Η ανάληψη ρίσκου
Η ανάληψη ρίσκου, είναι ένας σημαντικός παράγοντας για να οδηγηθεί ο καθένας ένα βήμα παραπέρα. Το ρίσκο δε συνδέεται μόνο με παράτολμες αποφάσεις της στιγμής. Η επιλογή για οτιδήποτε του οποίου η έκβαση είναι αβέβαιη, θα μπορούσε να θεωρηθεί ως ανάληψη ρίσκου. Το πόσο μπορεί να ρισκάρει ο καθένας εξαρτάται βέβαια τόσο από τα προσωπικά του χαρακτηριστικά, όσο και από το ίδιο το αντικείμενο του ρίσκου.
Στο ένα άκρο, υπάρχει το ρίσκο το οποίο χαρακτηρίζει τα άτομα παράτολμα, οδηγώντας τους σε πράξεις χωρίς καμία προηγούμενη σκέψη επί των πραγμάτων. Τέτοιου είδους πράξεις, συνδέονται με καθημερινές αποφάσεις, “της στιγμής”, οι οποίες βέβαια μπορεί να οδηγήσουν το άτομο σε μη αναστρέψιμη θέση. Σε αυτή τη κατηγορία, συνήθως τοποθετούνται άτομα νεαρής ηλικίας, κυρίως στην εφηβεία. Τα άτομα αυτά, τείνουν να αγνοούν τις συνέπειες των πράξεων τους, τόσο στο περιβάλλον τους όσο και στους ίδιους τους. Σε αυτή την ομάδα ατόμων, παρατηρείται ακόμη και η επανάληψη του ρίσκου σε όμοια πράγματα, παρά την αρνητική έκβαση των προηγουμένων.
Στο άλλο άκρο, είναι μια πιο συνειδητοποιημένη ομάδα ατόμων, η οποία αναλαμβάνει το ρίσκο αλλά “υπό σύνεση”. Τα άτομα αυτής της κατηγορίας, ρισκάρουν και πάλι από την άποψη του αβέβαιου του αποτελέσματος. Η διαφορά έγκειται στο ότι έχουν μελετήσει τις πιθανότητες της αποτυχίας εκ των προτέρων. Τα άτομα αυτά, είναι συνήθως μεγαλύτερης ηλικίας και το ίδιο το ρίσκο δεν αφορά κάποια αλόγιστη πράξη, αλλά μία καθαρή επιλογή. Η επιλογή αυτή είναι κυρίως για βελτίωση μίας κατάστασης, π.χ. μία οικονομική ή επαγγελματική επένδυση και τα κίνητρά της έχουν θετικό σκοπό.
Ο φόβος ως ανασταλτικός παράγοντας
Οι παράγοντες που αναστέλλουν την ανάληψη του ρίσκου είναι όμοιοι σε όλες τις ομάδες ατόμων. Το ρίσκο, όπως αναφέρθηκε έχει αβέβαιη έκβαση. Όσο καλά και να μελετήσει κάποιος τις πιθανότητες, δε μπορεί να προβλέψει το ακριβές αποτέλεσμα και τις συνέπειες αυτού. Η αβεβαιότητα και το άγνωστο, είναι αυτό που μπορεί να συγκρατήσει τα άτομα από την ανάληψη ρίσκου. Σε κάποιες περιπτώσεις βέβαια, κάτι τέτοιο μπορεί να είναι σωτήριο για το άτομο, αλλά σε άλλες μπορεί να το εμποδίσει ως προς την ανάπτυξη και την αυτοβελτίωση. Ο φόβος, είναι ικανός να μας σταματήσει από ακραίες και παράτολμες αποφάσεις διασφαλίζοντας την ψυχική και τη σωματική μας υγεία. Ωστόσο, ο ίδιος ο φόβος είναι ικανός να μας κρατά δέσμιους των καταστάσεων και καθηλωμένους σε ένα διαρκώς μεταβαλλόμενο περιβάλλον.
Η κρίση και τα συναισθήματα
Για να μπορέσουμε να σταθμίσουμε την κάθε κατάσταση που απαιτεί ανάληψη ρίσκου, υπάρχει η κρίση και τα συναισθήματα. Η κρίση μας, είναι αυτή που μπορεί να “ζυγίσει” την κάθε κατάσταση και να ελέγξει τις πιθανότητες επιτυχίας και αποτυχίας. Τα συναισθήματα από την άλλη, είναι αυτά που μπορούν να δώσουν την ώθηση ή την αναβολή της απόφασης. Ο φόβος όπως αναφέρθηκε, είναι ένα συναίσθημα ενάντια στις αποφάσεις που ενέχουν το ρίσκο. Υπάρχει ωστόσο και ο θυμός, ο ενθουσιασμός και άλλα συναισθήματα που δίνουν ώθηση υπέρ του ρίσκου.
Advertising
Η κρίση, μαζί με την ένταση των συναισθημάτων, είναι αυτή που οδηγεί στην τελική απόφαση. Η στάθμιση των δεδομένων και η πιθανολογική έκβαση που οδηγεί σε αποτυχία, καταλήγει σε φόβο. Η πιθανολογική έκβαση από την άλλη, που οδηγεί σε επιτυχία, καταλήγει σε συναισθήματα ενθουσιασμού και χαράς. Έτσι, σε κάθε μία από τις δύο περιπτώσεις, το άτομο, κρίνοντας τα δεδομένα, μειώνει τις αβέβαιες πιθανότητες και δημιουργεί συναισθήματα ως προς τις διάφορες εκβάσεις.
Advertising
