Γενοβέφα Κτενίδου – Η Τέχνη είναι ελευθερία και γεννά απελευθέρωση

Ήταν Κυριακή βράδυ όταν γνώρισα τη Γενοβέφα μέσω ενός κοινού μας φίλου. Φορούσε μια μάσκα προστασίας Covid με το σήμα του Superman. Όταν την γνώρισα καλύτερα, κατάλαβα και το νόημα αυτού του σήματος. Μια γυναίκα δυναμική, χαμογελαστή, ακούραστη, αστεία. Είναι η ηθοποιός, η συγγραφέας, η παρουσιάστρια, η καθηγήτρια, μα πάνω απ’ όλα, ο άνθρωπος που θέλεις να έχεις στη ζωή σου. Aυτή είναι η Γενοβέφα Κτενίδου. Μέσα από αυτήν τη συνέντευξη, θα γνωρίσουμε τη δουλειά της, τους φόβους της και τον αγώνα της για το μέλλον.

Επιμέλεια συνέντευξης: Στράτος Λάγιος

1. Τι σε έκανε να ασχοληθείς με την υποκριτική τέχνη;

Αυτό που ένιωθα -από το νηπιαγωγείο ακόμα- όταν έβλεπα ταινίες στην τηλεόραση.  Φυσικά τότε οι ταινίες που έβλεπα ήταν όλες από τον ελληνικό κινηματογράφο, για να κατανοώ τί λέγανε. Ήταν δηλαδή η κλήση μου που με οδήγησε στην υποκριτική, η καρδιά μου, το ένστικτό μου. Είναι απλά αυτό που λέμε “όταν δεν μπορείς να κάνεις αλλιώς…”.

2. Ο ηθοποιός βρίσκει ή χάνει τον εαυτό του μέσα στους ρόλους που υποδύεται;

Αρχικά τον χάνει και μετά τον ξαναβρίσκει. Η διαδικασία του να ερμηνεύσεις κάποιον χαρακτήρα μοιάζει πολύ με την ψυχανάλυση και του φανταστικού χαρακτήρα, που καλείσαι να υποδυθείς, αλλά και του εαυτού σου.  Είναι γερό τεστ αυτογνωσίας. Είναι ένα επάγγελμα- λειτούργημα θα έλεγα- που σε εξελίσσει σαν άνθρωπο.

3. Η τέχνη γεννά την ελευθερία ή περιορίζεται σε κανόνες, γραπτούς και ηθικούς;

Η Τέχνη είναι ελευθερία και γεννά την απελευθέρωση. Στα πρώτα του βήματα ο καλλιτέχνης (ο ηθοποιός ή ο συγγραφέας) θέλει να παίζει ή να γράφει χωρίς περιορισμούς, χωρίς παρατηρήσεις και  έτσι ορίζεται γι’ αυτόν, σε εκείνη τη φάση της ζωής του,  η ελευθερία. Αργότερα, όταν μπαίνει στη διαδικασία να βελτιώσει την τέχνη του και την τεχνική του, είτε στην υποκριτική είτε στην συγγραφή, νιώθει πολύ πεσμένος και στεγνός από ιδέες,. Όμως όταν μετά από εξάσκηση και επιμονή καταφέρει να  δημιουργήσει μέσα από τους κανόνες, τότε απελευθερώνεται ακόμα περισσότερο. Βεβαίως στο θέμα των κανόνων παίζει ρόλο το ποιος τους βάζει.  Αν τους βάζει ο καλλιτέχνης ο ίδιος στον εαυτό του ή  τους επιβάλλει κάποιος εξωτερικός παράγοντας και -ενδεχομένως- με πολιτικές ή άλλες σκοπιμότητες. Αν ισχύει το δεύτερο τότε ο καλλιτέχνης είναι εγκλωβισμένος και μιλάμε για στρατευμένη τέχνη όχι για Τέχνη που  απελευθερώνει.

Όσον αφορά στους ηθικούς κανόνες που ο ίδιος ο καλλιτέχνης βάζει στον εαυτό του, αυτό είναι μια τελείως προσωπική υπόθεση.

4. Το «Κλαδί στη φωτιά». Μια ανεξάρτητη παραγωγή σε σενάριο του Κωνσταντίνου Μουρατίδη και παραγωγή του ιδίου με δική σου συμμετοχή επίσης. Έχει ήδη αποσπάσει διακρίσεις και βραβεία τόσο στο εσωτερικό όσο και στο εξωτερικό. Πες μας λίγα λόγια για την ταινία.

