Φυσικό αέριο: η ενεργειακή εναλλακτική του «σήμερα»

Το ενεργειακό πεδίο τη σημερινή εποχή είναι τεράστιο, με τα οικονομικά μεγέθη, το απασχολούμενο προσωπικό αλλά και την έρευνα που γίνεται πάνω στην ενέργεια να καταλαμβάνουν ένα μεγάλο κομμάτι της παγκόσμιας οικονομίας. Ωστόσο, αν και η προσοχή δίνεται δικαίως στην «πράσινη» ενέργεια, υπάρχει ένα ορυκτό καύσιμο το οποίο μπορεί να δώσει λύση στο σήμερα, όσο η έρευνα θα εστιάζει στις ενεργειακές ανάγκες του αύριο. Πρόκειται για το φυσικό αέριο.

Η πράσινη ενέργεια, η οποία ουσιαστικά είναι η ανανεώσιμη ενέργεια και περιλαμβάνει την αιολική, την ηλιακή, την υδάτινη και τη βιομάζα, αποτελεί το «must» ώστε ο πλανήτης να αρχίσει να στρέφεται προς τη βιωσιμότητα. Η βιωσιμότητα όμως δεν είναι κάτι που μπορεί να επιτευχθεί εν μια νυκτί. Όσο η έρευνα αναζητά τρόπους να κάνει αποδοτικά τα πράσινα ενεργειακά project, οι ανάγκες για ενέργεια σήμερα τρέχουν. Στις ανάγκες αυτές δύναται να απαντήσει ένα «καθαρό» ορυκτό καύσιμο, το φυσικό αέριο.

Ας δούμε όμως κάποια πράγματα για το συγκεκριμένο καύσιμο, ώστε να δούμε τι είναι αυτό που το διαφοροποιεί από τα υπόλοιπα ορυκτά καύσιμα.

Ως φυσικό αέριο θεωρείται το «καύσιμο, σε κανονικές φυσικές συνθήκες θερμοκρασίας (1,013 bar και 0 ^oC) αέριο, το οποίο συνίσταται από μείγμα υδρογονανθράκων και εξάγεται από γεωλογικούς σχηματισμούς. Ειδικότερα, αυτό το αέριο αποτελείται κυρίως από μεθάνιο (τουλάχιστον κατά 75% κατ’ όγκο) και από υδρογονάνθρακες υψηλότερου μοριακού βάρους και ενδεχομένως μικρές ποσότητες αζώτου, διοξειδίου του άνθρακα, οξυγόνου και ίχνη άλλων ενώσεων και στοιχείων» (Παπανίκας Δ., 2007).

Το φυσικό αέριο ποικίλει στη σύστασή του, ανάλογα και με το κοίτασμα από το οποίο θα εξορυχθεί. Ενδεικτικά, στην Ελλάδα, προμηθευόμαστε φυσικό αέριο από το Αζερμπαϊτζάν, τη Ρωσία και την Αλγερία (υγροποιημένο, μεταφέρεται με καράβια). Συναντάται γενικά σε δύο μορφές, την αέρια, υπό την ονομασία συμπιεσμένο φυσικό αέριο (compressed natural gas, CNG) και με την υγρή, υπό την ονομασία υγροποιημένο φυσικό αέριο (liquified natural gas, LNG). Αν και η δεύτερη είναι πολύ πιο βολική για μεταφορά, καθώς το LNG είναι πολύ πιο συμπυκνωμένο από το CNG, σε σημείο που 1 m³ LNG «δίνει» κατά την συμπίεση του 600 m³ CNG, η αέρια μορφή είναι και η τελική πριν την παροχή προς τον καταναλωτή. Στο νησί Ρεβυθούσα, στον Αργοσαρωνικό Κόλπο κοντά στα Μέγαρα, υπάρχει σταθμός αποθήκευσης και συμπίεσης του υγροποιημένου φυσικού αερίου, ένας από τους 8 που υπάρχουν στη Μεσόγειο.

Όσον αφορά τους καταναλωτές, σήμερα υπάρχει ένα εκτενές δίκτυο αγωγών φυσικού αερίου, το οποίο εξυπηρετεί τις Αθήνα και Θεσσαλονίκη, τη Λάρισα, τον Βόλο τη Λαμία και αρκετές άλλες επαρχιακές πόλεις. Σε όλη αυτή την έκταση, ένας τεράστιος αριθμός χρηστών, τόσο οικιακών όσο και εμπορικών (ζαχαροπλαστεία, φούρνοι, βιοτεχνίες) έχουν το προνόμιο ενός οικονομικού και αποδοτικού καυσίμου. Αυτό το όφελος γιγαντώνεται ακόμα περισσότερο στις μεγάλες βιομηχανίες, οι οποίες αποκτούν ανταγωνιστικό πλεονέκτημα με ένα τέτοιο καύσιμο να δίνει την απαραίτητη ενέργεια για τις δραστηριότητές τους.

Πέραν των παραπάνω, ένας ακόμα τομέας που αξιοποιείται το φυσικό αέριο είναι και για την παραγωγή ηλεκτρισμού. Πολλές εταιρείες επενδύουν χρήματα για την ανάπτυξη εργοστασίων που θα παράγουν ηλεκτρισμό από το φυσικό αέριο, απαλλάσσοντας την Ελλάδα από την ενεργειακή εξάρτηση του λιγνίτη. Συγκεκριμένα, αναμένεται μέσα στην επόμενη δεκαετία επένδυση ύψους 1,5 δις ευρώ για την ανάπτυξη τέτοιων μονάδων, συνολικής ισχύος 3500 MW.

