Ιωάννης Πανουτσόπουλος: Αν όχι ποιητής, εξόριστος και πένης

Ο Ιωάννης Πανουτσόπουλος είναι μια ποιητική φωνή εξόχως ενδιαφέρουσα. Αυτή είναι η άμεση διαπίστωση  του αναγνώστη. Εξερευνώντας κανείς την ποιητική συλλογή “Πράξεις των Αποστόλων”, ως ένας περιηγητής λάτρης της ποίησης, δέχεται αρχικά μια αναχαίτιση της πορείας του, από το Κεφαλαίο γράμμα που σηματοδοτεί την αρχή του κάθε στίχου, η δύναμη της οποίας τον μετατρέπει από απλό περιηγητή σε επιμελή παρατηρητή που ανακαλύπτει το σημαίνον και το σημαινόμενο, το οποίο εν τέλει θα τον οδηγήσει στο συμπέρασμα πως το ελάχιστο είναι το θεμέλιο του όλου.

Οικοδομώ με λίθους που αποδοκίμασαν οι οικοδομούντες/ Κάθε λέξη μανιάτικος πύργος στην εμπασιά της ψυχής μου/Κάθε συλλαβή εκκλησάκι αλειτούργητο σε απόκρημνη σκέψη/Κάθε γράμμα και φθόγγος το περίτεχνο πρόθυρο/ Ταπεινό ακροκέραμο για να δένει και τον ύστερο στίχο.¹

Με απλά λόγια, διαπιστώνουμε πως ο κάθε στίχος, ενώ είναι ικανός να αποτελέσει ένα αυτοτελές ποίημα, ταυτόχρονα λειτουργεί ως ένας δυνατός κρίκος που συνδέει στέρεα το επιδέξιο οικοδόμημα του ποιητή, η αρχιτεκτονική του οποίου αναπτύσσει έναν αξιοπρόσεκτο διάλογο με πολύμορφο καμβά θεμάτων.

Επιμέλεια συνέντευξης για το Maxmag: Άννα Ρω

Πράξεις των προσκυνητών/συναθροιζόμενοι/ως παιδίον και νήπιον/ασχημάτιστο σχήμα/ από το αδιόρατο στο πασιφανές/δείπνο ευχαριστιακό/παραβολές για μια παραβολή/ δόξα και δοξασίες/πάταξον μεν/ σενάριο για εσωτερική διεργασία/συνοχή και διάσταση/ κοσμοδρόμιο/μόνο η αγάπη.²

Advertising

Ένα νέο «ποίημα» -αυθαίρετα σχηματισμένο- από τίτλους ενότητας και ποιημάτων της τελευταίας ποιητικής συλλογής σας, γεννά το πρώτο ερώτημα: Από πού/τι πηγάζει ο ποιητικός σας λόγος;

Δεν προλαβαίνω να σκοντάψω στην πραγματικότητα και μέσα μου αρχίζει να γεννιέται ένα ποίημα. Μετά από κάθε αναμέτρηση με την νεοελληνική αυθαιρεσία μια οχυρωματική γραμμή από λέξεις και στίχους υπερασπίζει την όποια ουτοπία μου. Κάθε στιγμή που ονειρεύομαι, η ποίησή μου χαρίζει μια υποτροφία, για να συναντήσω και πάλι τον εαυτό μου «ως παιδίον και νήπιον». Θα μπορούσα, λοιπόν, συνοψίζοντας να διακρίνω πως τα πάντα στη ζωή μου αποτελούν ένα «σενάριο για εσωτερική διεργασία».

Τριάντα χρόνια ποιητικής συγκομιδής. Απολογισμός, επανεκκίνηση ή…;

Ξεκίνησα να γράφω όταν δεν μπορούσα να κάνω αλλιώς. Συνεχίζω να γράφω γιατί μόνο έτσι μπορώ να υπάρξω. Μια εφηβική ορμή με εμποδίζει να κάνω κάποιο απολογισμό. Μια ώριμη σκέψη μου επιβάλει να παραμένω ταπεινός και φυσικά γειωμένος με το κοσμοδρόμιο της ουτοπίας μου.

Σε αυτή τη διαδρομή ποιο ήταν το κυρίαρχο ζητούμενο;

Να συναντήσω τον εαυτό μου. Εκείνον που κάποτε αναγνωρίζω ως επίμονο κοινωνικό παρατηρητή, άλλοτε τον συναντώ ως αναγνώστη και όλο και πιο συχνά, ως κάποιον που εκμαυλίζεται από τις λέξεις και υποκύπτει στη γοητεία τους.

