Το θέατρο Βαφείο – Λάκης Καραλής ανεβάζει αυτόν τον καιρό την παράσταση «Ονόριο, τα ανομήματα ενός εγκληματία» από το φρέσκο έργο του Στέφανου Παπατρέχα που έγραψε μέσα στην καραντίνα και σκηνοθέτησε μαζί με τον Λάζαρο Βαρτάνη. Εμείς βρεθήκαμε στην παράσταση και σας μεταφέρουμε τις εντυπώσεις μας.
Ο Στέφανος Παπατρέχας και ο Λάζαρος Βαρτάνης επιχειρούν την παράσταση «Ονόριο, τα ανομήματα ενός εγκληματία», καθώς και ερμηνεύουν με δυνατούς και πολλαπλούς ρόλους μαζί με όλη την ομάδα ηθοποιών που έχουν δημιουργήσει τα τελευταία χρόνια, εντάσσοντας την ενέργεια και το δυναμικό τους στην ταυτότητα των νέων δημιουργών της θεατρικής γενιάς μας. Για όσους έρχονται πρώτη φορά σε επαφή με τον «Ονόριο, τα ανομήματα ενός εγκληματία», είναι ένα θεατρικό έργο που τοποθετείται στον Μεσαίωνα και αποτελείται από τρία μονόπρακτα που συνδέονται μεταξύ τους με κοινή πυξίδα το συναισθηματικό χάος.
Στην πρώτη ιστορία βρισκόμαστε σε ένα μοναστήρι την εποχή του Μεσαίωνα, όπου η τάξη και η ηθική θα διαταραχθεί μετά την έλευση μιας καινούργιας μοναχής. Η ηγουμένη είχε δώσει μεγάλη έμφαση στην εξέλιξη της νεαρής γυναίκας που ήρθε να αφιερωθεί στον Θεό, ή μήπως δεν ήταν ακριβώς έτσι; Από την άλλη μεριά, στην δεύτερη ιστορία, μια Δούκισσα φαίνεται να τα έχει όλα, το τέλειο σπίτι και τον τέλειο άνδρα, όμως ταλαιπωρεί διαρκώς από ισχυρούς εφιάλτες που διχάζουν την πραγματικότητα της. Για να φθάσουμε στην τελευταία ιστορία, που αναφέρεται στην «μαγεία» των τσιγγάνων να παραπλανούν περαστικούς και να ορίζουν την τύχη τους στο δευτερόλεπτο του αχανούς κόσμου. ή μήπως δεν είναι ακριβώς έτσι;
Με εναρκτήριο βήμα τις θέσεις μας, τις ματιές μας και τα κινητά μας ξεκίνησε το ταξίδι στο χρόνο, με τον Στέφανο Παπατρέχα ως τον αφηγητή των γεγονότων που θα ακολουθούσαν. Πρόκειται για μια ιστορία ενός ανθρώπου, του οποίου τη σκοτεινή ζωή, μα και τον θάνατο, θα βλέπαμε. Και ότι κινήσεις – σαν σκάκι – θα έπαιζε και ότι και αν ακούγαμε θα μαθαίναμε την ταυτότητα του και την αλήθεια του. Εάν υπήρχε στα αλήθεια.
Σε πλήρως εναρμονισμένο μεσαιωνικό στυλ ο αφηγητής, πότε παραμένει ο ίδιος, πότε γίνεται ο δικαστής και πότε γίνεται ο «μάγος» που αλλοιώνει τα γεγονότα σύμφωνα με την δική του διάθεση. Το θεατρικό παιχνίδι, με όλη την ομάδα των ηθοποιών να έρχονται στην σκηνή και να φεύγουν σαν να παίζουν σε σκάκι, θυμίζοντας μας αρκετά την παράσταση των δημιουργών: «Έλα να παίξουμε». Με συνοδεία του καπνού, άλλο ένα αγαπημένο σκηνικό στοιχείο που έχουμε δει και στις προηγούμενες παραστάσεις: Υγρασία στους τοίχους, Έλα να παίξουμε, κτλ., να μας εισάγει στο μυστήριο και στο μπέρδεμα της πραγματικότητας. Τις ιστορίες ντύνει η υπέροχη μουσική της Σίσσυς Βλαχογιάννη, πάντα μέσα στο θέμα και πάντα με έναν ήχο όσο ανατριχιαστικό χρειάζεται για να αισθανόμαστε ότι το «γνωρίζουμε από παλαιότερα, αλλά το βιώνουμε ως ολοκαίνουργιο στα τώρα χρόνια».
Η ιδιαίτερη και πάντα συναισθηματική ερμηνεία της Γεωργίας Πιερρουτσάκου, εν προκειμένω σε «πρωταγωνιστικό» ρόλο με τις τρεις διαφορετικές εκδοχές μιας δυναμικής και σαγηνευτικής γυναίκας που είναι στο επίκεντρο της εποχής της, καταφέρνει να μας ταξιδέψει και να μας μεταφέρει στον θηλυκό ψυχισμό με όλες τις σκέψεις, αδυναμίες, φιλοδοξίες. Οι ανατροπές ήταν βαθύτατες και συναρπαστικές για έναν τόσο ενδιαφέροντα χαρακτήρα. Στο ίδιο μήκος κύματος κινήθηκε και το δίδυμο Λάζαρος Βαρτάνης και Αλέξανδρος Καναβός, ως το δίπολο, το δύσκολο, το δύσβατο μονοπάτι, ή πιο απλά, ως τις δυο όψεις του ίδιου νομίσματος. Οι ανατροπές εδώ καθορίζουν ολόκληρες νοοτροπίες που βάφουν τις ζωές στο κόκκινο!
