Χριστίνα Καραθανάση: «Η ορθογραφία είναι μία δεξιότητα που απαιτεί κόπο»

Η Philologist-ina, ή κατά κόσμον Χριστίνα Καραθανάση είναι μια νεαρή εκπαιδευτικός από την Βόρεια Ελλάδα, η οποία μέσα από τον προσωπικό λογαριασμό της στο Instagram μας μαθαίνει την ορθή χρήση της ελληνικής γλώσσας.

Η Χριστίνα Καραθανάση είναι απόφοιτος φιλολογίας του Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου Θράκης με μεταπτυχιακές σπουδές στην αξιοποίηση της τεχνολογίας στην εξ’ αποστάσεως εκπαίδευση. Ο λογαριασμός της στο Instagram μετρά ήδη πάνω από 50.000 ακόλουθους ενώ η Χριστίνα, η Philologist-ina, όπως της αρέσει να συστήνεται, φροντίζει να εμπλουτίζει το λεξιλόγιό μας με καινούργιο περιεχόμενο καθημερινά.

Η Χριστίνα Καραθανάση μίλησε στο Maxmag για την σωστή γραφή και ομιλία των Ελληνικών και για την διαδρομή της στα social media.

Επιμέλεια συνέντευξης: Μαρία Αντωνίου  

Χριστίνα Καραθανάση σε ευχαριστούμε για την συνέντευξη. Μίλησε μας για εσένα;

Εγώ ευχαριστώ για το ενδιαφέρον που δείξατε για τη σελίδα μου! Το όνομά μου είναι Καραθανάση Χριστίνα, αλλά τα τελευταία χρόνια συστήνομαι ως «Χριστίνα, η Philologist-ina».

Ζω σε μια μικρή κι επαρχιακή πόλη. Έχω αποφοιτήσει από το Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης, ενώ πρόσφατα ολοκλήρωσα και το Πρόγραμμα Μεταπτυχιακών Σπουδών του Ελληνικού Ανοικτού Πανεπιστημίου σχετικά με την αξιοποίηση της τεχνολογίας στην εξ’ αποστάσεως εκπαίδευση. Παράλληλα, δηλώνω και συγγραφέας εκδόθηκε το πρώτο μου εκπαιδευτικό βοήθημα για το μάθημα των Λατινικών. Μάλιστα, το διάστημα αυτό ασχολούμαι με την παραγωγή ψηφιακού εκπαιδευτικού υλικού, το οποίο είναι διαθέσιμο μέσω της ιστοσελίδας.

Είμαι 33 ετών, κάτι που σημαίνει ότι έχω εμπειρία στον χώρο της εκπαίδευσης περίπου μια δεκαετία. Εργάζομαι στον ιδιωτικό τομέα και  διδάσκω τα μαθήματα των Αρχαίων και Νέων Ελληνικών, αλλά κι εκείνο των Λατινικών.

Πως αποφάσισες να ασχοληθείς με τα social media και να μας κάνεις να ξαναθυμηθούμε τη σωστή γραφή των ελληνικών;

Τους πρώτους μήνες της πανδημίας, κλήθηκα ως εκπαιδευτικός να ολοκληρώσω την εκπαιδευτική διαδικασία εξ’ αποστάσεως, μέσω διαδικτύου. Έτσι, ξεκίνησα να αναζητώ ψηφιακό εκπαιδευτικό υλικό. Τότε καλλιεργήθηκε μέσα μου η ιδέα να δημιουργήσω μία ιστοσελίδα εκπαιδευτικού περιεχομένου, τη Philologist-ina.gr, ώστε να συγκεντρώσω εκεί υλικό, το οποίο επιμελήθηκα προσωπικά.

Σε συνέχεια της ιστοσελίδας αυτής, δημιουργήθηκε και το προφίλ στο Instagram και σε άλλα Μέσα Κοινωνικής Δικτύωσης, όπως TikTok και Facebook. Εκεί γίνεται προσπάθεια ώστε η γνώση να παρουσιάζεται με ελκυστικό τρόπο και να προωθείται η αλληλεπίδραση των χρηστών με το υλικό. Αξιοποιώντας τεχνολογικά μέσα, όπως βίντεο, φωτογραφίες και λεξιλογικά κουίζ, η μάθηση μοιάζει πιο διασκεδαστική. Δεδομένου, μάλιστα, ότι οι περισσότεροι από εμάς περνάμε πολλές ώρες στο κινητό, ο καλύτερος τρόπος να μάθουμε κάτι νέο είναι μέσω αυτού!

Ποια είναι τα πιο συχνά λάθη που κάνουμε στην καθομιλουμένη μας;

Αξίζει να διευκρινίσουμε ότι λάθη παρατηρούνται από όλους μας, ιδίως στον προφορικό λόγο. Δεδομένου μάλιστα ότι το μορφωτικό επίπεδο του καθενός διαφέρει, είναι λογικό να επαναλαμβάνονται κάποια από τα λάθη αυτά. Αναμφίβολα ένα σύνηθες λάθος είναι η χρήση της προστακτικής έγκλισης. Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι ότι ακούμε και διαβάζουμε συχνά «Αντέγραψε αυτό που βλέπεις!» αντί για το ορθό «Αντίγραψε αυτό που βλέπεις!».

Ποιες είναι οι διαφορές που παρατηρείς στο σημερινό γλωσσικό σύστημα σε σύγκριση με το παρελθόν;

Θα ξεκινήσω με το θετικό: Πλέον έχει διευρυνθεί η πρόσβαση στη γνώση – και κατά συνέπεια στην εκμάθηση της γλώσσας μας. Για παράδειγμα, μπορείς να εμπλουτίσεις το λεξιλόγιό σου, να συνειδητοποιήσεις και να διορθώσεις τα λάθη σου μέσω Instagram. Μαθαίνεις, χωρίς να το καταλάβεις.

