Η επίκτητη εγκεφαλική βλάβη είναι το αποτέλεσμα βλάβης στον εγκέφαλό που μπορεί να συμβεί οποιαδήποτε στιγμή κατά τη διάρκεια της ζωής. Διαφέρει από μια διανοητική αναπηρία ή μια ψυχική ασθένεια.
Η επίκτητη εγκεφαλική βλάβη αποτελεί κάθε τύπο βλάβης που συμβαίνει μετά τη γέννηση. Καλύπτει πολλές διαφορετικές καταστάσεις και όχι μόνο μία ασθένεια ή πάθηση και μπορεί να εμφανιστεί με πολλούς διαφορετικούς τρόπους.
Μπορεί να προκληθεί από:
1)Τραυματική εγκεφαλική βλάβη (κρανιοεγκεφαλική κάκωση): ορίζεται ως μια αλλαγή στη λειτουργία του εγκεφάλου ή άλλη ένδειξη εγκεφαλικής παθολογίας, που προκαλείται από μια εξωτερική δύναμη. Οι τραυματικές κρούσεις μπορούν να οριστούν ως κλειστές (ή μη διεισδυτικές) ή ανοιχτές (διαπεραστικές).Τα παραδείγματα, περιλαμβάνουν:
- πτώσεις
- επιθέσεις
- τροχαία ατυχήματα
- αθλητικές κακώσεις
2) Μη τραυματική εγκεφαλική βλάβη:
- Εγκεφαλικό
- ναρκωτικά ή αλκοόλ
- δηλητηρίαση
- ανοξία (δε παρέχεται οξυγόνο στον εγκέφαλο)
- μόλυνση
- όγκο
- Παρ ολίγον πνιγμός
- εκφυλιστικές παθήσεις του εγκεφάλου όπως η νόσος του Πάρκινσον, η νόσος του Αλτσχάιμερ ή κάποια άλλη μορφή άνοιας
Συμπτώματα:
- αδυναμία, τρέμουλο, δυσκαμψία ή κακή ισορροπία
- κούραση
- αλλαγές στα πρότυπα ύπνου
- επιληπτικές κρίσεις
- πονοκεφάλους
- αλλαγές στην όραση, την όσφρηση ή την αφή
Μερικοί άνθρωποι βιώνουν αλλαγές στη σκέψη ή τις μαθησιακές τους ικανότητες, όπως:
- προβλήματα με τη μνήμη
- προβλήματα συγκέντρωσης ή προσοχής
- δυσκολία στον προγραμματισμό ή την οργάνωση
- σύγχυση
- δυσκολία στην επικοινωνία, όπως η συνομιλία
Άλλοι, αντιμετωπίζουν προβλήματα με τη διαχείριση της συμπεριφοράς ή των συναισθημάτων τους, όπως:
- αλλαγές διάθεσης
- αλλαγές στην προσωπικότητα
Θεραπεία και αποκατάσταση:
Σε κάποιο βαθμό, η θεραπεία θα εξαρτηθεί από το τι έχει προκαλέσει την εγκεφαλική βλάβη. Για παράδειγμα, κάποιος που έχει υποστεί εγκεφαλικό, χρειάζεται θεραπεία σχεδιασμένη για την κατάστασή του.
Τα άτομα αυτά, θα χρειαστούν επίσης θεραπεία ανάλογα με το είδος των προβλημάτων που τους προκαλεί η κατάστασή τους. Είναι πιθανό να περιλαμβάνει αποκατάσταση που θα επικεντρωθεί στις περιοχές με τις οποίες αντιμετωπίζουν δυσκολίες. Λογοθεραπεία, φυσιοθεραπεία και εργοθεραπεία, είναι κάποιες από τις θεραπευτικές παρεμβάσεις.
Η αποκατάσταση απαιτεί χρόνο. Αν και οι μεγαλύτερες βελτιώσεις έρχονται συνήθως τους πρώτους μήνες μετά από έναν τραυματισμό, η ανάκαμψη μπορεί να συνεχιστεί για χρόνια μετά. Μερικοί άνθρωποι πρέπει να μάθουν να ζουν με ορισμένες από τις επιπτώσεις σε πιο μόνιμη βάση.
Τρέχουσες πρακτικές νευροαποκατάστασης σε παιδιά:
Κατά την οξεία φάση της ανάρρωσης, η αποκατάσταση συχνά στοχεύει στην αισθητηριακή και κινητική διέγερση. Το επίκεντρο του επαγγελματία αποκατάστασης μπορεί να περιλαμβάνει την επίγνωση του παιδιού για τις αλλαγές στις σωματικές, επικοινωνιακές και συμπεριφορικές αντιδράσεις στη διέγερση και τον εντοπισμό κινδύνων
Κατά τη διάρκεια της υποξείας φάσης της αποκατάστασης, η εστίαση μπορεί να επικεντρωθεί στην προώθηση της ανάρρωσης, (π.χ. παροχή ορθωτικών για να καταστεί δυνατή η ανεξάρτητη βάδιση) και η συνεχής απόκτηση αναπτυξιακών δεξιοτήτων.
