Σωτήρης Νούσιας : ένας σύγχρονος ποιητής

Ο Σωτήρης Νούσιας γεννήθηκε και μεγάλωσε στην Πρέβεζα και σπούδασε στη Φιλοσοφική σχολή του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων. Η ενασχόλησή του με την ποίηση ξεκινά στην εφηβεία με έμμετρους στίχους και αργότερα δοκιμάζει τον ελεύθερο στίχο. Έχει εκδώσει τρείς ποιητικές συλλογές με θέματα ερωτικά, κοινωνικά και πολιτικά. Η τέταρτη ποιητική του συλλογή αναμένεται να κυκλοφορήσει το καλοκαίρι.

Σωτήρη Νούσια σε καλωσορίζουμε στο MaxMag. Ποια είναι η προσωπική σου διαδρομή στον γραπτό λόγο και συγκεκριμένα στους στίχους; 

 Η προσωπική μου πορεία στον γραπτό λόγο ξεκινά από τα δεκαοκτώ μου χρόνια όταν έγραψα τα πρώτα έμμετρα στιχάκια, επηρεασμένος από τους φίλους που έγραφαν κι εκείνοι σε μορφή hip-hop, επιλέγοντας τα τετράστιχα από την πλευρά μου, σε απλή φόρμα ομοιοκαταληξίας. Στην συνέχεια το 2007- 2008 ξεκίνησα τις δοκιμές και με τον ελεύθερο στίχο. Κάπως έτσι προέκυψε η πρώτη ποιητική μου συλλογή το 2016, με τίτλο “Ζωή χωρίς όνομα”, από τις εκδόσεις Φυλάτος. Ακολούθησε ένα επτάμηνο σεμινάριο δυο κύκλων δημιουργικής ποιητικής γραφής με την ποιήτρια και φιλόλογο Ευτυχία Παναγιώτου.  Η δεύτερη, ιδιωτική συλλογή με τίτλο «Μακριά απ’την Ιθάκη» κι αυτή την στιγμή βρίσκομαι στις εκδόσεις Οδός Πανός από το 2020 εκδίδοντας την συλλογή «Ερωτικά Ποιήματα».

 Τι σημαίνει η ποίηση για εσένα; Ποιοι είναι οι ποιητές που υπήρξαν πηγή έμπνευσης στα πρώτα σου βήματα και ποιοι είναι οι αγαπημένοι σου ποιητές στο παρόν;

Ποίηση για μένα είναι αυτό που έχει πει εύστοχα ο Γιώργος Βέης ποιητής της γενιάς του ΄70, «ο κόσμος του αοράτου», ενώ κι ο Οράτιος λατίνος ποιητής του 5^ου αιώνα έχει πει ότι “το ποίημα είναι μια εικόνα που υπάρχει για να ευχαριστεί”.  Θα συμπλήρωνα και να προβληματίζει παίρνοντας θέση για τα προβλήματα του καιρού του. Αγαπημένοι μου ποιητές είναι ο Τάσος Λειβαδίτης, ο Μανόλης Αναγνωστάκης, ο Γιάννης Ρίτσος, ο Γιώργος Σεφέρης, ο Νικηφόρος Βρεττάκος κι ο Μίλτος Σαχτούρης, από την γενιά του ’20. O ανυπέρβλητος Καρυωτάκης, από την γενιά του ‘ 70 η Κατερίνα Γώγου, o Γιώργος Βέης, ο Μιχάλης Γκανάς, ο Γιάννης Βαρβέρης, η Κατερίνα-Αγγελάκη Ρούκ, ο Αντώνης Φωστιέρης. Aπό σύγχρονους  αγαπώ τον Σταμάτη Πολενάκη, τον Θωμά Ιωάννου, την Ευτυχία Παναγιώτου, την Άννα Αφεντουλίδου και εσχάτως μου αρέσει και η Δανάη Σιώζιου. Τέλος πολύ υποσχόμενη κι ελπιδοφόρα θεωρώ και την Ιωάννα Καραμαλή.

