Αρετή Κοκκίνου: «Ο καλλιτέχνης αρθρώνει λόγο για τον οποίο φέρει ακέραια ευθύνη»

Η Αρετή Κοκκίνου είναι μία καλλιτέχνιδα που αγαπά και υπερασπίζεται την τέχνη της άξια.  Είναι μουσικός, τραγουδοποιός και ενορχηστρώτρια. Εμπνέεται από την λογοτεχνία και την ποίηση τόσο για τη μουσική της όσο και για την ίδια της τη ζωή.  Άλλωστε για εκείνη η σύνθεση μοιάζει με το γράψιμο ενός λογοτεχνικού κειμένου ή τη δημιουργία ενός εικαστικού έργου.  Στις 6 Μαρτίου κάνει πρεμιέρα η παράσταση “Στη Σμύρνη κάποτε…”, ένα μουσικοθεατρικό έργο που περιλαμβάνει κύκλο 16 πρωτότυπων θεματικών τραγουδιών.  Θα ευχαριστήσω την Αρετή Κοκκίνου για τη συνέντευξη που μας παραχώρησε και θα περιμένουμε από εκείνη πολλές ακόμα δημιουργικές και υπέροχες συνθέσεις όπως καλά κατέχει!

Επιμέλεια Συνέντευξης: Χριστίνα Ζαχαριά

Είστε ένας άνθρωπος δοσμένος στη μουσική. Πότε αποφασίσατε ότι θέλετε να ασχοληθείτε με αυτή τη τέχνη;

Advertisements

Από παιδί το είχα αποφασίσει νομίζω. Και χωρίς ιδιαίτερα κίνητρα ή παραδείγματα. Δεν γνώριζα τίποτα για τον κόσμο της μουσικής και των μουσικών.

Ποιο είναι αυτό το στοιχείο που έχει η μουσική, σε σχέση με τις άλλες τέχνες, που τελικά σας κέρδισε;

Μάλλον η μικρή ή μεγάλη κλίση του καθενός τον οδηγεί στον τομέα της αρεσκείας του με την κατάλληλη αφορμή. Και η πρώτη ενεργητική ενασχόληση με το αντικείμενο σου δημιουργεί τέτοια πληρότητα που καταλαβαίνεις ότι σου είναι απαραίτητο συστατικό της ευτυχίας, πια… Έτσι έγινε και με εμένα. Η μουσική από την πλευρά του εκτελεστή είναι και άμεση, ιδιαίτερα επικοινωνιακή τέχνη που κολακεύει το “Εγώ” και θέλει προσοχή. Αυτή η πλευρά μου άρεσε στα πρώτα, ανώριμα χρόνια και ως ντροπαλό παιδί που ήμουν με βοηθούσε από ψυχολογικής πλευράς. Η δημιουργία μουσικής, όμως, είναι μια διαφορετική διαδικασία που ίσως μοιάζει λίγο με το γράψιμο ενός λογοτεχνικού κειμένου ή τη δημιουργία ενός εικαστικού έργου.

Θα ήθελα να μου πείτε κάποιες απ’ τις συνεργασίες που έχουν ξεχωριστή θέση στην καρδιά σας.

Όλες όσες αναφέρω στο βιογραφικό μου. Τις άλλες δεν τις συζητώ καν.

Τί σας εμπνέει για να γράφετε τη μουσική σας;

Άλλες μουσικές, ειδικά αυτές που αποτελούν για μένα νέα ακούσματα. Η λογοτεχνία και η ποίηση είναι σημαντικές για εμένα, όχι μόνο τροφοδοτούν την έμπνευση αλλά με στηρίζουν και ως άνθρωπο.

Μελοποιήσατε στίχους του σύγχρονου ποιητή Ηλία Παπακωνσταντίνου και κάνατε μια δισκογραφική δουλειά με τίτλο”Αήττητο Αλάτι”. Θέλω να μου πείτε πώς προέκυψε η συνεργασία και πόσο εύκολο ή δύσκολο είναι να συνυπάρχουν οι δύο τέχνες, μουσική και ποίηση.

