Εξουσία και ηγεσία: Έννοιες διαφορετικές

Με αφορμή μια πολύ ενδιαφέρουσα ομιλία την οποία παρακολούθησα τις προηγούμενες ημέρες εντελώς τυχαία, μου δόθηκε η αφορμή να σκεφτώ και αναλογιστώ μέσα μου τις διαφορές που μπορεί να έχει η έννοια της εξουσίας με αυτή της ηγεσίας και να τη μοιραστώ ίσως και μαζί σας. Πολλές φορές ακούμε ή και χρησιμοποιούμε κι εμείς τις δύο έννοιες θεωρώντας πως μοιάζουν και είναι ταυτόσημες μεταξύ τους περιγράφοντας ακριβώς την ίδια κατάσταση. Είναι όμως αυτές οι έννοιες συνώνυμες όπως έχουμε στο μυαλό μας άραγε;

Η λέξη εξουσία, λοιπόν, χρησιμοποιείται κάθε φορά που αναφερόμαστε στην άσκηση της πολιτικής εξουσίας ή γενικότερα σε ένα πρόσωπο το οποίο σε οποιονδήποτε χώρο προσπαθεί να επιβάλλει ίσως τις πεποιθήσεις και τα ιδεολογικά του πρότυπα.

Ένας άνθρωπος που ασκεί την εξουσία σε έναν χώρο μπορεί να έχει λάβει τη συγκεκριμένη θέση λόγω κληρονομικών παραγόντων ή να έχει τοποθετηθεί στη θέση αυτή ακούσια χωρίς απαραίτητα να έχει τα αναγκαία προαπαιτούμενα ή να είναι κατάλληλος να εξουσιάσει. Μπορεί, επομένως, να επιβάλλει τα σχέδιά του και τις πεποιθήσεις του στους υπόλοιπους απλά λόγω αναγκαίας υπακοής.

Αντίθετα, ο ηγέτης χαρακτηρίζεται από πολύ διαφορετικά χαρίσματα. Εμπνέει τους ακολούθους του και τους καθοδηγεί με την εμψύχωση που τους παρέχει, δημιουργεί όραμα στους ανθρώπους γύρω του και τους παρέχει την απαραίτητη εμπιστοσύνη, το κίνητρο για την εξέλιξη και την ανέλιξη των συνανθρώπων του. Όλα αυτά έχουν ως αποτέλεσμα ένας ηγέτης να τυγχάνει του σεβασμού του περιγύρου του και να δημιουργεί το αίσθημα ασφάλειας.

Είναι ένας άνθρωπος που χαρακτηρίζεται από μεγάλη ευφυΐα, αυτοπεποίθηση, είναι πολύ ενημερωμένος σχετικά με την υφιστάμενη πραγματικότητα και διακρίνεται από ένα ισχυρό όραμα το οποίο είναι σε θέση να το υλοποιήσει και να κάνει όλες τις απαραίτητες ριζοσπαστικές αλλαγές για να επιφέρει ένα καλύτερο μέλλον στον τομέα με τον οποίο ασχολείται.

Δυστυχώς, είναι ελάχιστοι οι άνθρωποι-ηγέτες αλλά η εμφάνισή τους εντοπίζεται όταν η κοινωνία δείχνει τα απαραίτητα σημάδια ότι νοσεί και τους χρειάζεται!

Συνεπώς, είναι λάθος να συγχέουμε την έννοια της εξουσίας με της ηγεσίας, διότι πρόκειται για δύο εντελώς διαφορετικές καταστάσεις: η μία απλώς επιτάσσει την εμφάνιση ενός ανθρώπου-καθοδηγητή χωρίς όραμα ο οποίος μάλλον εκτελεί τις εντολές που προέρχονται από κάποιον άλλον, ενώ η άλλη επιτάσσει έναν άνθρωπο ο οποίος έχει ως στόχο να αφυπνίσει, να βγάλει από τον λήθαργο μια κοινωνία και να δώσει  απτό κίνητρο και όχι επιδερμικό.

Ο ηγέτης, λοιπόν, είναι απαραίτητος σε μια υγιή κοινωνία έτσι ώστε να την βγάλει από την τοξικότητα στην οποία μπορεί να έχει βαλτώσει και να την ωθήσει προς την επιφάνεια και να ξαναβρεί το χαμένο της οξυγόνο για να επιβιώσει!