Η επιρροή του καιρού στην εξέλιξη της ιστορίας και των πολιτισμών (Μέρος I)

24 Αυγούστου 2020
Η καθοριστική επιρροή του καιρού στην εξέλιξη της ιστορίας και των πολιτισμών
Αρχαίος ναός | Πηγή: pixabay

Έχετε αναρωτηθεί πως θα ήταν οι πολιτισμοί αν τον κόσμο εάν ο καιρός δεν επηρέαζε σημαντικές ιστορικές μάχες στο διάβα του χρόνου; ή κατά πόσο το κλίμα συμβάλει στην άνοδο του πολιτιστικού επιπέδου;. Σκεφτείτε λίγο την καθημερινότητα σας, πόσο συχνά επηρεάζει μια καιρική εξελίξει την ψυχολογία και πόσο μπορεί να αλλάξει την ημέρα σας; Σίγουρα πολλές φορές σημαντικά.

 

Ιστορικές αναφορές

Σε όλες τις εκστρατείες των λαών αλλά και τις εξερευνήσεις ο παράγοντας καιρός είχε μεγίστη σημασία. Ωστόσο, τα βιβλία και οι ιστοριογράφοι δεν αναφέρουν την άμεση επίδραση του καιρού σε κορυφαία γεγονότα.

Ρίχνοντας μια ματιά στην εξέλιξη της ιστορίας εύκολα διαπιστώνεται η μεγίστη σημασία των καιρικών φαινομένων, όταν βέβαια γνωρίζει κανείς τι ζητάει να δει. Τον Αύγουστο του 326 π.Χ. ο Μ. Αλέξανδρος μετά από 8 χρόνια εκστρατείας έφτασε στον ποταμό Ύφαση, ένας από τους παραπόταμους του Ινδού, διαδίδοντας τον Ελληνικό πολιτισμό. Εκείνο το καλοκαίρι, σύμφωνα με την εξειδικευμένη μετεωρολογική πληροφορία που μας δίνει ο Διόδωρος ο Σικελιώτης οι μουσώνες στην περιοχή είχαν μεγάλη ένταση και διάρκεια με αποτέλεσμα έντονες βροχές και τεράστιες πλημμυρισμένες εκτάσεις. Το γεγονός αυτό σε συνδυασμό με την άρνηση των στρατιωτών να τον ακολουθήσουν, εξαιτίας της νοσταλγίας για την πατρίδα, ανάγκασαν τον Αλέξανδρο να τερματίσει την πορεία του προς τα ανατολάς.

Όπως αναφέρει σε άρθρο του και ο Μετεωρολόγος κ Δημήτρης Ζιακόπουλος στην αν μη τι άλλο σπουδαία προς ανατολάς εκστρατεία του ο Αλέξανδρος δεν ηττήθηκε από κανέναν αντίπαλο στρατό, οι μόνοι που νικήσαν τον κυρίαρχο ηγέτη της Ασίας ήταν οι μουσώνες.

Advertisements
Διαβάστε επίσης  Οι ανάγκες των ανθρώπων και η κατηγοριοποίησή τους
Ad 14

Περίπου δύο αιώνες νωρίτερα από την πορεία του Μ. Αλεξάνδρου προς τα βάθη της ανατολής, το 525 π.Χ., μία περσική στρατιά που ξεκίνησε για να κατακτήσει την Αιθιοπία. Το αποτέλεσμα ήταν να χάθηκε ολοκληρωτικά όταν συνάντησε θυελλώδεις ανέμους. Αυτή ήταν και η αιτία που οι Πέρσες δεν έφτασαν ποτέ στα βάθη της Αιθιοπίας. Ως αποτέλεσμα τη μη επικοινωνία και ανάμιξη των στοιχείων μεταξύ των δύο πολιτισμών. Όπως αναφέρει επίσης, ο Ηρόδοτος, ο πατέρας της Ιστορίας, οι κάτοικοι της περιοχής εκνευρίστηκαν τόσο πολύ από την εμμονή του ανέμου, ώστε πήραν τα σπαθιά τους και βγήκαν από τα τείχη τους για να τον πολεμήσουν. Με αποτέλεσμα να θαφτούν κάτω από την άμμο.

 

Η διαμόρφωση των πολιτισμών υπό το πρίσμα του καιρού

Συμπεράσματα διάφορων ερευνών έδειξαν ότι στο σύνολο τους, οι αρχικοί πολιτισμοί αναπτύχθηκαν κατά μήκος μιας ισοθερμικής γραμμής, όπου η μέση ετήσια θερμοκρασία βρίσκεται σταθερά στους 20οC. Όπου αυτή η <ιδανική> θερμοκρασία συνέπεσε με αρκετή ποσότητα υγρασίας, εκεί ο πολιτισμός εκδηλώθηκε ως αναπόφευκτο φαινόμενο. Όπως οι Φοίνικες, οι πρώτη αποικία που μου έρχεται αμέσως στη σκέψη, εγκαθίστανται στην Καρχηδόνα την πρώτη χιλιετία π.Χ. ή οι Αιγύπτιοι στη Μέμφιδα.