Ο Ηλίας Παπακωνσταντίνου ανήκει στη σύγχρονη γενιά ποιητών και η ιδιαίτερη και δυνατή γραφή του με άγγιξε από την πρώτη στιγμή. Η τρέχουσα ποιητική δημιουργία μου κινεί πολύ το ενδιαφέρον καθώς αποτελεί πιο ανεξερεύνητο έδαφος για τους συνθέτες απ’ ό,τι οι μεγάλοι κλασσικοί ποιητές μας. Η ποίηση φυσικά είναι ένας τεράστιος κόσμος που αμφιβάλλω αν σε μία ζωή και μόνο μπορεί να τον εξερευνήσει κανείς ολόκληρο. Το ταίριασμα με τον Ηλία και σε επίπεδο χαρακτήρα και προσωπικότητας ήταν άμεσο, γίναμε και πολύ καλοί φίλοι. Το δεύτερο σκέλος της ερώτησής σας είναι πολύ σημαντικό και επιδέχεται μεγάλη συζήτηση. Η ποίηση και η μουσική έχει αποδειχθεί ότι συνυπάρχουν πολύ επιτυχημένα, από τις πασίγνωστες και αγαπημένες δουλειές μελοποιημένης ποίησης σημαντικών μας δημιουργών. Όμως αυτό δεν σημαίνει ότι όλα τα ποιήματα μπορούν να μελοποιηθούν. Τεχνικά, το κατάλληλο για μελοποίηση ποίημα οφείλει να ακολουθεί κάποιους κανόνες, όπως σωστό ρυθμό λόγου, απλή γλώσσα, μουσικότητα στον ποιητικό λόγο κλπ. Όπως όλοι ξέρουμε βέβαια, οι κανόνες συχνά διαψεύδονται στην πράξη και κάποια ποιήματα που δεν πληρούν φαινομενικά τις προϋποθέσεις μελοποιούνται υπέροχα. Το βασικό μέλημα του συνθέτη είναι να αναδείξει το λόγο και την κάθε λέξη με το συναίσθημα και τις εντάσεις της. Αυτό, φυσικά, ισχύει για κάθε συνάντηση λόγου-μουσικής, κι εδώ μπαίνει ένα άλλο πολυσυζητημένο θέμα, τα όρια μεταξύ στίχου και ποίησης.

Οι μουσικές σας συνθέσεις στο σύνολό τους δε “συμβαδίζουν” με τα εμπορικά-ραδιοφωνικά μουσικά στερεότυπα. Η λαίλαπα των “εμπορικών” σας φόβισε ποτέ επαγγελματικά;

Η αλήθεια είναι ότι ο όρος “εμπορικό” μουσικό έργο είναι πλέον κενός περιεχομένου, γιατί απλούστατα τα μουσικά έργα δεν φέρνουν πλέον έσοδα στους δημιουργούς τους. Το τί μαζικά προβάλλεται και καταναλώνεται δε με φοβίζει αλλά σε πολλές περιπτώσεις μάλλον με θλίβει.

Το σημερινό μουσικό γίγνεσθαι πώς το αξιολογείτε; Γίνονται καλές δουλειές στις μέρες μας;

Θα μιλήσω για την ελληνική πραγματικότητα, όπως την αντιλαμβάνομαι. Γίνονται υπέροχες δουλειές, προϊόντα γνήσιας καλλιτεχνικής έμπνευσης που θα άξιζε τον κόπο να ακουστούν περισσότερο. Οι περισσότεροι δημιουργοί διαχειρίζονται οι ίδιοι τη δουλειά τους, με πολλές δυσκολίες. Από κύκλο συναδέλφων και φίλων αλλά και μέσα από το Μουσικόγραμμα, το μουσικό site με το οποίο συνεργάζομαι, ακούω συνέχεια αξιολογότατα τραγούδια και μουσικά έργα. Δυστυχώς, νομίζω πως ζούμε εποχές που ο κόσμος δεν λαχταρά και δεν αναζητά το νέο, ως μάννα εξ΄ουρανού όπως συνέβαινε παλαιότερα, προτιμά αυτό που ξέρει ήδη. Η αιτία μπορεί να βρίσκεται, όπως υποστηρίζεται από πολλούς στην υπερπροσφορά δωρεάν μουσικής , παλιάς και νέας. Ίσως να είναι και ένα δείγμα γενικότερου συντηρητισμού.

