Πολλές φορές κατά τη διάρκεια της ημέρας ίσως έχετε παρατηρήσει ότι τρωτέ τα νύχια σας, ιδίως όταν είστε σε κατάσταση αυξημένου στρες. Η ονυχοφαγία είναι μία νευρική συμπεριφορά που βοηθά στη καταπολέμηση του άγχους, το οποίο σχετίζεται με βιώματα της παιδικής ηλικίας.
Υπολογίζεται ότι ένα στα δύο παιδιά και έφηβοι ηλικίας 10 έως 18 ετών έχει την συνήθεια της ονυχοφαγίας. Όμως, δεν σταματά σε αυτές τις ηλικίες, καθώς ένας στους τέσσερις νεαρούς ενήλικες εξακολουθεί να τρώει τα νύχια του, με τους περισσότερους να σταματούν όταν έχουν πλέον φτάσει στο 30ό έτος της ηλικίας τους.
Που οφείλεται
Οι βαθύτερες αιτίες της µπορεί να εντοπίζονται σε µια ψυχαναγκαστική µητέρα, σε ένα τραυµατικό γεγονός, στην υποτίµηση του παιδιού στο σπίτι ή στο σχολείο και σε οτιδήποτε άλλο προκαλεί άγχος.
Συµβαίνει γιατί τα παιδιά (µέχρι 11 ετών) δεν µπορούν να εκφράσουν την ανησυχία τους µε λόγια, εκτονώνοντας το συναίσθηµά τους µε αυτό τον τρόπο.
Η εξέλιξη
Η ονυχοφαγία ενδεχοµένως κάποια στιγµή να διακοπεί, πολύ συχνά όµως εξελίσσεται και γίνεται πια χαρακτηριστικό ενός αγχώδους ενήλικα, το οποίο εύκολα µπορεί να φτάσει εκτός ορίων από υποτιµητικές ή επικριτικές αντιδράσεις άλλων, δυσκολίες και γενικότερα στρεσογόνες καταστάσεις. Τα άτοµα αυτά, επειδή δεν έχουν µάθει να εκφράζουν τα συναισθήµατά τους, καταφεύγουν σε αυτό τον τρόπο εκτόνωσης και ως ενήλικες.
Το δάγκωμα των νυχιών είναι βλαβερό για διάφορους λόγους, μολυσματικούς, λειτουργικούς και αισθητικούς.
Αρχικά υπάρχει ο κίνδυνος μολύνσεων από διάφορα μικρόβια που υπάρχουν στα δάκτυλα. Το δάγκωμα των νυχιών προκαλεί μικρές βλάβες στο δέρμα των δακτύλων. Διευκολύνουν έτσι, την είσοδο μικροβίων στον οργανισμό τους, που προκαλούν μολύνσεις.
Επίσης, με το δάγκωμα, εισέρχονται μικρόβια από τα νύχια και τα δάκτυλα, στο στόμα. Τα μικρόβια αυτά, που κάποτε είναι επικίνδυνα, μπορεί να είναι αιτία σοβαρών μολύνσεων, που αρχίζουν από το στόμα.
Εκτός από τις αρνητικές συνέπειες, λόγω μολύνσεων, το δάγκωμα των νυχιών δημιουργεί και λειτουργικά προβλήματα. Τα νύχια είναι χρήσιμα σε αρκετές περιπτώσεις και όταν είναι καταφαγωμένα, δεν μπορούν να προσφέρουν αυτά που θα μπορούσαν.
Επιπλέον, τα αλλοιωμένα από το φάγωμα νύχια, δεν είναι όμορφο θέαμα. Ο αισθητικός παράγοντας είναι ακόμη μια αρνητική συνέπεια του δαγκώματος των νυχιών.
Το δάγκωμα των νυχιών δεν προκαλεί μόνιμες αλλοιώσεις ή βλάβες των νυχιών, δεδομένου ότι η κακή αυτή συνήθεια δεν θα επηρεάσει τη μήτρα του νυχιού. Ωστόσο οι μολυσματικές, οι λειτουργικές και οι αισθητικές αρνητικές συνέπειες που δημιουργεί το φάγωμα των νυχιών, επιβάλλουν την καταβολή προσπαθειών για διακοπή ή μετριασμό της κακής αυτής συνήθειας.
Αντιμετώπιση
Παιδιά:
- Μιλήστε µε το παιδί προκειµένου να διαπιστώσετε τι από αυτά που συµβαίνουν στο σπίτι καταρχάς ή στο σχολείο τού προκαλούν άγχος. Να είστε τρυφεροί µαζί του και να του δώσετε χρόνο να σας εµπιστευτεί.
- Παρατηρήστε ποιες στιγµές εκδηλώνονται τα συµπτώµατα. Αν, για παράδειγµα, το παιδί αρχίζει να τρώει τα νύχια του όταν εµφανίζεται ο µπαµπάς στο σπίτι, προφανώς κάτι του προκαλεί άγχος σε σχέση µε τον πατέρα ή στο πώς η µητέρα συνδιαλέγεται µε τον πατέρα.
- Μην στέκεστε δίπλα του παρατηρώντας συνεχώς τι κάνει. Αυτό ενισχύει το άγχος του. Παρατηρήστε το διακριτικά και από απόσταση.
- Τη στιγµή που εκδηλώνει το σύµπτωµα ζητήστε του να κάνει κάτι ώστε να σταµατήσει χωρίς να του δηµιουργηθεί επιπλέον άγχος.
- Αν δεν υπάρξει αποτέλεσµα, απευθυνθείτε σε ειδικό. Είναι πιθανό το παιδί να έχει φοβίες ή να µην απολαµβάνει επαρκή αποδοχή από τους γονείς, γεγονός που σηµαίνει ότι το πρόβληµα έχει βαθιά ρίζα και απαιτεί ψυχοθεραπευτική αντιµετώπιση.
- Οι τιµωρίες ή η στέρηση προνοµίων δεν συνιστώνται. Η έλλειψη διεξόδου µάλλον θα του προκαλέσει περισσότερο άγχος.
Ενήλικες:
- Αποφυγή των καταστάσεων που ευνοούν την έναρξη του δαγκώματος των νυχιών, όπως το στρες, η βαριεστημάρα, το άγχος και η νευρικότητα
- Διαφώτιση και διαπαιδαγώγηση σχετικά με τους τρόπους διαχείρισης και αντιμετώπισης του υπερβολικού στρες, των ανησυχιών και των αντιξοοτήτων ή δυσκολιών της καθημερινής ζωής
- Καλή υγιεινή των χεριών και των νυχιών, που πρέπει να είναι καλά κομμένα, περιποιημένα και καθαρά
- Απασχόληση με άλλες δραστηριότητες των χεριών (παίξιμο μουσικού οργάνου) ή του στόματος (μάσημα τσίχλας)
- Χρήση άχρωμου βερνικιού για τα νύχια, που έχει άσχημη γεύση έτσι ώστε το δάγκωμα νυχιών να είναι δυσάρεστο
- Σε περιπτώσεις σοβαρές ή όταν το δάγκωμα νυχιών είναι σύμπτωμα μιας ψυχικής διαταραχής (αγχώδεις διαταραχές), μπορεί να χρειάζεται συμπεριφορική θεραπεία.
