Μαγκιά: Υπολογίζεται με βρισιές;

Αρκετά συνήθης τόσο στο άκουσμα όσο και στη χρήση είναι η έκφραση «Τι μάγκας που είσαι!» μεταξύ κυρίως του ανδρικού πληθυσμού ανεξαρτήτως ηλικίας. Σε μια κοινωνία προκαταλήψεων και στερεοτυπικών ιδεολογιών, σε μια κοινωνία όπου τα φύλα ανταγωνίζονται καθημερινά για το ποιος θα κυριαρχήσει, υπάρχει ο άνθρωπος. Ένας άνθρωπος γένους αρσενικού, που ωστόσο ζει σε μια κοινωνία ανθρώπινη και θηλυκή. Το ζήτημα, λοιπόν, αφορά στο αν προσπαθεί η κοινωνία να εντυπωσιάσει τον άνθρωπο ή ο άνθρωπος την κοινωνία.

Ορισμός

Η λέξη «μαγκιά» έχει συνδεθεί εμφανώς με πατριαρχικά κατάλοιπα, υπό το πρίσμα ότι δεν καθίσταται μια από τις πρώτες επιλογές για να δηλώσει κανείς το δέος του ενώπιον μιας γυναίκας. Αντίστοιχα επίθετα στη συγκεκριμένη περίπτωση θα αφορούσαν στη γενναιότητα, την τόλμη, το αστείρευτο και ατίθασο πνεύμα που επαγρυπνά. Συνοπτικά, η μαγκιά είναι αφηρημένος όρος και σαφώς όχι ευπρεπής σε επίσημες συνθήκες.

Στην πραγματικότητα, ο χαρακτηρισμός «μάγκας» παραπέμπει σε μια συμπεριφορά πιθανώς αντισυμβατική και ριζοσπαστική, αυτό όμως δε σημαίνει ότι ενστερνίζεται απαραίτητα αυθάδεις και προσβλητικές περιγραφές. Πρόκειται εξάλλου για μια συνεχώς εξελισσόμενη έννοια, η οποία ξεκίνησε ως αναγνώριση του θάρρους που αποπνέουν οι πράξεις κάποιου, παρόλο που με την πάροδο των χρόνων κατέληξε περισσότερο ένα ριψοκίνδυνο και αφελές στοίχημα που δήθεν αποδεικνύει τις ικανότητες του ατόμου, προσδίδοντας μάλιστα υποτυπώδη σεβασμό στο πρόσωπό του.

Λόγοι επίκλησης του όρου «μαγκιά»

Οι απόψεις ως προς τη φύση της μαγκιάς διίστανται. Θα μπορούσε να θεωρηθεί μέχρι και ιδανικό, μια θεμελιώδης αξία που δεν πρέπει να παρερμηνεύεται και να ταυτίζεται με περιπαιχτικές διαθέσεις, εκρήξεις θρασύτητας ή θυμού, όπως ο επονομαζόμενος «τσαμπουκάς». Η μαγκιά δε συνεπάγεται αποθηρίωση και φόβο εκ μέρους όσων την εντοπίζουν.

Αφενός, στους «μάγκες» συγκαταλέγεται εκείνος ο άνθρωπος που δεν αντιμετωπίζει τον πλησίον του με γνώμονα ότι η παρουσία του είναι δεδομένη και απαράλλακτη. Μάγκας είναι όποιος διεκδικεί, όχι μόνο όσα του ανήκουν δικαιωματικά, αλλά και όσα στερείται ο συνάνθρωπός του, όποιος δε μένει παθητικός, στάσιμος και αποστασιοποιημένος με τη δικαιολογία πως «τίποτα δε θα αλλάξει ποτέ». Μάγκας είναι ο άνθρωπος που ξυπνάει το πρωί και αποφασίζει να σηκωθεί από το κρεβάτι, ξέροντας ότι στο επόμενο δευτερόλεπτο το πρόγραμμά του ενδέχεται να ανατραπεί εξ ολοκλήρου, όπως και η αναπνοή του.

Αφετέρου, μαγκιά δεν είναι να καπνίζεις από έφηβος για να νιώσεις περήφανο μέλος μιας ομάδας συμμαθητών. Βέβαια, είναι μαγκιά όταν καταλαβαίνεις πόσο μισείς τον εαυτό σου και για αυτό του επιτίθεσαι συνειδητά με μια ουσία που βλάπτει την υγεία σου; Μαγκιά δεν είναι να υψώνεις τη φωνή σου, αλλά να ακούς τη φωνή ενός μωρού που μιλάει μια γλώσσα που καιρό τώρα έχεις ξεχάσει. Μαγκιά δεν είναι να επιβάλλεσαι, αλλά να κερδίζεις την προσοχή των άλλων οικειοθελώς. Μαγκιά δεν είναι ο πόλεμος της βίας, μαγκιά είναι η ειλικρίνεια, η ειρήνη, η τέχνη του λόγου και η ελευθερία, από μόνες τους ένας πόλεμος.

Η τοποθέτηση της επιστήμης της ψυχολογίας

Επομένως, πώς εξηγείται η μανία μας να αυτοπροσδιοριζόμαστε διαρκώς και να προβάλλουμε μια υπερβολική αυτοπεποίθηση στο κοινωνικό περιβάλλον; Οι απαντήσεις συγκλίνουν στην εσωτερικευμένη ανάγκη του ανθρώπου να αισθανθεί ανώτερος πνευματικά και σωματικά προκειμένου να οδηγηθεί στο συμπέρασμα ότι είναι αποδεκτός. Σχετίζεται ακόμη και με παιδικά τραύματα, ιδιαίτερα σε πρότυπα που καλλιεργήθηκαν γύρω από τον τρόπο που το άτομο συνηθίζει να μιλά και να κινείται στο πλαίσιο της οικογένειάς του ή πίεση για διατήρηση αυτής της φαινομενικής εικόνας.

Κρίνεται σκόπιμο να επισημανθεί η επιρροή των προσδοκιών μας, που σχεδόν αυτόματα κατευθύνονται στους άλλους και υποσυνείδητα διεισδύουν τον ψυχικό τους κόσμο. Το στοίχημα της μαγκιάς σε κάθε περίπτωση έγκειται στο να μην αντλείς ικανοποίηση για τον εαυτό σου υπονομεύοντας τη σημασία και εις βάρος κάποιου άλλου, επειδή ο ίδιος είσαι ανασφαλής. Η αντίστροφη ψυχολογία καταδεικνύει το γεγονός ότι τείνουμε να εξωτερικεύουμε στους άλλους αυτά που ουσιαστικά θέλουμε να πούμε σε εμάς, γιατί αυτά πιστεύουμε ότι αξίζουμε να μας τα πουν. Η μαγκιά δεν υπολογίζεται με βρισιές. Βρίσκεται στις αρετές της αυτοσυγκράτησης, του γνώθι σαυτόν, της μετριοφροσύνης, και έπειτα, της «συγγνώμης».