Το Τρίτο Κύμα δημιουργήθηκε από τον δάσκαλο Ron Jones σε ένα γυμνάσιο του Πάλο Άλτο στη Καλιφόρνια τον Απρίλιο του 1967. Ο Τζόουνς δίδασκε σύγχρονη ιστορία στο γυμνάσιο. Όταν ήρθε η ώρα να διδάξει για το Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο και το Ολοκαύτωμα οι μαθητές του είχες πολλές απορίες. Η βασική τους ερώτηση ήταν: “Πώς ήταν δυνατόν απλοί άνθρωποι να υποστηρίξουν ένα καθεστώς όπως αυτό του ναζισμού, να τηρήσουν στάση σιωπής ή και συμμετοχής στις ωμότητες που διεξάγονταν, και επιπλέον όταν όλα τελείωσαν να αρνηθούν ότι είχαν έστω και γνώση για αυτά που γίνονταν;”. Ο δάσκαλος επειδή δυσκολευόταν να δώσει μια σωστή απάντηση, αποφάσισε να το αποδείξει μέσα από το πείραμα. Το πείραμα βασίζεται στην φύση του φασισμού και στις αιτίες που υπάρχει και υποστηρίζεται από απλούς ανθρώπους.
Πρώτη μέρα του πειράματος “Τρίτο Κύμα”
Ο Ron Jones αποφάσισε να διεξάγει το πείραμα για μια πέντε μέρες. Μια Δευτέρα που ήταν και η πρώτη μέρα του πειράματος, ξεκίνησε το μάθημα εξηγώντας στην αρχή κάποιες βασικές αρχές. Παρουσίασε στους μαθητές του τα πλεονεκτήματα της πειθαρχίας και την ικανοποίηση που προσφέρει. Έπειτα, επέβαλε στα παιδιά να έχουν συγκεκριμένη στάση σώματος στο μάθημα. Επιθυμούσε τα χέρια να είναι πίσω από τη πλάτη και τα πόδια να ακουμπάνε το έδαφος. Στη συνέχεια, επιδίωξε να επιβάλλει συγκεκριμένους τρόπους που θα γίνονται οι ερωτήσεις και οι απαντήσεις κατά τη διάρκεια του μαθήματος. Παρατηρήθηκε ότι οι μαθητές δέχθηκαν ομόφωνα αυτές τις αλλαγές και μάλιστα επιδίωξαν να τελειοποιήσουν τα μέτρα που επιβλήθηκαν. Επιπλέον, η συμμετοχή στα μαθήματα από μερική που ήταν, έγινε καθολική.
Δεύτερη μέρα
Την επόμενη μέρα οι κανόνες συνεχίστηκαν να τηρούνται χωρίς να υπάρχει υπενθύμιση από τον δάσκαλο. Έτσι, συνέχισε το πείραμα προσθέτοντας την έννοια της Κοινότητας, δείχνοντας ότι είναι καλύτερο να δουλεύουν πολλοί άνθρωποι μαζί για ένα κοινό σκοπό. Κατανοώντας τη δύναμη που έχει αυτή η έννοια οι μαθητές έβγαλαν συνθήματα όπως “Δύναμη από τη πειθαρχία” και “Δύναμη από την Κοινότητα”.
Στο τέλος της δεύτερης μέρας του πειράματος δημιούργησαν δικό τους χαιρετισμό που θα έχουν μεταξύ τους τα μέλη της κοινότητας. Το δεξί χέρι έπρεπε να είναι υψωμένο στον ώμο και τα δάχτυλα λυγισμένα σε μορφή κύματος που είναι έτοιμο να σκάσει. Λόγω του σχήματος των δαχτυλιών ονόμασε το χαιρετισμό “Τρίτο Κύμα”. Η ονομασία οφείλεται στο γεγονός ότι στην ακτή το τρίτο κύμα που θα σκάσει είναι πιο ισχυρό και δυνατό σε σύγκριση με τα πρώτα. Παράλληλα, είναι ολοφάνερη και η σχέση με το Τρίτο Ράιχ όπως και ο χαιρετισμός ανάμεσα στα μέλη του Ναζιστικού Κόμματος. Τα υπόλοιπα παιδιά του σχολείου που παρατηρούσαν τον χαιρετισμό ρωτούσαν τι ακριβώς είναι και αν μπορούν να συμμετάσχουν και αυτοί.