«Πράξεις των Αποστόλων»: Μια ποιητική συλλογή τριών πράξεων;

Πριν τις «Πράξεις των αποστόλων» έχουν προηγηθεί τα «Οικογενειακά ή Πολυπρισματικός Κόσμος» και ο «Επαγγελματικός προσανατολισμός». Είναι τρεις ποιητικές συλλογές που κυκλοφορούν από τις εκδόσεις Τόπος και έχουν μια ιδιαίτερη αρχιτεκτονική. Κάθε συλλογή περιέχει 36 ποιήματα, χωρισμένα σε τρία κεφάλαια. Το κάθε κεφάλαιο περιέχει 12 ποιήματα. Αυτό από μόνο του διαμορφώνει μια ποιητική συμμετρία την οποία αποδέχτηκα με τον τρόπο που ένας αρχιτέκτονας υπακούει στον πολεοδομικό κανονισμό. Εννοώ, ότι τα ποιήματα  διεκδικούν και καθορίζουν τον ζωτικό τους χώρο. Φυσικά, τυχόν αστοχίες και υπερβάσεις, βαρύνουν εμένα και κανέναν άλλο.

Γραμμένη σε πρώτο πρόσωπο. Ποιους/τι έχετε εγκιβωτίσει σε αυτό το πρόσωπο;

Αν έγραφα την εποχή που έγραφε ο Σεφέρης, ή ο Λειβαδίτης, θα κυριαρχούσε στην ποίησή μου ο πληθυντικός αριθμός του πρώτου προσώπου. Δημιουργώ όμως σε μια εποχή που τα συλλογικά οράματα έχουν την ίδια αξία με τα νομίσματα του παραχαράκτη. Ο πρώτος ενικός του ποιητή αντιστοιχεί με τον πρώτο ενικό του αναγνώστη. Είναι ένας άλλος τρόπος να κάνω το «εγώ» να αντικαταστήσει το «εμείς» και αυτό που θα ακουστεί να μην αποτελεί παραφωνία.

Είμαι το αποπαίδι της γενιάς του `30.³ Γενναία ή πικρή διαπίστωση;

Το ένα δεν αποκλείει το άλλο. Επίσης είναι μάλλον γόνιμο όποιος διαβάσει αυτό το στίχο να λογαριάσει και την τύχη της γενιάς μου. Το πλήθος των προσδοκιών και την ευθύνη των ματαιώσεων.

Ποιοι είναι οι πνευματικοί σας πρόγονοι; Αναγνωρίζονται τα κύτταρά τους στον ποιητικό σας λόγο;

Ανακαλύπτω τις οφειλές μου τόσο στον Όμηρο και στους αρχαίους κλασικούς, όσο και στη Βυζαντινή παράδοση αλλά και τη σύγχρονη ελληνική ποίηση. Κάποτε η ένδειά μου χορταίνει και από ελάχιστα ψίχουλα που πέφτουν από το πλούσιο τραπέζι της παγκόσμιας λογοτεχνίας. Οι οφειλές μου είναι υπαρκτές, δίχως να έχω ταυτιστεί με κάποιο ρεύμα ή με κάποια ποιητική φωνή. Αυτό μάλλον διαπιστώνει και η κριτική και αυτό συμπεραίνω από τις παρατηρήσεις των ομοτέχνων.

Ο αναγνώστης ως ποιητικός αποδέκτης, ποια θέση κατέχει στο δημιουργικό σας ταμπλό;

Ο αναγνώστης κάποτε είναι η αιτία για να γράψω και άλλοτε αφορμή για να σχίσω. Δεν παύω άλλωστε να επιστρέφω και εγώ στα ποιήματά μου ως αναγνώστης και το κάνω με μεγάλη αυστηρότητα. Είναι αλήθεια, ότι η τέχνη, αλλά και η κοινωνία, θα ήταν πολύ διαφορετική αν δεν ταΐζαμε τόσο εύκολα τον ναρκισσισμό μας και αν γινόμασταν πιο αυστηροί και πιο απαιτητικοί.

