Όσφρηση και διάθεση: Τα αρώματα που γίνονται συναισθήματα

Η αίσθηση της όσφρησης μας βοηθά να “δούμε” τον κόσμο γύρω μας

Η όραση είναι μία από τις σημαντικότερες αισθήσεις, λόγω του ότι μας βοηθά να γνωρίσουμε ό,τι μας περιβάλλει. Μας βοηθά επίσης να προϊδεαστούμε για καλά και άσχημα πράγματα, βάση της αίσθησης που δημιουργούν οι όψεις των πραγμάτων. Θα μπορούσε όμως κανείς να ορίσει την όσφρηση ως εξίσου σημαντική αίσθηση;

Η αλήθεια είναι πως η όσφρηση είναι μία από τις αισθήσεις που πολλές φορές έχει βασική θέση στον τρόπο που αντιλαμβανόμαστε τι υπάρχει στον κόσμο γύρω μας. Η όραση μας βοηθά να κρίνουμε κυρίως εξωτερικά. Η όσφρηση όμως, είναι αυτή που μας φανερώνει τι υπάρχει μέσα στα πράγματα ή και τους ανθρώπους που συναντούμε στη ζωή μας. Η όσφρηση επίσης, μας προδιαθέτει για καλά ή άσχημα πράγματα. Οι ευχάριστες μυρωδιές, μας βοηθούν να “εμπιστευτούμε” και να πλησιάσουμε ακόμη και άγνωστα αντικείμενα. Μας δίνει ευκαιρίες, νέες εμπειρίες, που πολλές φορές γίνονται και αναμνήσεις.

Οι μυρωδιές που συνδέονται με τη μνήμη

Οι ευχάριστες και οι δυσάρεστες μυρωδιές, όπως αναφέρθηκε επηρεάζουν και τις ενέργειες των ατόμων. Ένα φαγητό, ένας κήπος, ένας άνθρωπος ή και μία απλή καραμέλα μπορούν να μας κεντρίσουν το ενδιαφέρον μόνο από τη μυρωδιά τους. Στις περισσότερες περιπτώσεις, υπάρχει μια γενικότερη αποδοχή του τι έχει ευχάριστη και τι δυσάρεστη οσμή. Ωστόσο, σε ορισμένες συνθήκες, ενδέχεται ένα συγκεκριμένο άρωμα, ακόμη και με αντικειμενικά θεμιτή οσμή να προκαλεί δυσάρεστα συναισθήματα. Αυτό συμβαίνει καθώς πολλές φορές συνδέουμε γεγονότα και στιγμές με μυρωδιές.

Ακούσια, ο εγκέφαλός μας, μπορεί να αποθηκεύσει στη μακρόχρονη μνήμη του, κάτι το οποίο μυρίζαμε την ώρα που βιώναμε μία δυσάρεστη ή ευχάριστη στιγμή. Κατά αυτό τον τρόπο, έχει τη δυνατότητα να μετατρέψει τη συγκεκριμένη μυρωδιά σε συναίσθημα. Έτσι ανεξάρτητα με την αντικειμενική γνώμη, μπορεί να “μισούμε” ή να “λατρεύουμε” μία μυρωδιά. Αυτό φυσικά εξηγείται, όχι τόσο βάση της επίδρασης της αίσθησης της όσφρησης τη δεδομένη στιγμή (στο παρόν), αλλά βάση του γεγονότος με την οποία την έχουμε συνδέσει (στο παρελθόν).

Πώς δρα η όσφρηση στην ψυχολογία μας

Εφόσον οι μυρωδιές μας διαπερνούν, επιδρούν στα συναισθήματα και τη ψυχική μας υγεία. Ανεξάρτητα από το αν είναι φυσικά ή τεχνητά, τα αρώματα, έχουν την ιδιότητα να μας δημιουργούν συναισθήματα, όπως λειτουργούν και οι εικόνες μέσω της όρασης. Με τον ίδιο τρόπο που μία ωραία θέα μπορεί να μας ανεβάσει ψυχολογικά ή και να μας εμπνεύσει δημιουργικά, έτσι κι ένα ωραίο άρωμα μπορεί να μας αλλάξει άμεσα τη διάθεση. Υπάρχουν αρώματα που μας θυμίζουν καλοκαίρι, άνοιξη, μωρά, άτομα που αγαπάμε. Άλλοι πάλι έχουν συνδέσει μυρωδιές με φαγητά, με ταξίδια, με το άνοιγμα των σχολείων, κοκ. Η πηγή αυτής την ανάμνησης μπορεί να είναι ένα και μόνο αντικείμενο. Για παράδειγμα, κάποιο παιδί μπορεί να έχει συνδέσει την έναρξη της σχολικής χρονιάς, με τη μυρωδιά της καινούριας σχολικής τσάντας.

Σε κάθε περίπτωση, τα αρώματα και οι αναμνήσεις στις οποίες μας οδηγούν, είναι ικανά να μας γεμίσουν συναισθήματα και εικόνες. Μπορούν να μας προκαταβάλουν θετικά ή αρνητικά. Μπορούν να μας δώσουν ενέργεια ή να μας χαλαρώσουν. Μπορούν να μας χαρίσουν ευφορία ή να μας δημιουργήσουν θλίψη. Η ίδια η μυρωδιά έχει τη δυνατότητα να συνδεθεί με συναισθήματα αγάπης και να μας θυμίζει κάθε φορά, αυτό που αγαπάμε μόνο μέσω μίας αίσθησης… της όσφρησης!