Ποιος πιστεύετε ότι είναι ο ρόλος του καλλιτέχνη σε μια εποχή που επικρατεί κρίση πολιτισμού γενικότερα;

Είμαι της άποψης ότι το έργο των καλλιτεχνών εκφράζει την πραγματικότητα, δεν την διαμορφώνει. Επίσης υπάρχει και ο βιοπορισμός, που μπορεί να αναγκάσει καλλιτέχνη ποιοτικών προθέσεων να “βάλει νερό στο κρασί του” σε σχέση με αυτό που θα επιθυμούσε καλλιτεχνικά να υπηρετεί. Όσο και να τον παρασύρει το ρεύμα των καιρών όμως, ο καλλιτέχνης σαν πολίτης και σκεπτόμενος άνθρωπος μεταφέρει αισθητική και ήθος και αρθρώνει λόγο για τον οποίο φέρει ακέραια ευθύνη. Ιδιαίτερα οι πιο επώνυμοι, που έχουν πιο συχνά βήμα και επιρροή.

Υπάρχουν μουσικοί που τους παρακολουθείτε και σας ενδιαφέρουν;

Πολλοί με ενδιαφέρουν, όπως είπα και παραπάνω, δυσκολεύομαι να τους παρακολουθήσω στο βαθμό που θα ήθελα. Με ενδιαφέρουν όχι μόνοι οι μουσικοί αλλά και οι λογοτέχνες και όλοι οι άνθρωποι που δημιουργούν πολιτισμό.

Τα μελλοντικά σας σχέδια

Πολλά νέα πράγματα ετοιμάζονται αυτό το διάστημα. Στις 6 Μαρτίου κάνει πρεμιέρα η παράσταση “Στη Σμύρνη κάποτε…”, ένα μουσικοθεατρικό έργο που περιλαμβάνει κύκλο 16 πρωτότυπων θεματικών τραγουδιών. Τα κείμενα και τους στίχους υπογράφει ο ποιητής-συγγραφέας Θανάσης Σάλτας, σκηνοθέτης μας η Ιωάννα Μαστοράκη. Παίζουν οι ηθοποιοί Γιάννης Λεβέντης, Ιωάννα Μαστοράκη, Ιωάννα Προσμίτη, Θανάσης Σάλτας, Μαρία Σπανού, Μάχη Σπανού. Τα τραγούδια ερμηνεύουν η Θέλμα Καραγιάννη και ο Ισίδωρος Πάτερος. Μαζί μας και οι εξαιρετικές συνεργάτιδες μουσικοί: Μαρία Νίττη (Ακορντεόν), Γεωργία Μαρίνη (Βιολί). Το έργο αποτελεί έναν πολιτισμικό ύμνο στην πάλαι ποτέ κοσμοπολίτικη Σμύρνη, με λαογραφικές αναφορές στις βασικές συνοικίες όλων των εθνοτήτων που συνυπήρχαν ως το 1922. Θα παίζεται κάθε Παρασκευή στο Θέατρο της Ημέρας

Στις 8 Μαρτίου παρουσιάζουμε στο Αίτιον μουσική και λογοτεχνική βραδιά με τίτλο “Ελληνίδες Δημιουργοί”. Ερμηνευτές η Νατάσσα Παπαδοπούλου-Τζαβέλλα και ο Γιάννης Λεκόπουλος, με τη Φάνυ Πολέμη στις απαγγελίες. Δισκογραφικά, βρισκόμαστε στα τελευταία φάση προετοιμασίας μιας νέας δουλειάς με τίτλο “Τα Δύσκολα στη μέση” σε στίχους της Μαρίας Παπαδάκη. Μεγάλη χαρά μας και τιμή να συνεργαζόμαστε με δύο σημαντικές τραγουδίστριες, τις κυρίες Πένυ Ξενάκη και Μαρία Κανελλοπούλου.Τέλος, ετοιμάζεται σιγά-σιγά μια ολοκληρωμένη συλλογή τραγουδιών σε στίχους νέων στιχουργών που φέτος το χειμώνα παρακολούθησαν τα σεμινάρια στιχουργικής του Μικρού Πολυτεχνείου με εισηγητή τον υπέροχο Κώστα Φασουλά. Ως φετινός συνεργάτης-συνθέτης αισθάνθηκα ιδιαίτερη χαρά για την εμπειρία μου κοντά τους. Θα προκύψει ένας όμορφος νέος κύκλος τραγουδιών με ανθρώπους που έχουν σπουδαίες ικανότητες στη γραφή και αξίζει να τους ακούσουμε περισσότερο στο μέλλον.

Ευχαριστούμε την Αρετή Κοκκίνου για το φωτογραφικό υλικό!