σταδιοδρομία του, το έργο που άφησε και εκείνο που δεν πρόλαβε να κάνει, τα επιτεύγματά του και τα λάθη του. Τοποθετώντας τον μέσα στον πολιτικό και κοινωνικό περίγυρό του, περιγράφει την πραγματικότητα της εποχής του και την προσπάθειά του να την υπερκεράσει. Μέσα από την προσωπική του αλληλογραφία, τον Τύπο της εποχής και τις συζητήσεις στη Βουλή, αναδεικνύεται η στιβαρή του προσωπικότητα και η εκσυγχρονιστική του πολιτική. Συγχρόνως αναπλάθεται η καθημερινότητά του και εξερευνάται η ιδιωτική του ζωή, με στοιχεία που συχνά μας εκπλήσσουν.

Μέσα από την αφήγηση της ζωής του Χαρίλαου Τρικούπη, από τη γέννησή του το 1832 μέχρι τον θάνατό του το 1896, προβάλλουν ολοζώντανα οι εικόνες της ιστορίας της Ελλάδας, από την ανεξαρτησία της και τη μοναρχία του Όθωνα μέχρι τη συνταγματική βασιλεία του Γεωργίου Α΄. Και έτσι εξιστορείται παράλληλα η σταδιακή ανάπτυξη και εξέλιξη της χώρας, που ο ίδιος πάσχισε να τη φέρει σε ευρωπαϊκό επίπεδο.

Ο Τρικούπης υπήρξε ένας από τους προνομιούχους της εποχής του, καθώς πέρασε πολλά χρόνια της νεότητάς του στο Παρίσι και στο Λονδίνο, αποκτώντας ευρωπαϊκή εμπειρία και κοσμοπολίτικη νοοτροπία, που τον έκανε να διαφέρει από τους άλλους πολιτικούς αρχηγούς του 19ου αιώνα. Βουλευτής στα 33, υπουργός στα 34, αρχηγός κόμματος στα 40 και πρωθυπουργός στα 43, δέσποσε στην πολιτική ζωή της χώρας από το 1875 μέχρι το 1895, με χαρές, ικανοποιήσεις και αναγνωρίσεις, αλλά και με λύπες και απογοητεύσεις. Έζησε μια ζωή γεμάτη, που απεικονίζεται και ζωντανεύει στη βιογραφία αυτή. Πλαισιώνοντας την εξιστόρηση των σημαντικών γεγονότων με την αναγραφή μικρών λεπτομερειών, το βιβλίο υποβοηθά τον αναγνώστη να αναπλάσει στη φαντασία του όχι μόνο την εικόνα και την προσωπικότητα του Τρικούπη, αλλά και την περιρρέουσα ατμόσφαιρα της εποχής του.

Η συριακή διαθήκη, Barouk Salamé

Ο δημοσιογράφος Πωλ Μεζύρ επιστρέφει από την Αφρική κουβαλώντας στις αποσκευές του ένα παλιό χειρόγραφο που πιστεύει ότι θα το πουλήσει σε καλή τιμή. Να, όμως, που τα πτώματα συσσωρεύονται γύρω του· ανάμεσα στους νεκρούς είναι και δύο στενοί του φίλοι. Ποιοι είναι οι δολοφόνοι; Γιατί αυτό το δυσανάγνωστο χειρόγραφο ενδιαφέρει τόσο πολύ τις μυστικές υπηρεσίες πολλών χωρών, αλλά και τους Αλγερινούς φονταμενταλιστές; Είναι φανερό πως το χειρόγραφο δεν έχει μόνο εμπορική αξία. Αλλά τι το τόσο πολύτιμο περιέχει; Τη διαθήκη του Μωάμεθ; Μια αρχική μορφή του Κορανίου;

Τον γρίφο καλείται να λύσει ο “αστυνόμος-φιλόσοφος” Σαρφατύ. Λόγιος, βαθύς γνώστης του ισλάμ, της Βίβλου και όλων των ανατολικών πολιτισμών, είναι το πιο κατάλληλο πρόσωπο για να καταλάβει τι διακυβεύεται. Ο Σαρφατύ βυθίζεται στον συναρπαστικό κόσμο των απαρχών του ισλάμ, της παράδοσης των κωδίκων του, των αινιγμάτων του. Αγνοεί, όμως, ότι μια Πακιστανή καλλονή, πανέξυπνη και αδίστακτη, ετοιμάζεται να περάσει τη Γαλλία διά πυρός και σιδήρου προκειμένου να αποκτήσει το πολύτιμο κειμήλιο και να το προσφέρει στη χώρα της.

Ο Μπαρούκ Σαλαμέ μάς ταξιδεύει στις απαρχές του ισλάμ, στο πνεύμα του, τη βία του, την ποίησή του, τις συγκρούσεις που το διατρέχουν και προσδιορίζουν το μέλλον του. Πολυφωνικό και σαγηνευτικό μυθιστόρημα, η Συριακή Διαθήκη στρέφεται χωρίς μανιχαϊσμούς ή διάθεση εξωραϊσμού εναντίον των εχθρών του πολιτισμού. Στηλιτεύει την άγνοια και την έλλειψη κατανόησης, μας προειδοποιεί για τον κίνδυνο των κάθε λογής προκαταλήψεων. Εκρηκτικό θρίλερ, μοναδικό στο είδος του, μας καλεί να σκεφτούμε τα ζητήματα της ιστορίας των θρησκειών και τον μονοθεϊστικών πολιτισμών. Και δίπλα στους βίαιους φανατικούς μουσουλμάνους, ο Σαλαμέ θέτει επί σκηνής και τους εκπροσώπους ενός πιο ανεκτικού και ειρηνικού ισλάμ.