Χρόνια πριν ξεκινήσουμε την παραγωγή της ταινίας “Κλαδί στη φωτιά” γυρεύαμε μαζί με τον Κωσταντίνο Μουρατίδη να βρούμε το σενάριο που θα μπορούσε να υλοποιηθεί και να γίνει ταινία μεγάλου μήκους. Κάναμε κάποιες προσπάθειες συντάσσοντας τους βασικούς άξονες άλλον σεναρίων, όμως τελικά καταλήξαμε στην επιλογή ενός σεναρίου που θα μπορούσε πιο εύκολα να υλοποιηθεί. Αυτό σήμαινε πως θα είχε λιγότερους εξωτερικούς χώρους και λιγότερους χώρους γενικά, οι οποίοι θα μπορούσαν να βρεθούν στον Έβρο και στην Θράκη ευρύτερα, όπου διαμέναμε τότε.  Έτσι λοιπόν ο Κωσταντίνος έγραψε το σενάριο και θέλησε να το τεστάρει πρωτίστως στο θέατρο.  Ανέβηκε η παράσταση με ερασιτέχνες ηθοποιούς στην Αλεξανδρούπολη και μετά με άλλο cast έγιναν τα γυρίσματα.  Εκεί βοήθησε πάρα πολύ η συμμετοχή του Σπύρου Μπιμπίλα, προέδρου του σωματείου Ελλήνων ηθοποιών. Ακόλουθα βοήθησε και η συνδρομή της Μαρίας Καραβία, μιας καλλιτέχνιδας με σπουδαίο έργο στην Ελλάδα και στο εξωτερικό. Δεν έχω παράπονο όμως. Ήταν σα να ‘χει έρθει το πλήρωμα του χρόνου και για μας μετά από πολλά χρόνια προσπάθειας να υπάρχουμε στον χώρο ενεργά. Βοήθησαν πάρα πολύ όλοι οι συντελεστές, από τη Νίκη Αγγελίδη που μας παραχώρησε το σπίτι της για τα γυρίσματα μέχρι τον κάθε ηθοποιό και τεχνικό που πήρε μέρος σε αυτή την παραγωγή. Όταν ξεκινήσαμε  το “Κλαδί” άνθρωποι του χώρου από Αθήνα μάς λέγανε “πως ξεκινάτε ταινία μεγάλου μήκους χωρίς να έχετε βρει  διανομέα;”. Εμείς όμως τολμήσαμε, ρισκάραμε και  κάναμε την ταινία. Ο διανομέας βρέθηκε στην πορεία και ακούει στο όνομα Θανάσης Ψιλόπουλος. Μας εντόπισε, όταν κάναμε την πρεμιέρα μας, το Νοέμβριο του ’22 στην Αθήνα. Σε εμάς, δηλαδή, συνέβη αντίστροφα : πρώτα ολοκληρώσαμε την ταινία, την παρουσιάσαμε και μετά βρήκαμε διανομέα. Και όσον αφορά τον Θανάση έχει πολλή όρεξη, πάθος και φλόγα να φτάσει την Ελλάδα και τους Έλληνες καλλιτέχνες στο ύψος που τους αξίζει.

5. Η Ελλάδα δίνει ευκαιρίες στις ανεξάρτητες παραγωγές; Χρειάζεται να αλλάξει κάτι;

Θα μιλήσω από τη δική μου εμπειρία και μακάρι κάποιος να με διαψεύσει, αλλά -κατά την γνώμη μου- το ελληνικό κράτος δεν δίνει ευκαιρίες σε ανεξάρτητες παραγωγές και εννοείται πως χρειάζεται να αλλάξει πολλά πράγματα, κυρίως στα κριτήρια χρηματοδότησης. Πολλές φορές η διαδικασία κωλυσιεργεί και σκοντάφτει σε θέματα γραφειοκρατικά, τα οποία -αν τα αναλύσουμε έστω και λίγο δεν έχουν καμία σχέση με το καλλιτεχνικό  κομμάτι. Έτσι, πολλοί καλλιτέχνες δεν μπορούν να υλοποιήσουν πράγματα που θέλουν και μπορούν και τα οποία αφορούν πολύ κόσμο και θα μπορούσαν να εμπνεύσουν ακόμα περισσότερο.  Η ευκαιρία αυτή, λοιπόν, έστω της πρώτης ανεξάρτητης παραγωγής θα πρέπει να δίνεται πιο συχνά από το ελληνικό κράτος.

6. Από το Χρυσοφεγγαράκι στη Ζηνοβία την Ατίθαση! Η συγγραφή είναι κάτι που σε εκφράζει;

Απόλυτα. Από  μικρή θυμάμαι να συνδυάζω τα δύο αυτά πράγματα. Θυμάμαι να πηγαίνω στο μπάνιο μας, να στέκομαι στον καθρέφτη και να κάνω πρόβα σε φανταστικούς  και υπαρκτούς ρόλους και μετά να σκαρώνω στίχους στα τετράδια μου. Βεβαίως δεν ήτανε  λογοτεχνικά επιτεύγματα αυτοί οι στίχοι,  ήταν όμως για μένα μια φοβερή απελευθέρωση, μια φοβερή αποτοξίνωση.  Και ξέρεις, στην εφηβεία ο νέος έχει ανάγκη να πιαστεί από κάτι για να ‘χει μια βάση ακλόνητη. Για μένα αυτό ήταν δύναμη, το ότι μπορούσα να μετουσιώνω την σκέψη και την ανησυχία σε κάτι άλλο, που έδειχνε να είναι όμορφο.

