Τετάρτη 17 Αυγούστου 2022
  • Αφιερώματα
  • Συνεντεύξεις
  • Κινηματογράφος
  • Θέατρο
  • Βιβλίο
  • Διαγωνισμοί
MAXMAG | Πολιτισμός, Τέχνες, Διασκέδαση, Ομορφιά MAXMAG | Πολιτισμός, Τέχνες, Διασκέδαση, Ομορφιά
MAXMAG | Πολιτισμός, Τέχνες, Διασκέδαση, Ομορφιά MAXMAG | Πολιτισμός, Τέχνες, Διασκέδαση, Ομορφιά
  • MAXMAG
    • Σχετικά με εμάς
    • Πολιτική απορρήτου
    • Widget+
    • Newsletter
    • Δελτία Τύπου
    • Επικοινωνία
    • Γίνε αρχισυντάκτης
    • Γίνε αρθρογράφος
    • #Egrapses
    • Next Chapter
  • ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ
    • Αφιερώματα
    • Συνεντεύξεις
    • Πολιτισμός
    • Κοινωνία
    • Βιβλίο
    • Εκπαίδευση
    • Ειδική Αγωγή
    • Φιλοσοφία
    • Ιστορία
    • Μουσεία
    • Πρόσωπα
    • Festival
    • Γλώσσα
    • Περιβάλλον
  • ΨΥΧΑΓΩΓΙΑ
    • Κινηματογράφος
    • Μουσική
    • Θέατρο
    • Τηλεόραση
    • Γαστρονομία
    • Φωτογραφία
    • Gaming
  • LIFE & STYLE
    • Μηχανοδήγηση
    • Σώμα & Υγεία
    • Γαστρονομία
    • Μόδα & Ομορφιά
    • Design
    • Ψυχολογία
    • Αψυχολόγητα
    • Επιχειρηματικότητα
    • Καρίερα
  • ΕΠΙΣΤΗΜΗ
    • Επιστήμη
    • Τεχνολογία
    • Ψυχολογία
  • ΕΞΕΡΕΥΝΩ
    • Ταξίδια
    • Άγνωστη Ελλάδα
    • City Guide
  • PLUS
    • Next Chapter
    • #Egrapsa
    • Διαγωνισμοί
    • Podcasts
    • QUIZ
Κοινωνική Ψυχολογία Ψυχολογία

Αναμνήσεις: λήθη και απώθηση

by Βασιλική Δέσποινα Ζουριδακη 7 Ιουλίου 2021
 Αναμνήσεις: λήθη και απώθηση
πηγή εικόνας: PsychologyNow

Ίσως στο πέρας των εμπειριών τους πολλοί άνθρωποι εύχονται να ξεχνούσαν ορισμένα γεγονότα, στιγμές ή συναισθήματα. Θεωρώντας πως έτσι ανακουφίζονται από τον πόνο και από την δυσάρεστη ατμόσφαιρα αυτών των στιγμών. Ωστόσο, αν ήταν εφικτό με έναν μαγικό τρόπο να σβήσουμε κάποιες αναμνήσεις, αυτό σίγουρα θα ήταν σενάριο ταινίας επιστημονικής φαντασίας. Από την άλλη υπάρχουν και οι άνθρωποι που είναι κυνηγοί αναμνήσεων. Άλλωστε, επιθυμούμε να βγάζουμε αναμνηστικές φωτογραφίες από ταξίδια κλπ. και να κρατάμε σουβενίρ. Την ίδια στιγμή που κάποια ανάμνηση μας είναι αποκρουστική, υπάρχει στο ‘’κουτάκι’’ των αναμνήσεων και μια άλλη που θέλουμε να την ανακαλούμε και -γιατί όχι- να την ξαναζήσουμε.

Η λήθη

Η λήθη είναι μια τακτική που αναφέρεται στο παρόν. Ακόμα και η λήθη του παρελθόντος αναφέρεται πάντα στο παρόν, το κοινωνικό ή το διαπροσωπικό. Το κοινωνικό παρόν που διαταράσσεται από τις αναμνήσεις είναι ένα παρόν που καθορίζεται από τις κοινωνικές σχέσεις εξουσίας και τις επικρατούσες ιδεολογίες του παρόντος. Έτσι, η σιωπή και η λήθη δεν είναι απλά σκόπιμες, συνειδητές διαδικασίες. Αλλά έχουν και συγκεκριμένες κοινωνικές στοχεύσεις. Αναπαράγουν, επιβεβαιώνουν, νομιμοποιούν και δικαιολογούν σχέσεις εξουσίας ή ιδεολογικούς τρόπους με τους οποίους βλέπουμε τι είναι ο άνθρωπος, οι σχέσεις και οι θεσμοί.