Οπωσδήποτε πρέπει να αναφέρω στο σημείο αυτό ότι σε μελέτη του (The Influence of Climatic Change on the Late Bronze Age Collapse and the Greek Dark Ages) ο ανθρωπολόγος Brandon Lee Drake αναφέρεται στην Ελληνική Αναγέννηση, που αναμφίβολα άνθησε βασισμένη στην σοφία. Υπογραμμίζει τα εξής: < Η ανάκαμψη της αστικής κοινωνίας στην Ελλάδα φαίνεται ότι δεν εξαρτήθηκε τόσο από τις κλιματικές συνθήκες όσο από την ανθρώπινη καινοτομία>.

Διαβάστε επίσης  Φωτιές στο δάσος του Αμαζονίου: Γιατί όλοι μιλάνε για αυτό;

 

Το σήμερα

Ο γεωγράφος Έλσουορ Χάντιγκτον πίστευε ότι η ποικιλομορφία του παγκόσμιου πολιτισμού υποδεικνύει ότι η ουσιαστικότερη προϋπόθεσή της ήταν η ανθρώπινη δραστηριότητα. Η ανθρώπινη δραστηριότητα που κατά κύριο λόγο εξαρτάται από τις κλιματολογικές συνθήκες. Επίσης σημείωσε ότι στα κέντρα των πολιτισμών παρατηρήθηκε μετατόπιση όχι επειδή αναπτύχθηκαν οι ανθρώπινες ικανότητες ελέγχου των κλιματολογικών συνθηκών. Αλλά επειδή τα κλίματα στους αρχικούς τόπους άλλαξαν και έγιναν περισσότερο ομοιόμορφα. Όπως και να έχει το πράγμα, η θεωρία- παρατήρηση του έχει ακόμη σήμερα μιαν ευρύτατη απήχηση.

 

Βασισμένοι στα πολυάριθμα βιβλία του Έλσουορ μπορούμε να συμπεράνουμε ορισμένα, αν θέλετε, θεωρήματα σχετικά με τη σύγχρονή εξέλιξη των πολιτισμών. Ένα από αυτά είναι ότι η κοινωνική σταθερότητα είναι πιο γενικευμένο φαινόμενο στα ψυχρότερα κλίματα. Ίσως επειδή εκεί η αναγκαιότητα της κοινωνικής οργάνωσης ταυτίζεται σχεδόν με τις επιβιωτικές αξίες και κανείς δεν έχει όρεξη να αμφισβητήσει την εξουσία, όταν έχει να αντιμετωπίσει άσχημες καιρικές συνθήκες.

 

Από την άλλη μεριά, στα θερμότερα κλίματα παρατηρήται άλλη συμπεριφορά.  Λιγότεροι άνθρωποι βρίσκονται στην ανάγκη να κάτσουν σε μια ζεστή γωνία διαβάζοντας ένα βιβλίο. Γενικά, σ΄ ότι αφορά στα βιβλία, οι άνθρωποι προτιμούν τις ελαφρές φανταστικές ιστορίες, κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού. Αυτό συνεπάγεται και με μία πιο ευχάριστη διάθεση, που ασφαλώς ΄΄χρεώνεται΄΄ και στις καιρικές εξελίξεις της εποχής.

 

Συμπεράσματα

 

Προκειμένου ένα κλίμα να συμβάλλει στην άνοδο του πολιτιστικού επιπέδου, δεν έχει ιδιαίτερη σημασία κάποιος ιδανικός μέσος όρος θερμοκρασίας, υγρασίας και ατμοσφαιρικής πίεσης. Η αξία ενός κλίματος όσον αφορά στην πολιτιστική ενίσχυση οφείλεται στις συχνές, ξαφνικές και βίαιες μεταβολές του. Από μετεωρολογικής άποψης ερμηνεύεται μέσω των διαδοχικών βαρομετρικών συστημάτων. Τα οποία προκαλούν έντονες διακυμάνσεις στις τοπικές καιρικές συνθήκες και στην ανθρώπινη φυσιολογία.

Διαβάστε επίσης  Alan Turing: Ο «πατέρας» της πληροφορικής.

 

 

Πηγή

David Kaniewski -«The Sea Peoples, from Cuneiform Tablets to Carbon Dating»

Αρθρα απο την ιδια κατηγορια

The Turkish Detective: Εγκλήματα με άρωμα… Κωνσταντινούπολης

Εγκλήματα στην ΠόληΗ σειρά The Turkish Detective είναι από εκείνες
Η ψυχοθεραπεία σκοτώνει τον έρωτα;

Η ψυχοθεραπεία σκοτώνει τον έρωτα;

Έρωτας και ψυχοθεραπεία – έννοιες ασύμβατεςΗ Κόλαση του Δάντη μοιάζει