Τατουάζ: Η προέλευση τους και η σημασία τους στην Αρχαία Ελλάδα

Τα τατουάζ αποτελούν μία από τις πιο γνωστές μεθόδους δερματοστιξίας στην σύγχρονη εποχή. Σήμερα, έχει επικρατήσει η άποψη ότι τα τατουάζ αποτελούν μία πρόσφατη ανακάλυψη , αυτή η υπόθεση όμως είναι λάθος . Σύμφωνα με τα ιστορικά στοιχεία οι πρώτες ενδείξεις δερματοστιξίας εμφανίζονται στην αρχαιότητα και μάλιστα επεκτείνονται μέχρι και την εποχή των Ναζί. Ήταν όμως πάντα μία επιλογή των ανθρώπων που αποτελούσε κάτι ξεχωριστό για αυτούς, ή υποδήλωνε μία πιο σκοτεινή πλευρά τους.

Η προέλευση των σημαδιών στο σώμα

Αρχικά, πηγαίνοντας πολλά χρόνια πίσω συναντάει κανείς τατουάζ πάνω σε μούμιες του Περού και πιο συγκεκριμένα στην ανακάλυψη της μούμιας Ότσι που βρέθηκε στις Άλπεις. Πάνω στο σώμα της βρέθηκαν σημάδια από κάρβουνο , φανερή ένδειξη ότι το σώμα του είχε υποστεί κάποιου είδους βελονισμό. Ακόμη, σε πολλές περιπτώσεις έχουν βρεθεί εργαλεία δεκάδες χιλιάδων ετών που πιθανώς χρησιμοποιούνταν για δερματοστιξία. Η λέξη τατουάζ προέρχεται από την λέξη tatao που είναι πολυνησιακή. Σύμφωνα με τις ιστορικές πηγές στην Ταϊτή, κατέφτασε ο έμπειρος ναυτικός Τζέιμς Κουκ το 1976 και έμεινε άναυδος από το θέαμα που αντίκρυσε. Άνθρωποι γεμάτοι με τατουάζ , αποτέλεσαν την έμπνευση για τους συνοδοιπόρους του Κούκ που προέβησαν στην δερματοστιξία. Αντίθετα , την βικτωριανή εποχή που πλέον τα τατουάζ έχουν καθιερωθεί πολλοί είναι αυτοί που δεν είναι ένθερμοι υποστηρικτές τους. Στην Ιαπωνία ήδη από τον 7ο αιώνα πολλοί εγκληματίες φέρουν στο σώμα τους σημάδια , το ίδιο συμβαίνει και στην Αρχαία Ελλάδα.

Δερματοστιξία στην Αρχαία Ελλάδα

Οι Αρχαίοι Έλληνες ήταν από τους πρώτους λαούς που άρχισαν να έχουν τατουάζ αλλά όχι για καλό λόγο . Με τα σημάδια στο σώμα τους γίνονταν γνωστοί οι εγκληματίες ή οι λιποτάκτες. Επίσης , οι δούλοι είχαν πολλά σημάδια πάνω τους με το πιο γνωστό το Δ που σήμαινε δούλος. Οι πρώτοι που εφάρμοσαν αυτή την τακτική ήταν οι Πέρσες, που μετά από την νίκη τους εναντίων των Ελλήνων τους σημάδεψαν για να φανερώσουν την ήττα τους. Τα τατουάζ ήταν σύμβολο υψηλής θέσης μεταξύ των Θρακών, μιας αρχαίας ομάδας ανθρώπων που ζούσαν σε όλη την Ανατολική και Νότια Ευρώπη, ιδιαίτερα στα Βαλκάνια. Οι αρχαίοι Έλληνες θεωρούσαν τους Θράκες, ως πολεμοχαρείς και βάρβαρους. Ακόμα και οι γυναίκες των Θρακών είχαν πολλά σημάδια πάνω τους που οφείλονταν στην αρπαγή τους από τους Σκύθες . Τα σημάδια αποτελούσαν για αυτές μία υπενθύμιση ότι κατάφεραν να ξεφύγουν από αυτούς. Όμως ,ο αυτοκράτορας Κωνσταντίνος Α’ ουσιαστικά απαγόρευσε τα τατουάζ στο πρόσωπο το 330 μ.Χ., βάζοντας τέλος στην πρακτική του τατουάζ εγκληματιών ως τιμωρία στην Ελλάδα. Τον 8ο αιώνα η δερματοστιξία απαγορεύτηκε καθώς δήλωνε σχέση με τον παγανισμό.

Πηγή: Wichmann Anna (2023) Tattoos Were for Criminals in Ancient Greece Ανακτήθηκε από https://greekreporter.com/2023/07/15/tattoos-ancient-greece/ (τελευταία πρόσβαση στις 8/10/23)

Αρτεμάκης Αιάντας (2014) Η ιστορία των τατουάζ σε 6 λεπτά Ανακτήθηκε από https://www.protagon.gr/epikairotita/politismos/i-istoria-twn-tatouaz-se-6-lepta-36696000000 (τελευταία πρόσβαση στις 8/10/23)