Κοινωνική λήθη

Ο λόγος για το κοινωνικό πλαίσιο γίνεται γιατί ο άνθρωπος ζει μέσα στην κοινωνία και εξαρτάται με κάποιον τρόπο από αυτή. Το τι θέλουμε να ξεχάσουμε έχει και μια κοινωνική σημασία, καθώς τα κοινωνικά status παρεισφρέουν στις προσωπικές μας πεποιθήσεις και τις στρεβλώνουν με ένα τρόπο επιτακτικό. Συνεπώς, η λήθη κάποιον πραγμάτων που δεν πρέπει η δεν θέλουμε να θυμόμαστε δεν έχει μόνο ως στόχο τη διατάραξη του παρόντος αλλά και το να χτίσουμε μια ταυτότητα που να είναι κοινωνικά αποδεκτή.

Λήθη και απώθηση

Η λήθη είναι η γενικότερη διαδικασία με την οποία ξεχνάμε πράγματα, ενώ σύμφωνα με τον Φρόιντ η απώθηση είναι  τρόπος με τον οποίο συμβαίνει η λήθη. Κάποιοι θεωρητικοί υποστηρίζουν ότι η απώθηση δεν συμβαίνει ασυνείδητα, όπως λέει ο Φρόιντ. Αλλά απωθούμε κάτι συνειδητά μέσα από τον τρόπο από τον οποίο μιλάμε γι’ αυτό και για τον εαυτό μας. Η αλήθεια κάποιου πράγματος διατηρείται, όταν κάποιος επιβεβαιώσει ότι είναι έτσι, μέσα από τις διαπροσωπικές σχέσεις. Πολλές φορές ξεπηδούν μνήμες, οι οποίες πάντα υπήρχαν. Κι ενώ αρνούμαστε να πούμε κάτι όπως είναι, κάτι το οποίο συνιστά την συνειδητή απώθηση, αυτό οδηγεί στο να κατασκευάσουμε μια εικόνα του εαυτού μας με πολλά κενά και σιωπές. Οι αναμνήσεις που ξεπηδούν, προέρχονται από μια διαδικασία συστηματικής αποσιώπησης. Αναμνήσεις που δεν συνάδουν με τις κοινωνικές προσταγές.

Η απώθηση είναι διαπροσωπική

Αν και η λήθη συνιστά και κοινωνικό ζήτημα, η απώθηση είναι διαπροσωπική σε αντίθεση με την θέση του Φρόιντ, που την αποδίδει σε ενδοψυχολογικούς παράγοντες. Συμβαίνει σε διαπροσωπικά πλαίσια στα οποία κάποιος δεν μπορεί να μιλήσει για συγκεκριμένα πράγματα και κατ’ επέκταση το πλαίσιο δεν επιβεβαιώνει ότι αυτό συνέβη. Και αφού το διαπροσωπικό είναι κοινωνικό, η απώθηση είναι κοινωνική λειτουργία.

Η απώθηση κατά Φρόιντ

Σύμφωνα με τον Φρόιντ η απώθηση είναι μια ασυνείδητη διαδικασία που προστατεύει τον ψυχισμό από γεγονότα που απειλούν τον άνθρωπο λόγω της μη κοινωνικής αποδοχής τους. Το φαινόμενο της αμνησίας-λήθης-απώθησης συμβαίνει στην παιδική ηλικία μέχρι τα 5-6. Σε μεγάλο βαθμό αυτά που θυμόμαστε είναι αυτά τα οποία οι άλλοι μας έχουν πει για εκείνη την περίοδο. Και μάλιστα αυτές οι εμπειρίες της παιδικής ηλικίας είναι οι καθοριστικές για την ενήλικη ζωή. Ωστόσο, τίποτα δεν ‘σβήνει’, απλώς καλύπτεται. Βέβαια, υπάρχει μια αντίφαση σε αυτό που λέει ο Φρόιντ. Μας καθορίζει αυτό το οποίο έχουμε ξεχάσει. Με κάθε τρόπο οι αναμνήσεις και οι βιωμένες εμπειρίες, είναι εκεί, υπάρχουν και διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο στη μετέπειτα εμπειρία μας. Με τις αναμνήσεις χτίζουμε την ταυτότητά μας. Αλλά και με το πως διαχειριζόμαστε τις αναμνήσεις μπορούμε να μεταβάλλουμε και να χτίσομε ταυτότητες.

Στρατηγικές με τις οποίες ξεχνάμε

Ο κύριος τρόπος με τον οποίο διαχειριζόμαστε τις εμπειρίες και τις αναμνήσεις μας είναι μέσα από τον λόγο και τις αφηγήσεις. Η επιλεκτική παράλειψη λεπτομερειών σε μια αφήγηση συνιστά λήθη. Επιπλέον, η κατασκευή γεγονότων που δεν υπήρξαν ποτέ ή η υπερβολή και η ωραιοποίηση γεγονότων συμβάλλουν στην διαδικασία της λήθης.