Ο καθορισμός στόχων με το παιδί και την οικογένεια αποτελεί βασικό συστατικό της διεπιστημονικής παρέμβασης και περιλαμβάνει εκπαίδευση και υποστήριξη της οικογένειας και του παιδιού σχετικά με τις μεταβαλλόμενες ικανότητες και τον προγραμματισμό για μελλοντικές ανάγκες. Αυτή η φάση ανάκαμψης, τις εβδομάδες μετά τη διάγνωση, είναι συχνά όταν τα παιδιά λαμβάνουν την πιο εντατική παρέμβαση.
Στο χρόνιο στάδιο, η επανένταξη στην οικογένεια, το σχολείο και την κοινότητα του παιδιού είναι συχνά το επίκεντρο. Αυτή η επανένταξη μπορεί να απαιτεί προσαρμογές του περιβάλλοντος (π.χ. τροποποίηση εκπαιδευτικού υλικού, φυσική πρόσβαση στο σπίτι και το σχολείο ή εκπαίδευση και υποστήριξη του διδακτικού προσωπικού).
Μακροπρόθεσμα η συμβολή της αποκατάστασης εστιάζεται συχνά στην υποστήριξη των μεταβάσεων στην ανάπτυξη και την εκπαίδευση, στην παροχή προγραμμάτων θεραπείας στο σπίτι και στο σχολείο και σε περιοδικές ανασκοπήσεις.
Μελλοντικές, υποσχόμενες θεραπείες:
Εικονική πραγματικότητα
Η εικονική πραγματικότητα χρησιμοποιεί προηγμένη τεχνολογία για την προσομοίωση περιβαλλόντων, δραστηριοτήτων και εμπειριών. Αυτή η προσέγγιση αναφέρθηκε ότι είναι επωφελής για την ενίσχυση των κινήτρων, με μια διεπαφή που υποστηρίζει την εξατομίκευση των απαιτήσεων της δραστηριότητας, την εντατική επαναλαμβανόμενη πρακτική και τη δυνατότητα αντικειμενικής μέτρησης της προόδου και των αποτελεσμάτων.
Η καινοτομία και η προσαρμοστικότητα αυτής της τεχνολογίας μπορεί να είναι επωφελής στην άσκηση προσοχής, της μνήμης και της κινητικότητας, αλλά απαιτείται περαιτέρω εξερεύνηση αυτής της προσέγγισης.
Διακρανιακή μαγνητική διέγερση
Η παρέμβαση διακρανιακής μαγνητικής διέγερσης μπορεί να αυξήσει τη δραστηριότητα σε περιοχές του φλοιού που είναι υπολειτουργικές ή σε περιοχές του φλοιού αντεπιβλαβών που είναι υπερδραστήριες και αποτελούν πηγή επιβλαβούς αναστολής. Η διάρκεια της επίδρασης στην κινητική ανάκαμψη έχει αποδειχθεί για έως και 1 έτος μετά την παρέμβαση. Αυτή η προσέγγιση έχει επίσης συνδυαστεί με θεραπείες που βασίζονται στην κίνηση σε ενήλικες.
Γνωστική αποκατάσταση
Οι στόχοι της γνωστικής αποκατάστασης είναι η ανάκτηση και η προώθηση των συνεχιζόμενων γνωστικών ικανοτήτων μετά από έναν εγκεφαλικό τραυματισμό. Το επίκεντρο της παρέμβασης μπορεί να περιλαμβάνει την όραση και την οπτικοχωρική λειτουργία, τη μνήμη, την εκτελεστική λειτουργία, τη γνωστική-γλωσσική λειτουργία, την επίλυση προβλημάτων και την επίγνωση και την εκτελεστική λειτουργία. Οι παρεμβάσεις μπορεί να περιλαμβάνουν ασκήσεις προπόνησης και γνωστικής λειτουργίας για συγκεκριμένες λειτουργίες ή τη χρήση βοηθημάτων και οργάνων για την αντιστάθμιση της μειωμένης λειτουργίας.
ΠΗΓΕΣ:
Australia, H. (2019). Acquired brain injury (ABI). [online] www.healthdirect.gov.au. Available at: https://www.healthdirect.gov.au
Brain Injury Association of America (2019). What is the difference between an acquired brain injury and a traumatic brain injury? [online] Brain Injury Association of America. Available at: https://www.biausa.org
Gordon, A. L., & di Maggio, A. (2012). Rehabilitation for Children After Acquired Brain Injury: Current and Emerging Approaches. Pediatric Neurology, 46(6), 339–344.
Mumford, N. and Wilson, P.H. (2009). Virtual reality in acquired brain injury upper limb rehabilitation: Evidence-based evaluation of clinical research. Brain Injury, 23(3), pp.179–191.