Νιώθω πως αυτός ο κόσμος δεν μπορεί να `ναι το σπίτι μας.⁴ Πού κατοικεί το όραμά σας;

Αναρωτιέμαι αν αυτός ο κόσμος είναι το δικό σας σπίτι. Το δικό μου δεν είναι, αλλά δεν είμαι και υπό έξωση. Γράφω, μιλώ για τα ποιήματά μου, τα στιχάκια μου γίνονται τραγούδια, ανακαλύπτω ποιήματα αγνώστων και φίλων που με κάνουν να κλαίω ή να γελώ. Το όραμά μου λοιπόν κατοικεί εδώ και δεν έχει λόγους να πάει πουθενά αλλού. «Ο ποιητής γεννιέται για να αλλάξει τη ζωή του/Πριν αλλάξει τη μοίρα μιας λέξης» έχω γράψει σε ένα παλιότερο και πολύ αγαπημένο ποίημα.

Αν όχι ποιητής τι άλλο;

Αν όχι ποιητής, εξόριστος και πένης. Τίποτε άλλο. Ούτε να ζωγραφίσω, ούτε να τραγουδήσω, ούτε να κάνω καλλιτεχνικό πατινάζ. Μου αρκεί, να «διακονώ την αμάθειά μου στα λευκά περιθώρια  των βιβλίων».

Ένας τίτλος – στίχος ως δείκτης του μέλλοντος;

          Ετοιμόγεννες λέξεις σε μια στέρφα πατρίδα
         Αν γεννήσουν κορίτσι θα το βγάλω ελπίδα.

Κι ένας αγαπημένος;

Η ξένη γλώσσα που αργήσαμε να μάθουμε είναι η αγάπη.

---

Λίγα λόγια για τον ποιητή

Ο Ιωάννης Πανουτσόπουλος γεννήθηκε στην πόλη που υπερασπίστηκε ο Αισχύλος και έκανε τα πρώτα του βήματα στην οδό Ισμήνης, πλησίον της οδού Αντιγόνης και πάντα επί Κολωνώ. Το 2010 κυκλοφόρησε το παιδικό βιβλίο με τίτλο Τη νύχτα που ξυπνούσε η Αγνωστούπολη και το 2012 κυκλοφόρησε την ποιητική συλλογή Η Ωραία Κοιμωμένη / δύο μονόλογοι σε ένα όνειρο. Στίχους του έχουν μελοποιήσει και ερμηνεύσει ο Κ. Βασιλιάγκος, η Φ. Βελεσιώτου, ο Τ. Γκρους, ο Γ. Καζατζής, ο Π. Μάργαρης, ο Ν. Μαυρουδής, ο Λ. Μαχαιρίτσας, ο Α. Μιτζέλος, ο. Τ. Μπίνης, ο Γ. Νταλάρας, ο Ο. Περίδης, η Θ. Στίγγα, η παιδική χορωδία του Δ. Τυπάλδου κ.ά. Από το 1996 διατηρεί επί της οδού Ιπποκράτους το παλαιοβιβλιοπωλείο Ίστωρ και παιδιόθεν την έγνοια και το πάθος για όσα αναιρεί ο χρόνος και όσα ανασταίνει η αγάπη μας. Από τις εκδόσεις Τόπος κυκλοφορούν: Χαίρε νύμφη ανύμφευτε! Ποιητική αντιστοίχιση των Χαιρετισμών στη νεοελληνική γλώσσα. (Τόπος 2017), Επαγγελματικός Προσανατολισμός (Τόπος 2018) και Οικογενειακά ή πολυπρισματικός κόσμος (Τόπος 2020).

Ιστοσελίδα:https://www.panoutsopoulos.gr/erga-category-177.html

Ταυτότητα βιβλίου: Πράξεις των Αποστόλων

Συγγραφέας: Ιωάννης Πανουτσόπουλος
Σελ.: 128
Σχήμα: 14 x 21
ISBN: 978-960-499-405-2
Τιμή: 12,00 €
Τιμή online: 10,91 €

1. Απόσπασμα από το ποίημα «Νομίσματα και Νομολογίες»                                                                                             
2. Τίτλος της ενότητας Πράξεις των Προσκυνητών και 12 τίτλοι ποιημάτων της ίδιας ενότητας από την ποιητική συλλογή: Πράξεις των Αποστόλων του Ι. Πανουτσόπουλου, εκδόσεις Τόπος
3. Απόσπασμα από το ποίημα «Νομίσματα και Νομολογίες»
4. Απόσπασμα από το ποίημα του Γιώργου Μπλάνα: «Αυτοκράτωρ Ιουλιανός προς φιλόσοφον»

Πηγή φωτογραφίας & βιογραφικού: Ιωάννης Πανουτσόπουλος – Εκδόσεις Τόπος