Αζωοσπερμία oνομάζεται η απουσία σπερματοζωαρίων από το σπέρμα. Η αζωοσπερμία διακρίνεται σε αποφρακτική και μη αποφρακτική. Η λήψη σπέρματος σε περιπτώσεις ανδρών με αποφρακτική και μη αποφρακτική αζωοσπερμία γίνεται με μικροχειρουργική επέμβαση.
Περίπου το 1% όλων των ανδρών και το 10% -15% των υπογόνιμων ανδρών έχουν αζωοσπερμία.
Υπάρχουν δύο κύριοι τύποι αζωοσπερμίας:
Αποφρακτική αζωοσπερμία: Αυτός ο τύπος αζωοσπερμίας σημαίνει ότι υπάρχει απόφραξη ή έλλειψη σύνδεσης στην επιδιδυμίδα, τους εκσπερματικούς πόρους ή αλλού κατά μήκος της αναπαραγωγικής οδού. Παράγετε σπέρμα, αλλά εμποδίζεται η έξοδος του, οπότε δεν υπάρχει μετρήσιμη ποσότητα σπέρματος στο σπέρμα.
Η αποφρακτική αιτιολογία, με την ευρεία έννοια, περιλαμβάνει την απόφραξη των εκφορητικών σπερματικών οδών που οφείλεται σε φλεγμονή ή τραυματισμό, τη συγγενή έλλειψη των σπερματικών πόρων, την εκτομή ή τη διατομή των σπερματικών πόρων με χειρουργική επέμβαση.
Στην αποφρακτική αζωοσπερμία ανευρίσκονται εύκολα σπερματοζωάρια μετά από αναρρόφηση (FNA) ή βιοψία όρχεων (TESE).
Μη αποφρακτική αζωοσπερμία: Αυτός ο τύπος αζωοσπερμίας σημαίνει ότι υπάρχει κακή ή καθόλου παραγωγή σπέρματος λόγω ελαττωμάτων στη δομή ή τη λειτουργία των όρχεων. Η πάθηση μπορεί να είναι ιδιοπαθής ή να οφείλεται σε κρυψορχία, τραυματισμούς, φλεγμονές, λοιμώδη νοσήματα (όπως παρωτίτιδα σε μεγάλη ηλικία) ακτινοβολία, χημειοθεραπεία, ή χρωμοσωματικές διαταραχές.
Στη μη αποφρακτική αζωοσπερμία η ανεύρεση σπερματοζωαρίων μετά από βιοψία όρχεων (TESE) είναι δύσκολη έως αδύνατη.
Πού οφείλεται η αζωοσπερμία;
Οι αιτίες της αζωοσπερμίας σχετίζονται άμεσα με τους τύπους της αζωοσπερμίας. Με άλλα λόγια, τα αίτια μπορεί να οφείλονται σε απόφραξη ή σε μη αποφρακτικές πηγές, όπως σε:
- Τραυματισμό σε περιοχές όπως η επιδιδυμίδα, και οι εκσπερματικοί πόροι.
- Λοιμώξεις.
- Φλεγμονή.
- Προηγούμενες χειρουργικές επεμβάσεις στην περιοχή της πυέλου.
- Βαζεκτομή (προγραμματισμένη μόνιμη αντισυλληπτική διαδικασία κατά την οποία κόβονται ή σφίγγονται οι αγγειακοί πόροι για να αποτραπεί η ροή του σπέρματος).
Οι μη αποφρακτικές αιτίες της αζωοσπερμίας περιλαμβάνουν:
- Γενετικά αίτια. Ορισμένες γενετικές μεταλλάξεις μπορεί να οδηγήσουν σε στειρότητα, όπως:
- Σύνδρομο Kallmann.
- Σύνδρομο Klinefelter.
- Διαγραφή χρωμοσώματος Υ.
- Προβλήματα εκσπερμάτωσης όπως η ανάδρομη εκσπερμάτιση όπου το σπέρμα εισέρχεται στην ουροδόχο κύστη
Οι αιτίες για διαταραχή λειτουργίας των όρχεων περιλαμβάνουν:
- Ανορχία (απουσία όρχεων).
