Ξεγελώντας την αντίληψη; Ψυχολογία Gestalt

Gestalt στα γερμανικά σημαίνει μορφή. Οι ψυχολόγοι Gestalt εμφανίστηκαν στην Γερμανία στις αρχές του 20^ου αιώνα και έδωσαν ιδιαίτερη έμφαση στην αντίληψη. Υποστήριξαν ότι η τελευταία επηρεάζεται από τη διαμόρφωση των ερεθισμάτων και την οργάνωση της εμπειρίας (Atkison et al., 2003). Στο παραπάνω σχήμα, για παράδειγμα, οι περισσότεροι τείνουμε να βλέπουμε ένα μεγάλο τρίγωνο και όχι τρία μικρά. Για έναν ψυχολόγο Gestalt η οργάνωση της πραγματικότητας δεν μπορεί να λάβει μέρος χωρίς ένα πλαίσιο, ένα φόντο. Σύμφωνα λοιπόν με τη μορφολογική ψυχολογία, τα προβλήματα υπάρχουν επειδή οι άνθρωποι αντιλαμβάνονται τα δεδομένα ή τις απαιτήσεις του προβλήματος λανθασμένα (Ευκλείδη, 2011).

Το πρόβλημα των 9 σημείων

Θέλετε μήπως να ελέγξετε και τη δική σας αντίληψη; Αν ναι, προσπαθήστε να λύσετε το πρόβλημα των 9 σημείων που δίνεται παρακάτω. Ιδανικά, αντιγράψτε τις τελείες σε ένα χαρτί. Το ζητούμενο του προβλήματος είναι να ενώσετε τα 9 σημεία μεταξύ τους με 4 γραμμές χωρίς να σηκωθεί καθόλου το χέρι σας από το χαρτί.

Λύση του προβλήματος

Αν αντιμετωπίσατε δυσκολίες, αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι η αντίληψή σας τείνει να «βλέπει» στην εικόνα 9 τελείες που σχηματίζουν ένα τετράγωνο. Προκείμενου το πρόβλημα να λυθεί, η αντίληψη της ολοκληρωμένης μορφής (αυτής του τετραγώνου) πρέπει να παραβιαστεί. Τα σημεία μπορούν να ενωθούν μεταξύ τους, αν τραβήξουμε τις γραμμές έξω από το τετράγωνο που βλέπουμε.

Βιβλιογραφία:

Atkison R.L., Atkison, R.C., Smith, E.E., Bem, D.J., & Hoeksema, S.N. (2003). Εισαγωγή στην ψυχολογία του Hilgard. Αθήνα: Παπαζήσης.

Ευκλείδη, Α. (2011). Ψυχολογία της σκέψης. Αθήνα: Πεδίο.