Τέλος, μια ακόμα χρήση του φυσικού αερίου, η οποία ακόμα δεν έχει βρει έντονη απήχηση στην Ελλάδα είναι και για τις μεταφοράς και την κίνηση των οχημάτων. Παρ’ όλο που η αγορά ενός αυτοκινήτου με CNG, μπορεί να κοστίσει 20% παραπάνω σε σχέση με το ίδιο αυτοκίνητο με συμβατικό βενζινοκινητήρα, τα μειονεκτήματα σταματούν κάπου εκεί.

Τα οχήματα που κινούνται με φυσικό αέριο, είναι πιο οικονομικό να «φουλάρουν», με την εξοικονόμηση χρημάτων να φτάνει στο 60% σε σχέση με τη βενζίνη και το 40% σε σχέση με το πετρέλαιο. Επίσης ενδιαφέροντα είναι και τα περιβαλλοντικά οφέλη μιας τέτοιας επιλογής. Τα οχήματα CNG παράγουν 25% λιγότερο CO₂ σε σχέση με τη βενζίνη και 35% λιγότερο από το πετρέλαιο.

Ακόμα, πρωτοφανής είναι και η μείωση των εκπομπών CO (μονοξείδιο του άνθρακα), αλλά και των οξειδίων του αζώτου (ΝΟx) τα οποία είναι και η βασική αιτία της σταδιακής περιθωριοποίησης των πετρελαιοκινητήρων. Ενδεικτικά, τα νιτρικά οξέα, τα οποία είναι και αυτά που οφείλονται για την όξινη βροχή και πολλά αναπνευστικά προβλήματα, εκλύονται σε ποσότητες 0.093 lbs/εκατ. Btu από το CNG, με το αντίστοιχο νούμερο του πετρελαίου να είναι 0.448 lbs/εκατ. Btu.

Επιπλέον, στο κομμάτι της πρακτικότητας, τα οχήματα με CNG είναι συνήθως διπλού καυσίμου, δίνοντας τη δυνατότητα στον οδηγό να αξιοποιήσει και τη βενζίνη σε περιπτώσεις που η προσβασιμότητα σε πρατήριο φυσικού αερίου είναι αδύνατη.

Τέλος, το φυσικό αέριο ενέχει και λιγότερες ανησυχίες περί ασφάλειας σε σχέση με άλλα αέρια καύσιμα που χρησιμοποιούνται σήμερα, όπως για παράδειγμα το LPG (Liquified petroleum gas, υγραέριο) για την αυτοκίνηση. Το φυσικό αέριο, χαρακτηρίζεται από πυκνότητα μικρότερη του ατμοσφαιρικού αέρα (περίπου 0,8 kg/m³ ). Αυτό έχει ως αποτέλεσμα το φυσικό αέριο σε περιπτώσεις διαρροής να διαφεύγει προς τον αέρα και να μην παραμένει σε εσοχές, τρύπες και σπηλαιώσεις. Αυτό δεν συμβαίνει με το υγραέριο, το οποίο έχοντας πυκνότητα μεγαλύτερη του αέρα παραμένει χαμηλά στο έδαφος, με τη δυνατότητα να φυλακίζεται σε κλειστές περιοχές, κάτι που θα μπορούσε με μια φλόγα να οδηγήσει σε ανάφλεξη.

Ως επίλογος, θα μπορούσε να ειπωθεί πως το φυσικό αέριο είναι ένα καύσιμο για το οποίο ξέρουμε λίγα, ωστόσο αυτό δεν μας έχει σταματήσει από το να το τοποθετήσουμε στο ίδιο «κουτάκι» με τα υπόλοιπα ορυκτά καύσιμα. Ασφαλώς και η εξόρυξή του, όπως αυτή όλων των ορυκτών καυσίμων ενέχει κινδύνους, τόσο για το περιβάλλον όσο και για τον άνθρωπο. Μέχρι όμως να είμαστε σε θέση να ισχυριστούμε πως η ενεργειακή βιωσιμότητα είναι κτήμα μας, το φυσικό αέριο έχει τα εχέγγυα να προσφέρει πίστωση χρόνου στην έρευνα που γίνεται για τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας. Άλλωστε, για να μπορούμε να πονοκεφαλιάζουμε για τις ανάγκες του αύριο, θα πρέπει πρώτα να έχουμε δώσει απάντηση στις απαιτήσεις του σήμερα.

Πηγές:

Παπανίκας, Δ. (2007). Τεχνολογία Φυσικού Αερίου. Αθήνα: Media Guru

Επανασχεδιάζεται ο χάρτης της ηλεκτροπαραγωγής στην Ελλάδα – Γιατί επενδύουν σε νέες μονάδες φυσικού αερίου οι ιδιώτες. Ανακτήθηκε από https://energypress.gr/news/epanashediazetai-o-hartis-tis-ilektroparagogis-stin-ellada-giati-ependyoyn-se-nees-monades (τελευταία πρόσβαση 21/08/2020)

Πόσο συμφέρει το φυσικό αέριο κίνησης;. Ανακτήθηκε από https://www.insider.gr/eco-mobility-2018/epiheiriseis/39498/poso-symferei-fysiko-aerio-kinisis (τελευταία πρόσβαση 21/08/2020)