Η ιδέα της συμπερίληψης

Σε μεγάλο βαθμό οι αναμνήσεις που θέλουμε να ξεχάσουμε έχουν ένα αρνητικό πρόσημο, το οποίο εδράζεται σε κοινωνικά πρότυπα. Το να αρνηθούμε κάτι το οποίο έχει συμβεί και είναι κομμάτι του εαυτού μας, είναι σαν να αρνούμαστε την ίδια μας την υπόσταση. Η ιδέα είναι να αποδεχτούμε ακόμα και τις ‘’αρνητικές’’ εμπειρίες, διότι έχουν κάτι να μας πουν και να μας προσφέρουν. Η ταυτότητα που χτίζουμε μπορεί να είναι πολυδιάστατη και να μεταβάλλεται πότε σε θετικά πρόσημα και άλλοτε σε αρνητικά. Η αποδοχή και η συμφιλίωση είναι ουσιαστική διαδικασία για τον περιορισμό της λήθης. Ακόμα και οι εμπειρίες που θέλουμε να απωθήσουμε μπορούν να αποκτήσουν φωνή και να περιφέρονται στο κοινωνικό γίγνεσθαι. Κι αυτό να συμβαίνει χωρίς να απειλούνται από παγιωμένες αντιλήψεις και στερεότυπα που διαιωνίζουν συγκεκριμένους τρόπους συμπεριφοράς. Και συνάμα λειτουργούν με όρους αποκλεισμού, δίπολων και κατηγορών.


ΜΟΙΡΑΣΤΕΙΤΕ ΤΟ:

Βασιλική Δέσποινα Ζουριδακη

Αρθρογράφος

Φοιτήτρια Ψυχολογίας με ιδιαίτερη αγάπη στην ψυχαναλυτική σκέψη και σε οποιαδήποτε άλλη προσέγγιση μπορεί να ρίξει φως στα ''ανεξήγητα'' ζητήματα. Με αστείρευτο ενδιαφέρον για ποικίλλα θέματα που άπτονται της ψυχολογίας, αποτυπώνω τις σκέψεις μου σε λέξεις..

Μόλις ανέβηκαν
Βιβλίο

“Ο μικρός Νικόλας” μας θύμισε να είμαστε παιδιά

17 Αυγούστου 2022
Αψυχολόγητα

Κάθε καλοκαίρι έχει τη δική του ιστορία

17 Αυγούστου 2022
Κινηματογραφικά Νέα

Purple Hearts: η νέα αισιόδοξη ταινία του Netflix που πρέπει να δεις

17 Αυγούστου 2022
Πολιτισμός

Παναγία Κακαβιώτισσα: η μοναδική εκκλησία χωρίς σκεπή

17 Αυγούστου 2022

Μην χάσεις
Κοινωνική Ψυχολογία

Πένθος: Τα 10 ναι του Χόρχε Μπουκάι

Κοινωνική Ψυχολογία

Καλοκαίρι: Τα οφέλη του στην ψυχική υγεία

Κοινωνική Ψυχολογία

Υπερηφάνεια: Η αξιοπρέπεια ενάντια στη ντροπή

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ
Κοινωνική Ψυχολογία

Πένθος: Τα 10 ναι του Χόρχε Μπουκάι

Κοινωνική Ψυχολογία

Καλοκαίρι: Τα οφέλη του στην ψυχική υγεία

Κοινωνική Ψυχολογία

Υπερηφάνεια: Η αξιοπρέπεια ενάντια στη ντροπή

Κοινωνική Ψυχολογία

Προσμονή: Η διαδρομή της χαράς

Κοινωνική Ψυχολογία

Άγχος: τι είναι στην πραγματικότητα

Κοινωνική Ψυχολογία

Art Brut: Η ακατέργαστη τέχνη της ψυχής

Κοινωνική Ψυχολογία

Bystander effect: Και γιατί να πάρω εγώ την ευθύνη;

Κοινωνική Ψυχολογία

Συναισθηματική κακοποίηση: τι είναι και πώς εντοπίζεις τα σημάδια

MAXMAG | Πολιτισμός, Τέχνες, Διασκέδαση, Ομορφιά MAXMAG | Πολιτισμός, Τέχνες, Διασκέδαση, Ομορφιά

MAX MAGAZINE

Σχετικά με εμάς
Newsletter
Πολιτική Απορρήτου

Έλα κοντά μας

Γίνε αρθρογράφος
Γίνε αρχισυντάκτης
Egrapses
Επικοινωνία
Δελτία Τύπου

ΑΝΕΒΗΚΕ ΤΕΛΕΥΤΑΙΑ

Περιβάλλον

Ωφέλιμα έντομα και βιολογική καταπολέμηση εχθρών των καλλιεργειών

Προτάσεις Σειρών

Ως πότε θα είναι υποτιμημένο το “Gotham”;

Αψυχολόγητα

Ωριμάζω και αλλάζω

Βιβλίο

Ώρες των Άστρων, ένα καλλιτέχνημα σπάνιας ποιητικής σκέψης

MAX Κατηγορίες

Πολιτισμός
Αφιερώματα
Βιβλίο
Κινηματογράφος
Θέατρο
Τηλεόραση
Ταξίδια
City Guide
Άγνωστη Ελλάδα
Γαστρονομία
Σώμα κ Υγεία
COPYRIGHT © 2018 - 2022 / ΒΥ MAXMAG ALL RIGHTS RESERVED