Τα καλύτερα ευρωπαϊκά μουσεία μοντέρνας τέχνης

Όταν ο Édouard Manet, μεταξύ άλλων, προκάλεσε σκάνδαλο στον κόσμο της τέχνης του 19^ου αιώνα προβάλλοντας το έργο του «Le déjeuner sur l’herbe», τη γυμνή γυναίκα που γευματίζει με 2 άνδρες, κάτι άλλαξε στη διοργάνωση των καλλιτεχνικών εκδηλώσεων και μετά από απόφαση του Ναπολέοντα Γ’ της Γαλλίας, έχουμε το πρώτο εναλλακτικό σαλόνι-χώρο έκθεσης της ριζοσπαστικής τέχνης.

Μετά την επιτυχία του Salon des Refusés, ο κόσμος της τέχνης υποδέχθηκε τα νέα πρωτοποριακά κινήματα με αποτέλεσμα τον επόμενο αιώνα να βλέπουμε τον Andy Warhol να κυριαρχεί στην καλλιτεχνική σκηνή.

Ας θυμηθούμε γιατί κάποια μουσεία μοντέρνας τέχνης, που φιλοξενούν τους κάποτε (αλλά και τους ανερχόμενους) ριζοσπαστικούς καλλιτέχνες, αξίζουν την προσοχή μας σήμερα.

National Georges Pompidou Centre of Art and Culture, Παρίσι

Ένα από τα καλύτερα μουσεία μοντέρνας τέχνης ατη Γαλλία. Εκεί μπορεί κανείς να συναντήσει μερικά εξαιρετικά έργα διάσημων καλλιτεχνών, όπως οι Pablo Picasso, Dalí, Constantin Brancusi, Joseph Beuys, Louise Bourgeois, Marc Chagall, Otto Dix, Marcel Duchamp, Frida Kahlo κ.ά.

Το Pompidou Centre είναι ένα σύνθετο μετα-μοντέρνο κτίριο στην περιοχή Beaubourg του 4ου διαμερίσματος του Παρισιού, ονομασμένο μετά τον Georges Pompidou, πρόεδρο της Γαλλίας από το 1969 έως το 1974.

Βρίσκεται κοντά στο Marais, την πλέον κυριαρχούσα περιοχή για τη φιλοξενία της σύγχρονης τέχνης στο Παρίσι. Το ίδιο το κτίριο αποτελεί αποτέλεσμα της αισθητικής παραγωγής της αρχιτεκτονικής ομάδας των Richard Rogers, Su Rogers, Renzo Piano και τον Gianfranco Franchini.

Στο Pompidou Centre στεγάζεται, πέρα από το Εθνικό Μουσείο Μοντέρνας τέχνης ― το μεγαλύτερο μουσείο μοντέρνας τέχνης στην Ευρώπη ―, και η Δημόσια Βιβλιοθήκη Πληροφοριών, αλλά και το IRCAM, ένα κέντρο μουσικής και ακουστικής έρευνας.

Εξωτερικά, το επιβλητικό κτίριο γίνεται αναγνωρίσιμο από το γλυπτό Horizontal του Alexander Calder, με ύψος 7,6 μέτρα, το οποίο τοποθετήθηκε μπροστά από το Centre Pompidou το 2012.

Η μόνιμη συλλογή του μουσείου περιλαμβάνει σχεδόν 120.000 έργα, τα οποία αποτελούν την πλουσιότερη συλλογή στην Ευρώπη και τη δεύτερη μεγαλύτερη στον κόσμο.

S.M.A.K. ― City Museum for Contemporary Art, Γάνδη

Το Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης της πόλης ή αλλιώς S.M.A.K. (Stedelijk Museum voor Actuele Kunst), είναι ένα σχετικά νέο μουσείο που βρίσκεται στην πόλη της Γάνδης στο Βέλγιο, το οποίο εστιάζει στα ουσιώδη ζητήματα του μέλλοντος μέσω της σύγχρονης τέχνης του. Σήμερα, το S.M.A.K. είναι γνωστό για την εντυπωσιακή μόνιμη συλλογή διεθνούς μοντέρνας και σύγχρονης τέχνης από διάσημους καλλιτέχνες όπως ο Francis Bacon, ο Karel Appel, ο Panamarenko και ο Andy Warhol.

Από την ίδρυσή του το 1999 και έπειτα, προσελκύει τους λάτρεις της τέχνης με τις προκλητικές εκθέσεις του. Η συλλογή μοντέρνας τέχνης περιλαμβάνει εξαιρετικά έργα Βέλγων αλλά και διεθνών καλλιτεχνών που παρουσιάζουν διάφορα είδη τέχνης, όπως η ποπ αρτ, η εννοιολογική τέχνη, η μινιμαλιστική τέχνη κ.λπ. Για να απολαύσετε την επίσκεψή σας στο μουσείο, φροντίστε να το επισκεφθείτε όταν οι εκθέσεις είναι σε λειτουργία (τσεκάρετε εδώ).