Βάζω σε κάποιες ηρωίδες μου προσωπικά μου στοιχεία αλλά και εκείνους τους ήρωες που δεν έχουν καμία σχέση με εμένα  οφείλω να τους προσεγγίσω σαν να ήταν “εγώ, για να έχουν αληθοφάνεια.

Για τους λόγους που αναφέρω λοιπόν αλλά και για ένα σωρό άλλους με εκφράζει η συγγραφή.

7. Παρουσιάστρια, ηθοποιός, συγγραφέας, καθηγήτρια. Ποια από αυτές τις ειδικότητες αγαπάς περισσότερο;

Τις αγαπάω όλες, όχι όμως το ίδιο. Τις τοποθετώ με τη σειρά που κατέχουν στην καρδιά μου : ηθοποιός, συγγραφέας, παρουσιάστρια, καθηγήτρια.

8. Θέλουμε να γνωρίσουμε τη Γενοβέφα. Ποια είναι η μεγαλύτερη φοβία σου;

Η υψοφοβία, ο φόβος του θανάτου των δικών μου ανθρώπων ή του δικού μου, η φοβία της οικονομικής στενότητας.

9. Τι σε εμπνέει; Υποκριτικά και συγγραφικά.

Η ζωή μου. Η ζωή των φίλων μου. Η ζωή των υπολοίπων από όσα ακούω και μαθαίνω. Ένας άνθρωπος που μπορεί να είναι γνωστός, μπορεί να είναι και παντελώς άγνωστος ίσως αποτελέσει για μένα την αρχή για μια καλλιτεχνική δημιουργία. Με εμπνέει η εκδήλωση της ανθρωπιάς και το φιλότιμο. Με εμπνέουν οι ανατροπές.

10. Η τέχνη δημιουργεί άγχος ή είναι ένα μέσο καταπολέμησής του;

Το άγχος  που φέρνει είναι δημιουργικό και είναι μια πρόκληση να πας παρακάτω αναβαθμίζοντας τον εαυτό σου.  Θα έλεγα λοιπόν πως είναι ένα μέσο καταπολέμησης του άγχους, γι’ αυτό άλλωστε  συστήνεται και σε ανθρώπους που δεν είναι επαγγελματίες καλλιτέχνες αλλά ασχολούνται με κάποια τέχνη -ερασιτεχνικά – ακριβώς για το λόγο αυτό. Θυμάσαι που ο φοβερός και τρομερός Θανάσης Βέγγος είχε πει χαρακτηριστικά “αν δε χρωστούσα δεν μπορούσα να κάνω γύρισμα”; Σίγουρα το χρέος φέρνει άγχος και  ο τρόπος να το καταπολεμήσει ο Θανάσης Βέγγος ήταν να κάνει γύρισμα, να είναι επί το έργον.

11. Ποιο είναι το όνειρό σου για το μέλλον;

Μια σειρά -σεναριακά και υποκριτικά- στην τηλεόραση και μια σειρά -σεναριακά και υποκριτικά στο Netflix ή έστω σε κάποια άλλη πλατφόρμα! Φυσικά και το  Όσκαρ! Χα χα

12. Τι να περιμένουμε από τη Γενοβέφα Κτενίδου το επόμενο διάστημα;

Το βασικότερο ερώτημα είναι τι περιμένει η Γενοβέφα Κτενίδου από τον εαυτό της… Περιμένει πολλά, όπως πάντα άλλωστε και κάνει κινήσεις για πολλά. Ωστόσο η ζωή θα δείξει ποιο από αυτά θα πραγματοποιηθεί. Αυτό που ήδη κυλάει είναι  τα σατιρικά -κωμικά βίντεο με τίτλο provaTV_100, τα οποία γράφει και σκηνοθετεί ο Στέφανος Παρασκευάς και στα οποία συμμετέχει ο Σπύρος Mπιμπίλας, η Δέσποινα Τσολάκη, ο Σωτήρης Χαρισόπουλος  και άλλοι ηθοποιοί. Τα βίντεο αυτά προβάλλονται για όλη την φετινή  σεζόν από τον Αλέξανδρο Πετρίδη και την εκπομπή του “εδώ είμαστε” στο hi channel. Επίσης προβάλλονται και σε 45 κανάλια τοπικά σε όλη την Ελλάδα και την Κύπρο.

13. Γενοβέφα, σε ευχαριστώ πολύ που βρέθηκες μαζί μας και μοιραστήκαμε τόσα όμορφα πράγματα. Το παρόν και το μέλλον σού ανήκουν.

Κι εγώ ευχαριστώ και εσένα και το maxmagazine. Ξέρεις, μια καλή συνέντευξη είναι πάντα ξεκούραστη και δημιουργική.

Social media της Γενοβέφας Κτενίδου

Instagram: @genovefaktenidou