Η Κατάθλιψη και το Άγχος των Χριστουγέννων

Τα Χριστούγεννα, για πολλούς ανθρώπους, είναι μια περίοδος που περιμένουν με ανυπομονησία. Ακόμη και με το άγχος του προγραμματισμού γευμάτων, των ταξιδιών και των δώρων, πολλοί από εξακολουθούν να θεωρούν ότι είναι μια χαρούμενη εποχή του χρόνου. Αλλά αυτό δεν συμβαίνει πάντα. Για μερικούς ανθρώπους, οι γιορτές μπορεί να είναι μια δύσκολη και συναισθηματικά εξαντλητική περίοδος.

Μια έρευνα της Αμερικανικής Ψυχολογικής Εταιρείας διαπίστωσε ότι το 38% των ανθρώπων ένιωσαν αυξημένο άγχος τα Χριστούγεννα.

Το άγχος μπορεί να οδηγήσει σε αυξημένο κίνδυνο ασθένειας, κατάχρησης ουσιών και σε υψηλότερα ποσοστά άγχους και κατάθλιψης. τη περίοδο των Χριστουγέννων. Αυτό έγινε ιδιαίτερα αισθητό κατά τη διάρκεια της πανδημίας, όταν υπήρχαν τόσες πολλές ερωτήσεις σχετικά με το πώς να διατηρήσουμε ασφαλείς τις συναναστροφές σε εκδηλώσεις και οικογενειακές συγκεντρώσεις κατά τη διάρκεια του COVID-19.

Το αίσθημα κατάθλιψης κατά τη διάρκεια των διακοπών, τα Χριστούγεννα,είναι μια πολύ πραγματική, αλλά θεραπεύσιμη ανησυχία.  Παρακάτω, αναφέρονται συχνά ερωτήματα γύρω από την κατάθλιψη των γιορτινών περιόδων, και δίνονται και οι απαντήσεις τους.

Αυξάνονται τα ποσοστά κατάθλιψης στις γιορτές;

Ναι, τα μοτίβα αυξημένων ποσοστών κατάθλιψης κατά τη διάρκεια των εορτών έχουν τεκμηριωθεί από γιατρούς και επαγγελματίες ψυχικής υγείας εδώ και χρόνια. Επίσης, διαπίστωσε ότι το 64% των ανθρώπων που ζουν με ψυχική ασθένεια ανέφεραν ότι η κατάστασή τους επιδεινώθηκε κατά τη διάρκεια των γιορτών.

Γιατί συμβαίνει αυτό;

Όταν πλησιάζουν οι διακοπές, φέρνουν ποικίλα γεγονότα, κοινωνικές αλληλεπιδράσεις και προκλήσεις. Μερικές φορές το άγχος που προκύπτει έχει να κάνει με την πίεση του πόσες ευθύνες έχει κάποιος. Σε άλλες περιπτώσεις, μπορεί να συνδεθεί με περίπλοκες αναμνήσεις του παρελθόντος ή άγχος για οικογενειακές συγκεντρώσεις.

Αλλά εκτός από τις διακοπές, πολλοί άνθρωποι βιώνουν κάτι που ονομάζεται Μείζονα Καταθλιπτική Διαταραχή (MDD) με εποχιακό μοτίβο (επίσης γνωστό ως εποχιακή συναισθηματική διαταραχή).

Η εποχιακή συναισθηματική διαταραχή είναι η κλινική κατάθλιψη που τείνει να εμφανίζεται στα τέλη του φθινοπώρου και μπορεί να διαρκέσει μέχρι τις αρχές της άνοιξης. Είναι γνωστό ότι συνδέεται με αλλαγές στο φως κατά τη διάρκεια του χειμώνα, επομένως είναι πιο κοινό στα βόρεια κλίματα.

Η περιορισμένη έκθεση στο φυσικό φως μπορεί να επηρεάσει τους ρυθμούς και τη νευροχημική ισορροπία του σώματός μας. Μπορεί να αλλάξει την προοπτική σας όταν οι μέρες φαίνονται μικρότερες, το σκοτάδι διαρκεί περισσότερο και ο κρύος καιρός μας κρατά κλειστούς σε εσωτερικούς χώρους.