 Έχουν κυκλοφορήσει οι ποιητικές σου συλλογές “Ζωή χωρίς όνομα” εκδόσεις Φυλάτος 2016, “Μακριά από την Ιθάκη” Ιδιωτική έκδοση 2018 , «Ερωτικά Ποιήματα» εκδόσεις Οδός Πανός, 2020. Ποιο είναι το ύφος που χαρακτηρίζει τους στίχους σου και ποια θέματα σε εμπνέουν;

Το ύφος κατά την διάρκεια της ενασχόλησης μου μεταβλήθηκε. Αρχικά ήταν πιο εσωτερικό, ψυχαναλυτικό και στην συνέχεια έγινε πιο εξωτερικό, με διάθεση στηλίτευσης των κακώς κειμένων και με μια πιο κοινωνική και πολιτική ματιά θα έλεγα. Τα θέματα που με εμπνέουν ξεκινούν από το βίωμα όπως συμβαίνει στην τέχνη, όπως έλεγε ο Mario Vitti και συμβολοποιούνται και μετασχηματίζονται σε όσα θεωρώ ότι πρέπει να μιλά η ποίηση, τα κοινωνικά και υπαρξιακά ζητήματα κάθε εποχής.

Στη σύγχρονη, ελληνική κοινωνία ποια θέση κατέχει η ποίηση και τι αντιμετώπιση έχουν οι ποιητές; Μπορεί ο σημερινός ποιητικός λόγος να αντιπροσωπεύσει επάξια τη φωνή του πολίτη και να πει όσα θέλει και σκέφτεται όπως έκαναν οι ποιητές περασμένων εποχών;

Η θέση που κατείχε η ποίηση ανέκαθεν ήταν μια θέση που αφορούσε κυρίως ομάδες εκδοτών περιοδικών και εκδόσεων, ποιητές, συγγραφείς κι έναν κόσμο που κινούνταν προς την κατεύθυνση αυτή. Με την μελοποίηση ποιητών όπως ο Καρυωτάκης, ο Σεφέρης, ο Αναγνωστάκης κι ο Ελύτης από Μικρούτσικο και Θεοδωράκη η ποίηση βρήκε ευήκοα ώτα και επέκτεινε το κοινό της μέσω της μελοποίησης και κάποιας πολιτικής χροιάς και σημειολογίας.

Αναφορικά με την σημερινή εποχή νομίζω ότι με τις νέες φόρμες και τα μέσα που υπάρχουν οι ποιητές και το έργο τους μπορεί να μεταδοθεί πιο άμεσα, όμως θα πρέπει να σημειώσουμε ότι η τέχνη πρέπει να αντανακλά σε μια κοινωνία σαν καθρέπτης και να φωτίζει τα κακώς κείμενα όπως έλεγε ο Μαγιακόφσκι, κάτι που όμως σχετικά με την μοντέρνα ελληνική ποίηση δεν το βλέπουμε, με ελάχιστες εξαιρέσεις. Εν κατακλείδι η ποίηση μέσω των διαδικασιών που προανέφερα και την βοήθεια της παιδείας και των ανθρώπων του λόγου μπορεί να επεκτείνει το κοινό της, αρκεί το ποίημα να μην γίνεται απλά και μόνο μια στείρα αναπαραγωγή του εαυτού μας, αλλά να θέτει ζητήματα, να δημιουργεί στοχασμό και να προβληματίζει. Μπορεί ένας στίχος να μην αλλάζει τον κόσμο, όμως μας βοηθά να τον δούμε έξω από μας και να προβληματιστούμε, δίχως αυτό να σημαίνει ότι δεν θα υπάρχει το βίωμα.

 Ποια είναι η διαδικασία για να γράψεις ένα ποίημα; Χρειάζεται μία προετοιμασία ή είναι μία αυθόρμητη στιγμή έμπνευσης;

Η διαδικασία γραφής και πρόσληψης ενός ποιήματος είναι αλληλένδετη. Η πρόσληψη του ποιητικού λόγου ξεκινά από τα ποικίλα αναγνώσματα και την μελέτη σε βάθος των ποιητικών έργων. Έπειτα το ποίημα μπορεί να γραφτεί αν υπάρχει το νοητικό κείμενο στον ποιητή ή θα πρέπει να το επεξεργαστεί περαιτέρω. Ένας άλλος τρόπος είναι η συνειρμική αυτόματη γραφή όπου το ποίημα ρέει όπως το σκεπτόμαστε. Φυσικά υπάρχει η μούσα, η έμπνευση, δευτερευόντως έχει σημασία ο τρόπος αποτύπωσης του ποιήματος. Τα διαφορετικά επίπεδα, η εισαγωγική έννοια του περιεχομένου, το περιβάλλον, ο αφηγητής, τα πρόσωπα, η σκηνοθεσία, ο τόπος κι ο χρόνος, η κατακλείδα κι ο τελικός μετασχηματισμός. Η τελική δηλαδή μορφή από την οποία θα μεταβεί ο λόγος μορφοποιημένος στο να γίνει ποίημα.