Tate Modern, Λονδίνο

Η Tate Modern είναι ένα από τα μεγαλύτερα μουσεία μοντέρνας και σύγχρονης τέχνης στον κόσμο. Αποτελεί μια γκαλερί τέχνης που βρίσκεται στο Λονδίνο και εγκαινιάστηκε από τη βασίλισσα Ελισάβετ στις 11 Μαΐου 2000. Βρίσκεται στον πρώην σταθμό Bankside Power Station. Στο χώρο της γκαλερί φιλοξενείται η εθνική συλλογή διεθνούς μοντέρνας και σύγχρονης τέχνης του Ηνωμένου Βασιλείου με έργα που χρονολογούνται από το 1900 έως σήμερα.

Είναι σπάνιο μετά από οποιαδήποτε έκθεση στην Tate Modern να φεύγει κανείς λιγότερο από συγκλονισμένος. Είτε πρόκειται για τις περιοδικές εκθέσεις σε όλα τα μεσαία επίπεδα του ιδρύματος είτε για τις επιβλητικές εγκαταστάσεις που καταλαμβάνουν τον πενταόροφο χώρο του Turbine Hall, είναι σχεδόν βέβαιο ότι θα προκαλέσουν το ενδιαφέρον κάθε επισκέπτη.

Όπως συμβαίνει και με άλλες εθνικές γκαλερί και μουσεία του Ηνωμένου Βασιλείου, δεν υπάρχει χρέωση εισόδου για την πρόσβαση στις εκθέσεις της μόνιμης συλλογής, οι οποίες καταλαμβάνουν το μεγαλύτερο μέρος του χώρου της γκαλερί, ενώ για τις μεγάλες περιοδικές εκθέσεις τα εισιτήρια είναι διαθέσιμα επί πληρωμή. Επιπλέον, υπάρχουν οκτώ δωρεάν ξεναγήσεις κάθε μέρα που διαρκούν περίπου 45 λεπτά και η καθεμία αξίζει τον χρόνο.

Σε μια επίσκεψη μπορείτε να περιηγηθείτε ανάμεσα σε έργα καλλιτεχνών της αφηρημένης τέχνης, του εξπρεσιονισμού και του αφηρημένου εξπρεσιονισμού, όπως των Claude Monet, Marc Rothko και Henri Matisse, έργα καλλιτεχνών του κινήματος Arte Povera, όπως αυτά των Γιάννης Κουνέλλης και Kazimir Malevich, καθώς και έργα καλλιτεχνών του κυβισμού, του φουτουρισμού, του βορτικισμού και της ποπ αρτ από τους Pablo Picasso, Andy Warhol και Roy Lichtenstein.

Queen Sofía National Museum Art Centre (MNCARS), Μαδρίτη

Το Μουσείο Reina Sofia είναι το εθνικό μουσείο μοντέρνας τέχνης του 20^ου αιώνα στην Ισπανία. Το μουσείο εγκαινιάστηκε επίσημα στις 10 Σεπτεμβρίου 1992 και πήρε το όνομά του από τη βασίλισσα Σοφία.

Το μουσείο στεγάζεται στο παλιό Γενικό Νοσοκομείο που χτίστηκε από τον αρχιτέκτονα Sabatini με εντολή του Καρόλου Γ’ της Ισπανίας και ανακηρύχθηκε ιστορικό-καλλιτεχνικό μνημείο το 1977. Φιλοξενεί στο χώρο του μια από τις πιο πολυβραβευμένες μόνιμες συλλογές στον κόσμο. Οι συλλογές του επικεντρώνονται στην ισπανική τέχνη με τις εξαιρετικές συλλογές των δύο μεγαλύτερων δασκάλων της Ισπανίας του 20ού αιώνα, του Pablo Picasso και του Salvador Dalí. Το πιο διάσημο αριστούργημα που στεγάζεται στο μουσείο είναι ο πίνακας Guernica του Picasso από το 1937. Παράλληλα, το μουσείο προσφέρει ένα μείγμα εθνικών και διεθνών περιοδικών εκθέσεων στις πολλές αίθουσές του, γεγονός που το καθιστά ένα από τα μεγαλύτερα μουσεία μοντέρνας και σύγχρονης τέχνης στον κόσμο.

Περιοδικές εκθέσεις πραγματοποιούνται στον κύριο χώρο του μουσείου, στο Παλάτι Velázquez και στο Κρυστάλλινο Παλάτι. Οι τελευταίες τάσεις από τους πλέον ανερχόμενους καλλιτέχνες παρουσιάζονται στον χώρο που ονομάζεται “Espacio UNO”, ο οποίος καταλαμβάνει το ισόγειο του κεντρικού κτιρίου.

Το μουσείο διευρύνθηκε το 2005 για να δημιουργηθούν νέοι εκθεσιακοί χώροι. Η έκταση που αφορά τη μόνιμη συλλογή αυξήθηκε πάνω από 50%, ενώ υπάρχουν επίσης 2 αμφιθέατρα και μια μεγάλη βιβλιοθήκη για τις τέχνες και τις ανθρωπιστικές επιστήμες.