Η έρευνα δείχνει ότι η κλινική κατάθλιψη με εποχιακό πρότυπο επηρεάζει έως και το 6% του πληθυσμού. Και είναι επίσης σύνηθες για άτομα που συνήθως δεν αντιμετωπίζουν κατάθλιψη να την βιώνουν προσωρινά κατά τους χειμερινούς μήνες.

Τι προκαλεί την κατάθλιψη στις διακοπές;

Οι διακοπές είναι μια στερεοτυπικά χαρούμενη περίοδος όπου όλοι είναι γραφτό να περιτριγυρίζονται από αγαπημένα πρόσωπα και να απολαμβάνουν κάθε δευτερόλεπτο της σεζόν. Αλλά όταν κάποιος δεν αισθάνεται χαρούμενος ή χαρούμενος, ή αν δεν μπορεί να είναι κοντά στα αγαπημένα του πρόσωπα, η φαινομενική ευθυμία που τον περιβάλλει μπορεί να τον κάνει να αισθάνεται ακόμα πιο πεσμένος και συχνά μόνος με τα συναισθήματά του – κάτι που βαθαίνει τα συμπτώματα της κατάθλιψης.

Οι μήνες των διακοπών περνούν διαφορετικά από τον καθένα και οι προσωπικές συνθήκες παίζουν μεγάλο ρόλο στο πώς και γιατί κάποιος μπορεί να βιώσει άγχος ή θλίψη. Αλλά εδώ είναι μερικές από τις πιο συχνές αιτίες κατάθλιψης κατά τη διάρκεια των διακοπών.

• Γενικευμένο άγχος (αυτό μπορεί να οφείλεται σε ευθύνες, περισσότερες κοινωνικές αλληλεπιδράσεις και λιγότερο χρόνο για χαλάρωση και επαναφόρτιση)
• Σωματική και πνευματική κόπωση
• Οι πιέσεις των αντιληπτών υποχρεώσεων (μπορεί να σχετίζονται με ταξίδια, προγραμματισμό γευμάτων, δώρο και άλλα)
• Οικονομικό άγχος
• Υψηλές προσδοκίες – συχνά προκαλούνται από την υπερβολική απεικόνιση των διακοπών στην τηλεόραση, στις ταινίες, στα μέσα ενημέρωσης και στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης
• Το ταξιδιωτικό άγχος
• Αγχώδεις οικογενειακές συγκεντρώσεις
• Πρώτη περίοδος διακοπών μετά τον θάνατο κάποιου αγαπημένου σας
• Μοναξιά
• Απογοήτευση γιατί δεν μπορείτε να δείτε την οικογένεια και τους φίλους σας
• Πανδημική απομόνωση και ανησυχίες για ασφαλή συγκέντρωση

Συμβουλές για την πρόληψη του άγχους και της κατάθλιψης στις γιορτές

Όταν το άγχος είναι στο αποκορύφωμά του, είναι δύσκολο να σταματήσεις και να ανασυνταχθείς. Προσπαθήστε να αποτρέψετε το άγχος και την κατάθλιψη αρχικά, ειδικά αν οι διακοπές σας έχουν επηρεάσει συναισθηματικά στο παρελθόν.

• Αναγνωρίστε τα συναισθήματά σας. Εάν κάποιος κοντά σας απεβίωσε πρόσφατα ή δεν μπορείτε να είστε με αγαπημένα σας πρόσωπα για άλλους λόγους, συνειδητοποιήστε ότι είναι φυσιολογικό να νιώθετε θλίψη. Είναι αναγκαία η έκφραση συναισθημάτων με κλάμα και πόνο. Ο εξαναγκασμός του ίδιου του εαυτού να είναι χαρούμενος, εντείνει την εμφάνιση μεταγενέστερης θλίψης.

Εάν αισθάνεστε άγχος κατά τη διάρκεια των διακοπών, μπορεί επίσης να σας βοηθήσει να μιλήσετε σε έναν φίλο ή μέλος της οικογένειάς σας για τις ανησυχίες σας. Δοκιμάστε να επικοινωνήσετε με ένα μήνυμα κειμένου, μια κλήση ή μια συνομιλία μέσω βίντεο.

