Τα προσωπικά όρια κατέχουν σημαντικό ρόλο στην ψυχική μας υγεία. Συνήθως, όταν ακούγεται αυτή η φράση, η σκέψη μας πυροδοτεί κάποια αρνητική ερμηνεία. Πολλοί από εμάς,τα θέτουμε, με ξεκάθαρο τρόπο, μπροστά σε δύσκολες καταστάσεις. Με αυτόν τον τρόπο συνδέονται με την απομάκρυνση μας από τους άλλους. Μένει η αίσθηση της αποστασιοποίησης, της δημιουργίας ενός τοίχου. Στην πραγματικότητα ο ρόλος των ορίων έγκειται στη διασφάλιση της υγείας στη σχέση μας με τους άλλους.
Τα όρια σηματοδοτούν τον διαχωρισμό των δικών μας επιθυμιών και αναγκών από αυτές των γύρω μας.Η επίγνωση των επιθυμιών και όσων χρειαζόμαστε ενισχύει τη διατήρηση της δικής μας ταυτότητας. Δεχόμαστε όσα είναι εντάξει για εμάς και προστατεύουμε τον εαυτό μας από όσα δεν είναι εντάξει. Έτσι, ορίζουμε τη συμπεριφορά μας και γνωστοποιούμε το πώς επιθυμούμε οι άλλοι να μας φέρονται. Συνήθως, οι άνθρωποι με καλές σχέσεις θέτουν και ξεκάθαρα όρια.
Όρια, ευθύνες και ενοχές
Οι ενήλικες που θέτουν σαφή όρια, έχουν εξοικοιωθεί με τη σημασία τους από την παιδική ηλικία. Εάν κατά την παιδική ηλικία δεν υπήρχαν όρια, στην ενήλικη ζωή εντοπίζεται αδυναμία να τεθούν. Τα όρια δεν αποτελούν κάποια μορφή τιμωρίας ή παύσης του ενδιαφέροντος μας προς τους άλλους. Είναι η φροντίδα που δίνουμε στον εαυτό μας ώστε να διατηρούμε την ψυχική μας υγεία. Συχνά, φέρουμε ευθύνες, ενοχές και συναισθηματικά βάρη άλλων, όπως, για παράδειγμα, των γονιών και των συντρόφων μας. Τα όρια βοηθούν στην αναγνώριση της πραγματικής ευθύνης στον εαυτό μας. Όταν γίνεται διακριτό το τι είναι δικό μας και τι όχι, τότε μειώνεται η αίσθηση της παραβίασης, ο θυμός και το αίσθημα της αδικίας. Θέτοντας όρια επιλέγουμε μέχρι ποιο σημείο επιτρέπουμε στους άλλους να εμπλέκονται στη ζωή μας.
Πότε τα όρια είναι αδύναμα ή ασαφή
Τα αδύναμα ή αόριστα όρια εκφράζονται με ποικίλους τρόπους. Μπορεί να υπάρχει συναισθηματική κούραση ή δυσκολία στην έκφραση των αυθεντικών μας απόψεων. Ίσως να μην εκφράζονται οι αληθινές μας προτιμήσεις στον βωμό της σκέψης ότι οι προτιμήσεις των άλλων είναι σημαντικότερες. Όταν τα όρια είναι αδύναμα, το χρέος είναι υψηλό. Νιώθουμε ότι πρέπει να κάνουμε τα αδύνατα δυνατά για να βοηθήσουμε τους άλλους, ακόμη και αν αυτό σημαίνει ότι οι δικές μας ανάγκες θα παραμεληθούν. Ίσως, πάλι, εξαντλούμε τις δυνάμεις μας σε μια αέναη προσπάθεια να ευχαριστήσουμε τους πάντες. Και αντίστοιχα, να πιστεύουμε πως εμείς έχουμε την ευθύνη για το πόσο δυσαρεστημένοι είναι από τη ζωή τους (Eddins, 2016). Επιπρόσθετα, μας επηρεάζει υπερβολικά η κριτική και βιώνουμε απογοήτευση που αρκετά συχνά δεν μας ανήκει.
Πώς θέτω υγιή όρια
Η διαδρομή της ανακάλυψης των προσωπικών μας ορίων ξεκινάει από την παρατήρηση. Αρχικά, παρατηρούμε πώς νιώθουμε με τις περιστάσεις και τους ανθρώπους κοντά μας. Νιώθουμε όμορφα ή όχι; Αν μας επηρεάζει αρνητικά μια περίσταση, τότε προσπαθούμε να εντοπίσουμε ποια ή ποιες είναι οι συμπεριφορές που μας προκαλούν δυσφορία. Έπειτα, σειρά έχει η διερεύνηση των δικών μας αναγκών και η αναγνώριση πως δεν θα πρέπει να υπάρχουν προτεραιότητες στην κάλυψη των αναγκών. Δεν χρειάζεται να καλυφθούν οι ανάγκες των άλλων πρώτα και μετέπειτα του εαυτού μας. Δεν υπάρχει κάποιος διαγωνισμός που συνειδητά συμμετέχουμε. Όλοι οι άνθρωποι αξίζουμε το ίδιο και αντιστοίχως αξίζουν και οι επιθυμίες και οι ανάγκες μας. Υγιή όρια σημαίνουν συνειδητοποίηση, κατανόηση και φροντίδα. Με απλά λόγια, είναι το τέλος της σύγχυσης και η αρχή της κατανόησης ότι δικαιούσαι να έρθεις σε επαφή με τον αυθεντικό σου εαυτό.
Advertising
Advertising