Moderna Museet, Στοκχόλμη

Εκεί θα συναντήσεις έργα των Marcel Duchamp, Louise Bourgeois, Niki de Saint Phalle, Henri Matisse και Robert Rauschenberg. Ένας φιλόξενος χώρος πολλαπλών περιοδικών εκθέσεων ετησίως, που οργάνωσε και το φεστιβάλ onedotzero το 2005, με σκοπό την επαφή του με το νεανικό κοινό με την καθιέρωση ομιλιών, ζωντανών οπτικοακουστικών εκδηλώσεων, εγκαταστάσεων και προβολών στο χώρο του μουσείου.

Το Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης στη Στοκχόλμη της Σουηδίας στεγάζει σουηδική και διεθνή μοντέρνα και σύγχρονη τέχνη, συμπεριλαμβανομένων των έργων του Pablo Picasso και του Salvador Dalí και ενός μοντέλου του Πύργου του Tatlin. Αποτελεί ένα κρατικό μουσείο μοντέρνας και σύγχρονης τέχνης που βρίσκεται στο νησί Skeppsholmen στο κέντρο της Στοκχόλμης, το οποίο εγκαινιάστηκε στις 9 Μαΐου 1958, ενώ διατηρεί και ένα παράρτημα στο Μάλμε από το 2009.

Η επίσκεψη στη μόνιμη συλλογή είναι δωρεάν, αλλά σε ορισμένες από τις περιοδικές εκθέσεις υπάρχει εισιτήριο εισόδου.

Το μουσείο διαθέτει επίσης ένα πάρκο γλυπτικής στο νησί με έργα όπως το Le Paradis fantastique των Jean Tinguely και Niki de Saint Phalle (1966) και το Déjeuner sur l’herbe των Pablo Picasso και Carl Nesjar (1962).

Guggenheim Museum Bilbao

Ένα από τα πιο θαυμαστά μουσεία μοντέρνας τέχνης είναι το μουσείο Guggenheim, με το κτίριό του να ξεχωρίζει σε όλο το Μπιλμπάο της Ισπανίας. Σχεδιάστηκε από τον καναδο-αμερικανό αρχιτέκτονα Frank Gehry και εγκαινιάστηκε στις 18 Οκτωβρίου 1997 από τον βασιλιά Χουάν Κάρλος Α΄ της Ισπανίας. Όπως είναι κατανοητό, είναι ένα από τα πολλά μουσεία που ανήκουν στο Ίδρυμα Solomon R. Guggenheim και περιλαμβάνει μόνιμες και περιοδεύουσες εκθέσεις με έργα Ισπανών και διεθνών καλλιτεχνών. Ένα από τα μεγαλύτερα μουσεία στην Ισπανία.

Οι συλλογές συνήθως αναδεικνύουν την τέχνη της πρωτοπορίας, την αφαίρεση του 20ού αιώνα και τη μη αντικειμενική τέχνη. Το μουσείο στεγάζει κυρίως έργα και εγκαταστάσεις μεγάλης κλίμακας από σύγχρονους καλλιτέχνες καθώς και έργα τοπικών καλλιτεχνών από τη συλλογή μοντέρνας τέχνης του ιδρύματος. Τα περισσότερα έργα προέρχονται από τη μόνιμη συλλογή του Guggenheim, αλλά το μουσείο απέκτησε επίσης πίνακες των Willem de Kooning, Mark Rothko και Clyfford Still και ανέθεσε νέα έργα στους Francesco Clemente, Anselm Kiefer, Jenny Holzer και Richard Serra.

Όσον αφορά τις περιοδικές εκθέσεις, συχνά εναλλάσσονται ενώ οι παραδοσιακοί πίνακες ζωγραφικής και τα γλυπτά αποτελούν μειοψηφία σε σχέση με τις εγκαταστάσεις και τις ηλεκτρονικές μορφές έργων τέχνης.

Πηγές:

Dr. Postal, M., (21 Nov 2015), Frank Gehry, Guggenheim Bilbao. Smarthistory. Ανακτήθηκε από smarthistory.org [Accessed: 05/05/2023]

History of S.M.A.K. [online]. Ανακτήθηκε από: smak.be [Accessed: 05/05/2023]

Moderna Museet: History [online]. Ανακτήθηκε από: modernamuseet.se [Accessed: 05/05/2023]

Moore, R. (8 Jan 2017), Pompidou Centre: a 70s French radical that’s never gone out of fashion. The Guardian. Ανακτήθηκε από: theguradian.com [Accessed: 05/05/2023]

Moore, R. (1 Oct 2017), The Bilbao effect: how Frank Gehry’s Guggenheim started a global craze. The Guardian. Ανακτήθηκε από: theguradian.com [Accessed: 05/05/2023]

Museo National Centro De Arte Reina Sofia: History [online]. Ανακτήθηκε από: museoreinasofia.es [Accessed: 05/05/2023]

Pompidou Centre. Britannica. (27 Mar 2023) Ανακτήθηκε από: Britannica.com [Accessed: 05/05/2023]