• Να είστε ρεαλιστικοί. Οι διακοπές δεν χρειάζεται να είναι τέλειες ή όπως πέρυσι. Καθώς οι οικογένειες αλλάζουν και μεγαλώνουν, οι παραδόσεις και τα τελετουργικά συχνά αλλάζουν επίσης.

• Αφήστε στην άκρη τις διαφορές. Προσπαθήστε να αποδεχτείτε τα μέλη της οικογένειας και τους φίλους όπως είναι, ακόμα κι αν δεν ανταποκρίνονται σε όλες τις προσδοκίες σας.

• Επιμείνετε σε έναν προϋπολογισμό. Πριν κάνετε τις αγορές σας για δώρα και φαγητό, αποφασίστε πόσα χρήματα μπορείτε να αντέξετε οικονομικά να ξοδέψετε. Στη συνέχεια, επιμείνετε στον προϋπολογισμό σας. Μην προσπαθήσετε να αγοράσετε την ευτυχία με μια χιονοστιβάδα δώρων.

• Μάθετε να λέτε όχι. Το να λέτε ναι όταν πρέπει να πείτε όχι μπορεί να σας κάνει να νιώθετε αγανάκτηση και κατάθλιψη. Οι φίλοι και οι συνάδελφοι θα καταλάβουν εάν δεν μπορείτε να συμμετάσχετε σε κάθε έργο ή δραστηριότητα.

• Να γνωρίζετε πώς η κουλτούρα της πληροφόρησης μπορεί να προκαλέσει αδικαιολόγητο άγχος και προσαρμόστε τον χρόνο που αφιερώνετε διαβάζοντας ειδήσεις και μέσα κοινωνικής δικτύωσης όπως σας ταιριάζει.

• Πάρτε μια ανάσα. Αφιερώστε λίγο χρόνο για τον εαυτό σας. Βρείτε μια δραστηριότητα που σας αρέσει. Κάντε ένα διάλειμμα μόνοι σας. Περνώντας μόνο 15 λεπτά μόνος, χωρίς περισπασμούς, μπορεί να σας ανανεώσει αρκετά ώστε να χειριστείτε όλα όσα χρειάζεται να κάνετε. Βρείτε κάτι που μειώνει το άγχος καθαρίζοντας το μυαλό σας, επιβραδύνοντας την αναπνοή σας και αποκαθιστώντας την εσωτερική σας ηρεμία.

• Ζητήστε επαγγελματική βοήθεια εάν τη χρειάζεστε. Παρά τις καλύτερες προσπάθειές σας, μπορεί να αισθανθείτε επίμονα λυπημένοι ή ανήσυχοι, να μαστίζονται από σωματικά παράπονα, να μην μπορείτε να κοιμηθείτε, να είστε ευερέθιστοι και απελπισμένοι και να μην μπορείτε να αντιμετωπίσετε τις καθημερινές δουλειές. Εάν αυτά τα συναισθήματα διαρκέσουν για λίγο, μιλήστε με το γιατρό σας ή έναν επαγγελματία ψυχικής υγείας.

Πάρτε τον έλεγχο των διακοπών

Μην αφήσετε τις διακοπές να γίνουν κάτι που φοβάστε. Αντίθετα, λάβετε μέτρα για να αποτρέψετε το άγχος και την κατάθλιψη που μπορεί να πέσει κατά τη διάρκεια των διακοπών. Μάθετε να αναγνωρίζετε τα ερεθίσματα των διακοπών σας, όπως οικονομικές πιέσεις ή προσωπικές απαιτήσεις, ώστε να μπορείτε να τα καταπολεμήσετε πριν οδηγήσουν σε κατάρρευση. Με λίγο προγραμματισμό και λίγη θετική σκέψη, μπορείτε να βρείτε ηρεμία και χαρά κατά τη διάρκεια των διακοπών.

Woods, L. (2021). 10 Ways to Beat the Holiday Blues (Starting Now). [online] UConn Today. Available at: today.uconn.edu [Accessed 18 Dec. 2022].

Mayo Clinic. (2017). Tips for coping with holiday stress. [online] Available at:.mayoclinic.org [Accessed 10 Dec. 2022].