Τρίτη μέρα
Την Τρίτη μέρα του πειράματος ο Ron Jones έσπευσε να κάνει πράξη την πειθαρχία και την Κοινότητα. Τύπωσε ειδικές κάρτες μέλους που πήρε το κάθε παιδί της Κοινότητας, όπως και μαύρα περιβραχιόνια που θα φορούσαν για να ξεχωρίζουν από τους υπολοίπους. Το κάθε μέλος είχε δική του αρμοδιότητα να επιτελέσει. Κάποιες από αυτές ήταν η εγγραφή νέων μελών, να κρατάει κάποιο παιδί τα στοιχεία των μελών ή να ενημερώνει τον δάσκαλο για τυχόν αντι-κυματικές δραστηριότητες. Πολλά παιδιά επιθυμούσαν να ενταχθούν στο Τρίτο Κύμα και στη τάξη του Τζόουνς. Κρέμασαν μεγάλα πανό του Τρίτου Κύματος σε πολλά μέρη του σχολείου και πολλά μέλη ήδη είχαν ξεκινήσει να αναλαμβάνουν δικά τους καθήκοντα αυτοβούλως.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΑΚΟΜΑ
Τέταρτη μέρα
Τη συγκεκριμένη μέρα ο δάσκαλος αποκάλυψε στους μαθητές τον ακριβή λόγο του Τρίτου Κύματος. Ήταν ένας τρόπος στρατολόγησης νέων που επιθυμούσαν να αλλάξουν το εκπαιδευτικό σύστημα μέσω της πειθαρχίας και της κοινότητας. Αν γινόταν η αλλαγή στο εκπαιδευτικό σύστημα, μετά θα μπορούσαν να γίνουν μεταρρυθμίσεις στην οικονομία, στο εμπόριο, στην κοινωνία και γενικά στο έθνος. Ο αρχηγός του Κύματος, επιδίωκε να παρουσιάσει το Τρίτο Κύμα ως ενδεικτικό πρόγραμμα για τα σχολεία. Ο Jones ανακοίνωσε ότι την επόμενη ημέρα στις 12:00 θα γινόταν η επίδειξη του Κύματος στους δημοσιογράφους, οι οποίοι ήταν φίλοι του δασκάλου, αλλά μεταμφιεσμένοι ως δημοσιογράφοι.
Πέμπτη μέρα- τέλος του κινήματος “Τρίτο Κύμα”
Το αμφιθέατρο γέμισε από τους μαθητές και ανυπομονούσαν να ξεκινήσει η συνέντευξη. Φώναζαν αρκετές φορές τα συνθήματα που αναφέρθηκαν παραπάνω, ώσπου ο δάσκαλος άνοιξε την τηλεόραση και τους ανακοίνωσε την έναρξη. Για τα πρώτα λεπτά οι μαθητές παρατηρούσαν μια άδεια οθόνη, μέχρι που μετά από αρκετή ώρα ο Jones τους είπε τι ακριβώς συνέβη. Τους αποκάλυψε ότι δεν υπήρχε ούτε αρχηγός ούτε κίνημα και πως οι ίδιοι αποφάσισαν να αλλάξουν μόνο και μόνο για να είναι μέλη μιας ομάδας ελίτ.
Ο Τζόουνς, στη συνέχεια τους έδειξε το ποια θα ήταν η κατάληξη αυτού του πράγματος. Ήταν σκηνές από τη Ναζιστική Γερμανία, τον πόλεμο και τα στρατόπεδα συγκέντρωσης. Όταν ολοκληρώθηκε το φιλμ ο Τζόουνς τους εξήγησε ότι αυτό που γινόταν ήταν η αναβίωση ενός ιστορικού φαινομένου και παρατηρήθηκαν από όλους προβληματισμοί και μεγάλο σοκ.
Αποτελέσματα του πειράματος “Τρίτο Κύμα”
Το πείραμα, ενώ είχε μεγάλο ενδιαφέρον, δεν εμφάνισε ιδιαίτερη δημοσιότητα. Το 1972 ο Τζόουνς δημοσίευσε κάποιες λεπτομέρειες και το 1981 δημιουργήθηκε ταινία βασισμένη στο πείραμα. Το Τρίτο Κύμα έγινε βιβλίο που δέχθηκε μεγάλη επιτυχία από τον συγγραφέα Τοντ Στράσσερ, με το ψευδώνυμο Μόρτον Ρόυ. Το βιβλίο βασίστηκε στην ταινία και στα διηγήματα του Ron Jones, το οποίο προτεινόταν ως ανάγνωσμα στα σχολεία της Γερμανίας. Το συγκεκριμένο πείραμα κίνησε το ενδιαφέρον του ψυχολόγου Φίλιπ Ζιμπάρντο. Ο ψυχολόγος μετά από χρόνια διεξήγαγε ένα πείραμα φυλάκισης στο Στάνφορντ που είχε και αυτό συνθήκες καταπίεσης/υπακοής.
Πηγές:
- Το Τρίτο Κύμα ανακτήθηκε από el.wikipedia.org (τελευταία πρόσβαση 5/2/2020 στις 20:24)
- Ψυχολογικό Πείραμα: το τρίτο Κύμα…. ανακτήθηκε από kozanilife.gr (τελευταία πρόσβαση 25/10/2011)
