Βιοτεχνίες μυκηναϊκών χρόνων στα Πευκάκια του Βόλου

Ένα εργαστήριο βαφής νημάτων με πορφύρα εντοπίστηκε στον μυκηναϊκό οικισμό Πευκάκια του Βόλου κατά τη διάρκεια αρχαιολογικών ανασκαφών στην περιοχή. Ο παλαιός αυτός οικισμός αποτελούσε το λιμάνι του βορειότερου στην τότε Ελλάδα ανακτορικού κέντρου, της Ιωλκού( πατρίδα του Ιάσονα και τόπος έναρξης της αργοναυτικής εκστρατείας).

Μέσα από έρευνες, που πραγματοποιήθηκαν το 2016 στα Πευκάκια, το υλικό που βρέθηκε, αποκάλυπτε πως η περιοχή αυτή ήταν σπουδαίος παραγωγικός και βιοτεχνικός χώρος στην περίοδο ακμής των Μυκηναίων( 1.400-1.200 π.Χ.). Πιο συγκεκριμένα, όπως αναφέρει η προϊσταμένη της Εφορείας Αρχαιοτήτων Μαγνησίας, Ανθή Μπάτζιου-Ευσταθίου: «Η συστηματική ανασκαφική έρευνα της τελευταίας δεκαετίας έφερε στο φως τμήμα παράλιου μυκηναϊκού οικισμού με ποικίλες εμπορικές, οικοτεχνικές και πιθανόν λατρευτικές δραστηριότητες».

Τα καινούρια αυτά δεδομένα τα παρουσίασε η ίδια την προηγούμενη εβδομάδα σε διάλεξη, που έδωσε στο Αρχαιολογικό Μουσείο της Θεσσαλονίκης. Στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος βρέθηκε, όπως ήταν αναμενόμενο το πιο πρόσφατο εύρημα της ανασκαφής, το εργαστήριο βαφής νημάτων με πορφύρα. Η κ. Μπάτζιου, ωστόσο, παρουσιάστηκε αρκετά φειδωλή, μιας και η μελέτη της στο κομμάτι αυτό δεν έχει ακόμη δημοσιευθεί.

Από την ύπαρξη αρχιτεκτονικών καταλοίπων αλλά και σπασμένων κοχυλιών, από τα οποία παραγόταν η πορφύρα, η ωραιότερη και ακριβότερη βαφή της αρχαιότητας, μπορούμε να αποσπάσουμε μια χαρακτηριστική πληροφορία. Αυτή σχετίζεται με το χρώμα της, το εύρος της οποίας εκτεινόταν από το λαμπερό κόκκινο μέχρι και σε πιο σκούρες αποχρώσεις, όπως μωβ και μπλε.

Ήδη από τα τέλη του 19^ου αιώνα γνωρίζουμε για το ιστορικό υπόβαθρο στα Πευκάκια, καθώς η παράνομη δράση αρχαιοκάπηλων είχε φέρει «στο φως» ορισμένα ευρήματα από τη μυκηναϊκή περίοδο. Ειδικότερα, ένας άγνωστος αριθμός θολωτών τάφων και έντονα στοιχεία κεραμικής τέχνης. Κάποια από τα αγγεία κατατάσσονται στα αποθηκευτικά, άλλα στα συμποσιακά, όλα όμως είναι αρκετά εντυπωσιακά και διαθέτουν ιδιαίτερα περίτεχνη διακόσμηση.

Γενικότερα, στην ευρύτερη περιοχή του Βόλου εντοπίζουμε μαζί με τα Πευκάκια δύο ακόμη σημαντικές μυκηναϊκές θέσεις, το Διμήνι και το Κάστρο. Σε πρώτο πλάνο, οι θολωτοί τάφοι, οι οποίοι αποτελούν αποδείξεις και σύμβολα εξουσίας της τότε άρχουσας τάξης. Οι παραπάνω οικισμοί καταλαμβάνουν τρεις θέσεις στον μυχό του Παγασητικού κόλπου, καθένας με τα δικά του χαρακτηριστικά. Το Κάστρο δίπλα στη θάλασσα προς το Πήλιο, που διακρίνεται για την ξυλεία του, το Διμήνι στο εσωτερικό με εκτάσεις για καλλιέργεια και κτηνοτροφία και τα Πευκάκια ως λιμάνι και βιοτεχνικός χώρος. Για το Διμήνι να τονιστεί, πως έχει αποκαλυφθεί μεγάλο τμήμα του μυκηναϊκού οικισμού και του διοικητικού κέντρου κατά την περίοδο ακμής της ανακτορικής περιόδου (14^ος-13^ος αι. π.Χ.), όντας μέχρι προσφάτως ο μοναδικός οικισμός, που έχει ανασκαφεί σε τόσο μεγάλη έκταση στη Θεσσαλία.

Τέλος, να σημειώσουμε μερικά ιδιαίτερης σημασίας στοιχεία όσον αφορά την εμπορική δραστηριότητα στα Πευκάκια. Αυτή καθορίζεται από εισαγωγές κεραμικής από μυκηναϊκά κέντρα της Πελοποννήσου και της Στερεάς Ελλάδας, από εισαγωγές αμφορέων από τη Μέση Ανατολή (Χαναάν), από μολύβδινα δισκοειδή σταθμά, που με τη βοήθεια ζυγών χρησίμευαν για την επιτόπου μέτρηση του βάρους και από εισηγμένα αγγεία, τα οποία φέρουν σημάδια των κεραμέων.