Από την άλλη, έχουν εμφανιστεί και κίνδυνοι που δεν υπήρχαν. Οι νέοι συνηθίζουν να εκφράζονται με λιτό και σύντομο τρόπο ή ενσωματώνοντας ξένες λέξεις στον λόγο τους. Αυτό, δυστυχώς, έχει ως συνέπεια τη δυσκολία στην έκφρασή τους και την εμφάνιση λεξιπενίας.

Με την επέλαση της τεχνολογίας και των social media οι νέοι χρησιμοποιούν αρχικά λέξεων, κόβουν τις λέξεις ή προτιμούν να γράφουν με greeklish. Με ποιους τρόπους θα μπορούσαν οι σημερινοί μαθητές να μάθουν την ορθογραφία πιο αποτελεσματικά;

Η ορθογραφία είναι μία δεξιότητα που, αναμφίβολα, απαιτεί κόπο. Γι΄ αυτό και βασική προϋπόθεση είναι να καλλιεργηθεί το ενδιαφέρον ενός νέου προς αυτήν. Τα υπόλοιπα είναι εύκολα!

Οι σημερινοί μαθητές, άλλωστε, μπορούν να αξιοποιήσουν την τεχνολογία προς όφελός τους. Λόγου χάρη, ένας μαθητής μπορεί να γράψει ένα κείμενο στο word, ώστε να ανακαλύψει τα λάθη που κάνει. Έπειτα μπορεί να διορθώσει τα λάθη αυτά μέσω των λεξικών που υπάρχουν ελεύθερα στο διαδίκτυο. Ακόμα, έχει τη δυνατότητα να αναζητήσει εκπαιδευτικά βίντεο και διαδραστικά παιχνίδια σχετικά με το μάθημα που τον ενδιαφέρει.  Είναι εποικοδομητικό, αλλά και διασκεδαστικό!

Ποιες είναι οι πιο βασικές συμβουλές που δίνεις στους μαθητές σου για την σωστή χρήση της γλώσσας μας;

Μία και βασική: να αγαπήσουν το διάβασμα!

Όχι μόνο εκείνο της ιστορίας, της γεωγραφίας ή της φυσικής. Να ανακαλύψουν τι τους αρέσει να διαβάζουν και να αφιερώσουν χρόνο σε αυτό, σε ένα εξωσχολικό βιβλίο, σε ένα περιοδικό, σε ένα διαδικτυακό άρθρο. Έτσι μόνο θα αντιληφθούν τον μαγικό κόσμο της γλώσσας και θα αποκτήσουν τα εφόδια που τους προσφέρει.

Η ελληνική γλώσσα έχει το πλουσιότερο λεξιλόγιο στον κόσμο. Κατά τη γνώμη σου ποιο είναι το κυριότερο στοιχείο που λείπει πλέον από την γλώσσα μας;

Είναι γεγονός ότι η ελληνική γλώσσα είναι από τις πιο πλούσιες γλώσσες!

Ωστόσο, θεωρώ ότι στις μέρες μας υπάρχει μία σύγχυση ανάμεσα σε παλιούς κανόνες και σε νέους (στο πλαίσιο της απλοποίησής της). Σε πολλές περιπτώσεις αναζητούμε μια σωστή γραφή, παραδείγματος χάριν το κτήριο / κτίριο, και βρισκόμαστε αντιμέτωποι με διαφορετικές ετυμολογίες. Συχνά, δημιουργούνται λογομαχίες πάνω σε αυτά. Επομένως, θεωρώ ότι λείπει η καθολικότητα στους κανόνες της.

Θα ήθελα να μου πεις ποια είναι η αγαπημένη σου ελληνική λέξη εννοιολογικά και ποια ορθογραφικά;

Εννοιολογικά, επιλέγω τη λέξη «ενσυναίσθηση» (η συναισθηματική ταύτιση με την ψυχική κατάσταση ενός άλλου ατόμου, και η κατανόηση της συμπεριφοράς και των κινήτρων του), μια λέξη που ακούμε συχνά τελευταία και εύχομαι να ενσωματωθεί στο λεξιλόγιο και στη συνείδηση όλων μας.

Ορθογραφικά, ίσως η «δεισιδαιμονία» (παράλογος φόβος για τυχαία πράγματα στα οποία αποδίδονται τέτοιες υπερφυσικές ιδιότητες, ώστε να θεωρείται ότι αυτά επιδρούν αρνητικά στη ζωή του ανθρώπου). Mία λέξη, αντίθετα, που δεν πρέπει να υπάρχει στην ψυχή μας!

Ποια είναι τα μελλοντικά σου σχέδια;

Σκοπός μου είναι να συνεχίσω να βοηθώ τους ανθρώπους να μάθουν κάτι νέο ή να θυμηθούν κάτι που ξέχασαν. Ελπίζω να είμαι σε θέση να προσφέρω ποιοτικό, κατά βάση ψηφιακό, εκπαιδευτικό υλικό.

Πως μπορεί να σε βρει κάποιος στα social media και στον κόσμο του διαδικτύου;

• Blog: philologist-ina.gr
• Instagram.com/philologist_ina
• Facebook.com/philologistina
• Tiktok.com/@philologist_ina

Ευχαριστούμε πολύ την κ. Χριστίνα Καραθανάση για την παραχώρηση των φωτογραφιών.