Δεν είναι λίγες οι φορές που μαθαίνουμε στις μέρες μας από τα τηλεοπτικά δελτία ειδήσεων ή διαβάζουμε στις εφημερίδες για καταπατήσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων, τόσο στις λεγόμενες πολιτισμένες χώρες, όσο και στις υποανάπτυκτες. Χαρακτηριστικά, διάφορες μελέτες δείχνουν πως κάθε χρόνο πεθαίνουν στον κόσμο από την πείνα περίπου 1.000.000 άνθρωποι, ενώ άλλοι 400.000.000 παρουσιάζουν μία κατάσταση οξύτατου υποσιτισμού. Το φαινόμενο δεν είναι νέο σε καμία περίπτωση και μάλλον σχετίζεται με τον εκδημοκρατισμό ορισμένων κοινωνιών που έχουν αρχίζει πλέον να βλέπουν με κριτική σκέψη αυτό που παρουσιαζόταν επί αιώνες ως μία φυσιολογική πραγματικότητα.
Ποτέ άλλοτε δεν σημειώθηκε τέτοια πρόοδος αναφορικά με τα ανθρώπινα δικαιώματα. Δεν είναι υπερβολή να ισχυριστούμε πως ζούμε στον «αστερισμό» των δικαιωμάτων, από τη στιγμή που αυτά αποτελούν πλέον παγκόσμια αξία, και όχι μία απλή εσωτερική υπόθεση του κάθε κράτους ξεχωριστά. Ωστόσο, τα δικαιώματα των πολιτών σε μία εποχή ανόδου του βιοτικού επιπέδου δυστυχώς καταπατώνται ακόμη, και μάλιστα κατάφωρα. Μπορεί μεν η παραβίαση να είναι πιο έντονη και πιο ωμή στις υποανάπτυκτες χώρες, αλλά παρατηρείται ολοένα και πιο συχνά πια και στις προηγμένες οικονομικά χώρες της Δύσης.
Συνέπειες παραβίασης ανθρωπίνων δικαιωμάτων σε ατομικό και κοινωνικό επίπεδο
Άμεση συνέπεια της καταπάτησης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων είναι η ημιτελής ανάπτυξη του ανθρώπου σε κάθε πλευρά της δραστηριότητας του. Πιο συγκεκριμένα, η έννοια «άνθρωπος» περιφρονείται, η ανθρώπινη προσωπικότητα εξευτελίζεται και η αξιοπρέπεια του ατόμου χάνεται. Επιπλέον, διαμορφώνεται αντικοινωνικός χαρακτήρας, που οδηγεί στην έξαρση του αμοραλισμού και περιορίζονται οι πνευματικοί ορίζοντες. Έτσι, οι αρχές της αξιοκρατίες και της ισοτιμίας προσβάλλονται, ο φανατισμός και η μισαλλοδοξία ενισχύονται, και τελικά, κυριαρχούν η βία και η αναρχία.
Και σε κοινωνικό επίπεδο όμως η παραβίαση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων έχει ανυπολόγιστες συνέπειες. Το κύρος της χώρας και του κράτους εκπίπτουν με αποτέλεσμα να εμποδίζεται η διεθνής επικοινωνία, να αναστέλλεται η πρόοδος και η εξέλιξη της κοινωνίας να εμφανίζει σημάδια στασιμότητας με άμεση επίδραση στην υποβάθμιση της ψυχικής υγείας των μελών της. Παράλληλα, παρατηρείται έξαρση φαινόμενων καταπίεσης, που συχνά οδηγούν στην περιθωριοποίηση και δημιουργούν ένα κλίμα αναστάτωσης και ταραχών. Τέτοιου είδους καταστάσεις καταλήγουν σε αιματηρές και ένοπλες συγκρούσεις, καθώς τα αγαθά κατανέμονται άδικα και απουσιάζει κάθε μορφή αλληλεγγύης. Έτσι, όμως διαρρηγνύεται ο κοινωνικός ιστός και οι άνθρωποι δεν μπορούν να συμβιώσουν με ομαλό τρόπο.
Advertising
Η σημερινή πραγματικότητα
Σήμερα γίνεται έντονα ένας διάλογος για το αν υπάρχουν ανθρώπινα δικαιώματα ή αν πρόκειται για μία απλή καταγραφή. Το πρόβλημα έχει πάρει πλέον παγκόσμιες διαστάσεις, καθώς συχνά στις παραβιάσεις δεν εμπλέκονται απλά τριτοκοσμικές χώρες, αλλά και άρτια οργανωμένες κοινωνίες του δυτικού κόσμου. Προβάλλει, λοιπόν, πιο επιτακτική από ποτέ, η ανάγκη για παγκόσμιο συντονισμό και συνεργασία, ούτως ώστε οι άνθρωποι να μπορέσουν να αντιμετωπίσουν επαρκώς τις προκλήσεις του μέλλοντος. Μόνο μέσα σε ένα περιβάλλον όπου υπάρχει αμοιβαίος σεβασμός μπορούν να τηρηθούν επαρκώς όλα τα ανθρώπινα δικαιώματα, πράξη που έχει ως άμεση συνέπεια την επίτευξη της κοινωνικής ευημερίας και επομένως και της ατομικής ψυχικής γαλήνης.
Advertising
