Ελευθερία: Υπαρκτή ή ουτοπία;

Πόση ελεύθερη βούληση και ελευθερία σκέψης έχουμε άραγε στις μέρες μας; Πόση άραγε δημοκρατία υπάρχει στη λήψη των αποφάσεών μας; Όλες οι αποφάσεις που παίρνουμε είναι δικές μας ή οι περισσότερες καθοδηγούνται από άλλες δυνάμεις; Είναι μερικά ερωτήματα που πιστεύω ότι ταλαιπωρούν όλη την ανθρώπινη κοινωνία και ψυχολογία…Ερωτήματα που είναι δύσκολο τις πιο πολλές φορές να δώσουμε απαντήσεις, ωστόσο ας προσπαθήσουμε!

Ζούμε, οι περισσότεροι τουλάχιστον από εμάς, σε δημοκρατικά κράτη και κοινωνίες όπου το κύριο χαρακτηριστικό είναι η ελευθερία έκφρασης. Ελευθερία στο λόγο, ελευθερία στην εκπαίδευση, ελευθερία στην επιλογή πολιτικών πεποιθήσεων και πολλές ακόμη. Πόσο, όμως, ελεύθεροι είμαστε όταν η σκέψη μας είναι εγκλωβισμένη και καθοδηγείται; Πόση, για παράδειγμα, ελεύθερη σκέψη και βούληση έχει ένα άτομο όταν μεγαλώνει σε μια οικογένεια αυταρχικού κλίματος όπου δεν έχει τη δυνατότητα να αναπτύξει την προσωπικότητά του αλλά καθοδηγείται νοητικά από κάποιον άλλον; Είναι, επομένως, καταδικασμένος να ενστερνίζεται τις απόψεις των μελών της οικογένειας χωρίς να έχει τη δική του οπτική στα πράγματα και χωρίς να έχει το δικαίωμα αντίδρασης. Υπάρχει, λοιπόν, εκεί ελευθερία έκφρασης;

Πόση, άραγε, ελευθερία σκέψης και έκφρασης έχει μια άνεργη μητέρα η οποία κακοποιείται σωματικά ή και ψυχολογικά από τον ίδιο της το σύζυγο; Πόσο μπορεί να αντιδράσει και να ξεφύγει από τον δέσμιό της όταν δεν έχει την οικονομική δυνατότητα να αναθρέψει μόνη της τα παιδιά της και υπομένει τη συγκεκριμένη κατάσταση; Ανέχεται, καταδικάζει τον εαυτό της καθημερινά έχοντας στο μυαλό της το μόνο ίσως κομμάτι που της δίνει δύναμη, τα παιδιά της. Δεν έχει τη δύναμη να σωθεί, να εκφράσει τη δυσαρέσκειά της, να πάρει την απόφαση να μιλήσει σε κάποιον και να γλιτώσει από αυτό που την ταλαιπωρεί καθημερινά.

Πόση, άραγε, ελευθερία βούλησης και λήψης αποφάσεων έχει ένας νέος άνθρωπος που έχει τόσα όνειρα να πραγματοποιήσει αλλά γεννήθηκε στη Συρία; Τη στιγμή, λοιπόν, που αποφοίτησε και τελείωσε τις σπουδές του και είχε στόχο την επαγγελματική του και προσωπική του αποκατάσταση, ξέσπασε ο πόλεμος. Όνειρα, φιλοδοξίες, στόχοι…όλα χάθηκαν! Είναι αναγκασμένος να υπηρετήσει την πατρίδα του, δε μπορεί να εκφραστεί και να πάρει την απόφαση να ακολουθήσει αυτά που είχε στο μυαλό του. Ίσως αργότερα…ίσως και ποτέ!

Πόση, άραγε, ελευθερία σκέψης και έκφρασης έχει ένας εργαζόμενος που λόγω οικονομικής ανέχειας δουλεύει για ένα πενιχρό εισόδημα δεχόμενος τον εργασιακό εκφοβισμό από πλευράς του εργοδότη του; Πόσο μπορεί να αντιδράσει και να απαιτήσει τα αυτονόητα όταν σε αυτό το πενιχρό εισόδημα κρέμεται η οικογένειά του αφού η γυναίκα του είναι άρρωστη; Δεν μπορεί, γι’ αυτό υπομένει αδιαμαρτύρητα και αποσιωπά σε οτιδήποτε κι αν προκύψει. Είναι μαχητής και πρέπει να αντέξει…

Και το βασικό, λοιπόν, ερώτημα που προκύπτει είναι: υπάρχει τελικά ελευθερία;