Απόκριες στη Σκύρο!

Στη Σκύρο, όπως και σχεδόν σε ολόκληρη την Ελλάδα, οι αποκριές είναι λαϊκές γιορτές επιθυμίας, που παράλληλα με το γενικό ξεφάντωμα, τους χορούς και τα τραγούδια, διατηρούν το κοινό χαρακτηριστικό των μασκαρεμένων γλεντοκόπων. Ο εορτασμός της αποκριάς όμως στη Σκύρο είναι μοναδικός! Φυσικά κυρίαρχη μορφή είναι ο «Γέρος», η «Κορέλα» και ο «Φράγγος» όπου τα σοκάκια του Χωριού «γεμίζουν» από τους ήχους των κουδουνιών και το θέαμα είναι πράγματι εντυπωσιακό!

Στο νησί της Σκύρου, από την αρχή του τριωδίου πριν αρχίσει η περίοδος νηστείας που οδηγεί στη Μεγάλη Εβδομάδα και το Πάσχα, με έξαρση κάθε Σαββατοκύριακο κατά τη διάρκεια καρναβαλιού, το έθιμο του νησιού απαιτεί το «Γέρο» και τη «Κορέλα» να βγαίνουν στους δρόμους και να δίνουν το δικό τους χρώμα στη γιορτή, σε καθημερινή βάση! Θέαμα που το κάνει να ξεχωρίζει με οποιοδήποτε μέρος της Ελλάδας, με τόση ζωντάνια και τόση μεγάλη συμμετοχή του κόσμου!

Ο “Γέρος” ως πρωταγωνιστής παριστάνει ένα γέρο-τσοπάνη ζωσμένο με κουδούνια. Είναι ντυμένος με την τσοπάνικη κάπα, γυρισμένη ανάποδα για να είναι απέξω το μαλλιαρό μέρος και να φαίνονται οι μακριές τρίχες. Η κουκούλα του σκεπάζει το κεφάλι και στερεώνεται με τη μακριά υφαντή και κεντημένη ζώνη των βοσκών, που πέφτει μπροστά στο στήθος. Στη ράχη παραχώνει κουρέλια ή μαξιλάρι για να σχηματιστεί καμπούρα. Το πρόσωπο το κρύβει με μάσκα από προβιά μικρού γιδιού με δύο τρύπες για τα μάτια. Στη μέση ζώνεται με καμιά πενηνταριά τσοπάνικα κουδούνια, τα οποία μπορεί να ξεπερνούν και τα 50 κιλά, και στερεώνονται από τους ώμους ενώ στο χέρι κρατάει το τσοπάνικο στραβοράβδι στολισμένο στη λαβή με αγριολούλουδα.

Κάτω φοράει άσπρο μάλλινο κοντοβράκι των τσοπάνηδων, άσπρες υφαντές κάλτσες και πέτσινα σανδάλια. Ο τρόπος που δένονται τα κουδούνια στη ζώνη της μέσης είναι αρκετά έξυπνος, έτσι που να επιτρέπει να φοριούνται πολλά κουδούνια, χωρίς να εμποδίζονται από την επαφή τους με την κάπα και καθώς προχωράει με ρυθμικούς βηματισμούς κουνώντας την μέση, τα κουδούνια που είναι περασμένα στην μέση να δίνουν ήχους φοβερούς, αλλά ρυθμικούς και εναλλασσόμενους, ώστε να φύγει το κακό!

Ο «Γέρος» συνοδεύεται από την «Κορέλα», που έχει στο χέρι της ένα μαντήλι που το κουνά χορεύοντας γύρω από αυτόν. Είναι ντυμένη με μια κεντητή φούστα και πάνω από αυτήν με κεντητή ποδιά ενώ στο επάνω μέρος φοράει μεταξωτά πουκάμισα και το χρυσοΰφαντο «μεντενέ».

Το τρίτο πρόσωπο της Σκυριανής αποκριάς είναι ο «Φράγκος», ο οποίος φοράει Ευρωπαϊκό παντελόνι, μάσκα γιδιού, και έχει ένα μεγάλο κουδούνι στο πίσω μέρος της μέσης του. Αυτή η μεταμφίεση είχε την πρόθεση να γελοιοποιήσει όλους εκείνους από το νησί που εγκατέλειψαν την παραδοσιακή ενδυμασία και προτίμησαν το δυτικό παντελόνι, τα Φράγκικα.

Όταν η ομάδα περιέλθει τους δρόμους και τελειώσει τις επισκέψεις της στα συγγενικά και φιλικά σπίτια, όπου πηγαίνει για να ξεκουραστεί και να κεραστεί, συνηθίζεται ν’ ανεβαίνει μέχρι το Κάστρο, όπου βρίσκεται το μοναστήρι του Άη Γιώργη, του πολιούχου του νησιού. Κατόπιν, ενώ ο «Γέρος» ξεκουράζεται, η «Κορέλα» του τραγουδά, τραγούδια Σκυριανά, εγκωμιάζοντας τις αρετές και τις ιδιότητες του.

Η προέλευση αυτού το εθίμου χάνεται στα βάθη του χρόνου και πολλοί μελετητές θεωρούν ότι έχει διονυσιακές ρίζες, ένα απομεινάρι των αρχαίων διονυσιακών εορτασμών. Οι παλαιότεροι κάτοικοι του νησιού επιμένουν ότι ο «Γέρος» και η «Κορέλα» έρχονται κάθε χρόνο να υπενθυμίσουν στους Σκυριανούς μια φυσική καταστροφή που κατέστρεψε όλα τα κοπάδια του νησιού, όπου ένας βοσκός με τα κουδούνια των προβάτων και των αιγών του πήγε στο χωριό να προειδοποιήσει τους άλλους για τη καταστροφή. Παράλληλα ένας άλλος εορτασμός του καρναβαλιού στη Σκύρο είναι και η «Τράτα», η οποία αναπαριστάνει τη ζωή των ναυτικών και οι εορτασμοί φθάνουν στο αποκορύφωμα τους τη τελευταία Κυριακή του καρναβαλιού. Τη “Καθαρά Δευτέρα”, σχεδόν όλοι οι κάτοικοι φορούν τις παραδοσιακές τοπικές τους ενδυμασίες και μαζεύονται στο κέντρο του χωριού, όπου τραγουδούν και χορεύουν τοπικούς χορούς!

Πως θα φτάσετε στη Σκύρο:

-Με πλοίο από το Λιμάνι της Κύμης.

-Με Λεωφορεία του Κ.Τ.Ε.Λ. (Αθήνα – Παραλία Κύμης).

-Με δικό σας αυτοκίνητο ακολουθώντας τη διαδρομή Αθήνα – Χαλκίδα – Αλιβέρι -Παραλία Κύμης.

-Αεροπορικώς με πτήσεις από την Αθήνα και την Θεσ/νίκη προς τη Σκύρο.

Official Website: http://www.skyros.gr/