Μεγάλη αποκάλυψη της παράστασης, ήταν ο ρόλος της Μαίρης Ξένου, στην πρώτη ιστορία ως την ηγουμένη του μοναστηριού. Η πιστότητα με την οποία ανταποκρίθηκε στο μοναχικό ταξίδι της πίστεως και της συναισθηματικής φόρτισης και της γήινης αποχής, λόγω της χάρης του Θεού, στην οποία ως όφειλε ήταν αφιερωμένη, έδειξε την ατμόσφαιρα και την αύρα του καθωσπρεπισμού ή πιο θρησκευτικά, την μεταμέλεια και την πλήρη αφοσίωση. Κάτι το οποίο, ιδιαίτερα η εποχή του Μεσαίωνα, είχε υιοθετήσει με κάθε δυνατό τρόπο και αν θέλουμε να υπενθυμίσουμε και την αρνητική του πλευρά, και με κάθε κόστος.
Σε μια ανάδειξη τόσο του πουριτανικού αριστοκρατικού όσο και του αναρχικού τσιγγάνικου ατμοσφαιρικού στυλ, κινήθηκε ο ρόλος της Σύνθιας Μπατσή. Μέσα από τις ιδιαίτερες εκφραστικές της ερμηνείες, γεμάτες δυναμισμό και ευαισθησία, είτε ως η μοναχή με τις πρόσχαρες και συναισθηματικές εξάρσεις, είτε ως η γυναίκα που θαυμάζει τον γαμπρό της οικογένειας, φανέρωσε την άλλη πλευρά της γυναίκας της εκάστοτε εποχής, το alter ego θα λέγαμε της «ενέργειας» της Γεωργίας Πιερρουτσάκου, καθώς και αργότερα στον τσιγγάνικο «χορό» σε μια ιδιαίτερη, διασκεδαστική και την πιο άχρονη και πονηρή πλευρά των ανθρώπων που ζουν στα άκρα.
Στην αντίπερα όχθη από την πνευματικότητα και την αμαρτία, ένα πολύ σημαντικό στοιχείο της παράστασης ήταν ο τρόπος που χειρίζεται τις σκηνές που έδειξε γυμνό και βίαιη συμπεριφορά και ήταν και γνωστοποιημένο άλλωστε, ότι η παράσταση απαγορεύεται σε άτομα κάτω των 18 ετών. Και σε αυτό το πολύ λεπτό σημείο, αυτό του σώματος και της έκθεσης προς το κοινό και ιδιαίτερα και μετά από τις μελανές σελίδες που έγραψε και το ελληνικό #metoo, μπορούμε να πούμε ελεύθερα ότι οι σκηνές του γυμνού ήταν δοσμένες με τον απαραίτητο σεβασμό ως προς την ατομικότητα του ηθοποιού, την ομαδική ερμηνευτική συλλογικότητα, και την υπερ-έκθεση που ένιωσε ενδεχομένως το κοινό, χωρίς ίχνος δυσάρεστης αίσθησης. Άλλωστε ήταν άρτιο τοποθετημένο το γεγονός μάλιστα, πως σε μια σκηνής της παράστασης που εκτελείται σωματική/ψυχολογική βία, το χειρότερο συστατικό δεν ήταν τα ρούχα ή απουσία τους, αλλά το συναίσθημα της αλαζονείας και του εγωκεντρισμού. Στοιχείο δυνατό και επιτακτική ανάγκη ώστε να επιτευχθεί η απενεχοποίηση του γυμνού στοιχείου στο θεατρικό παιχνίδι.
Ο Στέφανος Παπατρέχας φαίνεται ξεκάθαρα να δομεί ξανά το αγαπημένο του δίπολο «αλήθειας/ψέματος» σε άπλετο πέπλο μυστηρίου, περιτυλιγμένο αυτή την φορά σε μεσαιωνικό σκηνικό υιοθετώντας την θρησκευτική υπόσταση των αγγέλων/δαιμόνων με τον τρόπο που εκείνος επιλέγει για να διχάσει ακόμα περισσότερο. Λόγω της μεγάλης διάρκειας του θεατρικού έργου, πάνω από δυο ώρες, και σχετικά με το μεγάλο συγγραφικό φάσμα των ηρώων, ίσως το «Ονόριο, τα ανομήματα ενός εγκληματία» να είναι το πιο δυνατό χαρτί που μας έχει δείξει έως τώρα ο Στέφανος Παπατρέχας, και πάντα σε συνδυασμό με την σκηνοθετική σύμπραξη του Λαζάρου Βαρτάνη.
Οι τρεις ιστορίες όχι μόνο συνδέονται μεταξύ τους και μας βάζουν σε ηθικά διλήμματα για να τα επαναπροσδιορίσουν ξανά αργότερα, μέσα από το τέχνασμα της ανατροπής, αλλά μας δείχνουν πόσο εύκολο είναι τελικά να εκτροχιαστούν οι δυο κόσμοι του νικητή/νικημένου σε όποια ημέρα, ώρα, χώρα, αιώνα, ηθική και οικονομική συνθήκη και να παραμένουν αιώνιες όλες αυτές οι συνθήκες.