 Το διαδίκτυο και οι νέες τεχνολογίες ενθαρρύνουν την ποίηση να διαδοθεί ή αποτελούν ανατρεπτικό παράγοντα;

Το διαδίκτυο και οι νέες τεχνολογίες ενθαρρύνουν την παραγωγή ποιημάτων αλλά μέσω της παιδείας στο σχολείο και στα αντίστοιχα προγράμματα θεωρητικών σπουδών, θα πρέπει να δοθεί έμφαση στα κριτήρια που γράφεται και επιλέγεται να εκδοθεί ή να δημοσιευτεί ένα ποίημα, ποια είναι τα συστατικά του μέρη και τα κύρια γνωρίσματα του, όχι μόνο σε επίπεδο ρευμάτων καλλιτεχνικών(που ανήκει θεωρητικά ένα ποίημα) αλλά και σε επίπεδο συγκρότησης φόρμας και περιεχομένου. Αν όλα αυτά συμβούν οι νέοι ποιητές θα μοχθούν πάνω στο υλικό τους και θα το σέβονται μη γράφοντας «εύπεπτα» ή «αυτοαναφορικά» ποιήματα –όπως συμβαίνει ως επί το πλείστον- αλλά βλέποντας εις βάθος την ποιητική κατασκευή και διαδικασία γραφής.

Όπως επίσης και τα περιοδικά λόγου και ποιητικής τέχνης μπορούν να συμβάλουν καταλυτικά ως προς την καλύτερη διάδοση της ποίησης σήμερα, μαζί με τα προγράμματα μεταπτυχιακών σπουδών όπως για παράδειγμα το πρόγραμμα «Δημιουργική Γραφή-Συγγραφή στην λογοτεχνία», του πανεπιστημίου Δυτικής Μακεδονίας, το οποίο προτείνω σε νέους ποιητές και συγγραφείς ως ένα πολύ καλό εργαλείο πρόσληψης και εκμάθησης όλων των ειδών του λόγου, από ποίηση και πεζό μέχρι κινηματογραφικό σενάριο.

Ποια είναι τα μελλοντικά σου σχέδια; Υπάρχει πλάνο έκδοσης για μία νέα ποιητική συλλογή;

Έπειτα από τρία χρόνια από  την τελευταία ποιητική μου συλλογή, «Ερωτικά Ποιήματα», Οδός Πανός έχω αρκετό υλικό έτοιμο προς έκδοση και σίγουρα σκοπεύω να εκδώσω την επόμενη μου συλλογή το προσεχές καλοκαίρι.

 Κλείνοντας θα θέλαμε να αφιερώσεις στους αναγνώστες του Maxmag τους αγαπημένους σου στίχους από την τελευταία ποιητική σου συλλογή “Ερωτικά ποιήματα”, εκδόσεις Οδός Πανός.

Θα αφιερώσω στους αναγνώστες του περιοδικού το ποίημα «Ετοιμάζομαι», το οποίο έλαβε τον 2^ο έπαινο στον πανελλήνιο  διαγωνισμό ποίησης και διηγήματος «Δημήτρης Βικέλας» το 2018 για αυτό και είναι το αγαπημένο μου.

« Eτοιμάζομαι» Μια τρέλα μου θα ιστορήσω/ Η βαλίτσα με κοιτάει/ Υστερικά/ Τα χειρόγραφα αποδήμησαν/Στον ουρανό του δωματίου/ Μαζεύω/ Ό τι και να μαζεύω /Τα πρόσωπά σας είναι εδώ/ Μεταξωτό νυστέρι με κόβει απαλά/ Από τότε στη σχολή η αίθουσα λαμπύριζε στα μάτια σου/ Οι δρόμοι ένωναν τις κραυγές μας/ Ίσως είναι η βιασύνη μου ν’ αγκιστρωθώ στις έλικες του αεροπλάνου/ Τα φτερά μου να πετάξουν ως τον μύθο εκείνου που έκλεψε τη φωτιά/ Να φωτίσω απόκρυφες στιγμές σας/ Αλλά τα χειρόγραφα κοιμήθηκαν στο ταβάνι/ Όταν ανοίγατε την πόρτα μια, μια/ Για να γλυτώσετε από σας θάβετε εμένα/ Όπως και νά’χει, ετοιμάζομαι/ Έτσι περίκλειστος πλέω στον έρωτα.

Ευχαριστώ πολύ για την συνομιλία και τον χώρο κυρία Μιχαηλίδου. Εύχομαι  το MAXMAG να ευημερεί.