- Κρυψορχία (οι όρχεις δεν έχουν πέσει στο όσχεο).
- Σύνδρομο κυττάρων Sertoli (οι όρχεις αποτυγχάνουν να παράγουν ζωντανά σπερματοζωάρια).
- Σπερματογόνος ανακοπή (οι όρχεις αποτυγχάνουν να παράγουν πλήρως ώριμα σπερματοζωάρια).
- Ορχίτιδα παρωτίτιδας (φλεγμονή των όρχεων που προκαλείται από παρωτίτιδα στην όψιμη εφηβεία).
- Στρέψη όρχεως.
- Όγκοι.
- Αντιδράσεις σε ορισμένα φάρμακα που βλάπτουν την παραγωγή σπέρματος.
- Ακτινοθεραπείες.
- Ασθένειες όπως ο διαβήτης, η κίρρωση ή η νεφρική ανεπάρκεια.
- Κιρσοκήλη (οι φλέβες που προέρχονται από τον όρχι διαστέλλονται ή διευρύνονται εμποδίζοντας την παραγωγή σπέρματος).
ΔΙΑΓΝΩΣΗ
-
Βιοψία όρχεων: Η βιοψία όρχεων είναι χειρουργική επέμβαση για την αφαίρεση ενός κομματιού ιστού από τους όρχεις. Ο ιστός εξετάζεται με μικροσκόπιο.
-
Μέτρηση των επιπέδων τεστοστερόνης και ωοθυλακιοτρόπου ορμόνης (FSH).
-
Γενετικό τεστ.
-
Ακτινογραφίες ή υπερηχογράφημα των αναπαραγωγικών οργάνων για να διαπιστωθεί εάν υπάρχουν προβλήματα με το σχήμα και το μέγεθος και να διαπιστωθεί εάν υπάρχουν όγκοι, αποφράξεις ή ανεπαρκής παροχή αίματος.
-
Απεικόνιση του εγκεφάλου για τον εντοπισμό διαταραχών του υποθαλάμου ή της υπόφυσης.
ΘΕΡΑΠΕΙΑ:
Η θεραπεία της αζωοσπερμίας, εξαρτάται από τη φύση της πάθησης. Η απόφραξη και η κιρσοκήλη, μπορούν να αντιμετωπιστούν χειρουργικά, ενώ αν οφείλεται σε έλλειψη ορμονών, δίνονται ορμόνες για την αντιμετώπιση της πάθησης.
Αν η αιτία εμφάνισης για την αζωοσπερμία, είναι ιδιοπαθής, ή ακτινοβολία, τότε δεν υπάρχει αντιμετώπιση.
Πώς μπορεί να προληφθεί η αζωοσπερμία;
Δεν υπάρχει γνωστός τρόπος πρόληψης των γενετικών προβλημάτων που προκαλούν αζωοσπερμία.
Γενικά:
- Αποφυγή δραστηριοτήτων που θα μπορούσαν να τραυματίσουν τα αναπαραγωγικά όργανα.
- Αποφυγή της έκθεση σε ακτινοβολία.
- Αποφυγή έκθεσης σε υψηλές θερμοκρασίες.
ΠΗΓΕΣ:
Cleveland Clinic. (n.d.). Azoospermia. [online] Available at: clevelandclinic.org. Last access: 18/2/2022.
Eugonia.com.gr. (n.d.). Τι είναι αζωοσπερμία. [online] Available at: eugonia.com. Last access: 18/2/2022.
Meitei, H.Y., Uppangala, S., Sharan, K., Chandraguthi, S.G., Radhakrishnan, A., Kalthur, G., Schlatt, S. and Adiga, S.K. (2020). A Simple, Centrifugation-Free, Sperm-Sorting Device Eliminates the Risks of Centrifugation in the Swim-Up Method While Maintaining Functional Competence and DNA Integrity of Selected Spermatozoa. Reproductive Sciences, 28(1), pp.134–143.
Mount Sinai Health System. (n.d.). Testicular biopsy Information | Mount Sinai – New York. [online] Available at: mountsinai.org. Last access: 18/2/2022.
