Όταν η μυθιστοριογράφος Ζαν Μαλβουαζάν χάρισε στην έφηβη κόρη της Ζακλίν ένα αντίτυπο της Ιστορίας του Πελοποννησιακού Πολέμου του Θουκυδίδη, προφανώς δεν περίμενε ότι θα αποτελούσε το έργο αυτό το έναυσμα, ώστε αφ’ ενός η μικρή να αγαπήσει την Ελλάδα και τον αρχαίο ελληνικό πολιτισμό τόσο πολύ, και, αφ’ ετέρου να αφιερώσει όλη τη μετέπειτα ζωή της στη μελέτη του.
Η μεγάλη κυρία των κλασσικών σπουδών Jacqueline de Romilly γεννήθηκε στις 26 Μαρτίου 1913 στην πόλη Σαρτρ. Ορφανή πολύ νωρίς από πατέρα, τον οποίο έχασε κατά τη διάρκεια του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου, φοίτησε στο Lycée Molière και σε ηλικία μόλις 17 ετών έγινε η πρώτη γυναίκα υποψήφια στο Concours General, τις γενικές εξετάσεις αριστούχων της Γαλλίας, όπου μάλιστα διακρίθηκε λαμβάνοντας το πρώτο βραβείο στα λατινικά και το δεύτερο στα αρχαία ελληνικά. Κατόπιν, εισήχθη στην École Normale Supérieure και φοίτησε κοντά στο διακεκριμένο ελληνιστή Πωλ Μαζόν. Κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, λόγω της εβραϊκής της καταγωγής από την πλευρά του πατέρα της, προκειμένου να αποφύγει τα χειρότερα, κρύφτηκε, ενώ με το πέρας του πολέμου ολοκλήρωσε και τη διδακτορική της διατριβή πάνω στο Θουκυδίδη και τον αθηναϊκό ιμπεριαλισμό.
Έκτοτε η πορεία της ήταν λαμπρή. Δίδαξε στα Πανεπιστήμια του Μπορντό, της Λιλ και της Σορβόννης, ενώ παράλληλα ανακηρύχθηκε επίτιμος διδάκτωρ των πανεπιστημίων της Οξφόρδης, των Αθηνών, του Δουβλίνου, του Μόντρεαλ και του Γέιλ και διετέλεσε μέλος της Ακαδημίας της Δανίας, της Βρετανικής Ακαδημίας, των Ακαδημιών της Βιέννης, των Αθηνών, της Νάπολης κ.α. Τιμήθηκε ακόμα με τα βραβεία Ambatiélos de l’ Académie des inscriptions et belles-lettres (1948), Croiset de l’Institut de France (1969), Langlois de l’Académie francaise (1974), Grand Prix d’Académie της Académie francaise (1984), Ωνάσης (Αθήνα, 1995) και ΥΠΑΤΙΑ (Σύνδεσμος Ελληνίδων Επιστημόνων, 1995). Παρ’ όλα αυτά, η μεγαλύτερη τιμή που της απονεμήθηκε ήταν στις 24 Νοεμβρίου 1988, όταν εξελέγη μέλος της Γαλλικής Ακαδημίας, ούσα έτσι η δεύτερη γυναίκα μετά τη Μαργκερίτ Γιουρσενάρ που ανήκε πλέον στη χορεία των «Γάλλων Αθανάτων».
Μεγάλη θαυμάστρια του αρχαίου ελληνικού πολιτισμού, έγραψε βιβλία και μελέτες για ολόκληρο το φάσμα του: από το αρχαίο δράμα και τα Έπη του Ομήρου, μέχρι τους σοφιστές και τον Θουκυδίδη, ο οποίος ήταν άλλωστε και ο αγαπημένος της συγγραφέας, ενώ ταυτόχρονα μετέφρασε από τα αρχαία ελληνικά στα γαλλικά τα σημαντικότερα έργα της αρχαίας ελληνικής γραμματείας, μεταδίδοντας έτσι την αγάπη της για την Ελλάδα όχι μόνο στους Γάλλους αλλά και σε ολόκληρο τον κόσμο.
Και αυτό ακριβώς είναι το συγκινητικό σημείο: πως άτομα, όπως η Jacqueline de Romilly, που δεν είναι Έλληνες εκτίμησαν πολύ περισσότερο και θέλησαν να ψάξουν σε βάθος και όχι απλά να μελετήσουν ακροθιγώς τον αρχαίο ελληνικό πολιτισμό, εν αντιθέσει με πολλούς Έλληνες της εποχής μας που ζήτημα είναι να γνωρίζουν πέντε βασικούς συγγραφείς της αρχαιότητας και κάποια από τα σημαντικά τους έργα. Σε καιρούς χαλεπούς για τη χώρα μας η μεγάλη αυτή φιλέλληνας κατάφερε να τραβήξει από το βούρκο της αμφισβήτησης και να ανυψώσει παγκοσμίως την Ελλάδα και τον πολιτισμό της, όπως είχε χαρακτηριστικά πει και ο εκπρόσωπος του Υπουργείου Πολιτισμού με αφορμή το θάνατό της το 2010.
Η Romilly είχε πει πολλές φορές αυτό που αρκετοί από εμάς σήμερα είτε αγνοούμε είτε δε θέλουμε να πιστέψουμε: πως ολόκληρος ο σημερινός δυτικός πολιτισμός γεννήθηκε και βασίζεται στην Ελλάδα. «Η Ελλάδα ήταν η πρώτη στη λογοτεχνία, στη σκέψη, στη φιλοσοφία. Οι αρχαίοι Έλληνες εφεύρισκαν τα πάντα. Δεν μπορούμε να μην δούμε ότι η Ελλάδα ανακάλυψε τη δημοκρατία, την τραγωδία, την κωμωδία, την ιστορία, τη ρητορική, τη διαλεκτική…» είχε δηλώσει κάποτε, ενώ το 1995, οπότε και της δόθηκε η ελληνική υπηκοότητα, είχε αναφέρει στο λόγο της στην Πνύκα: «Όλος ο κόσμος πρέπει να μάθει ελληνικά. Η ελληνική γλώσσα μάς βοηθάει κατ’ αρχάς να καταλάβουμε τη δική μας γλώσσα».
Χαρακτηριστικό, επίσης, δείγμα της αγάπης της για τη χώρα μας, η οποία ξεκίνησε ως αγάπη για τον αρχαίο ελληνικό πολιτισμό αλλά εν συνεχεία επεκτάθηκε και στη νεότερη Ελλάδα, ήταν η προτροπή της προς τους Γάλλους, κατά τη διάρκεια των καταστροφικών πυρκαγιών το 2007 στην Ηλεία, να βοηθήσουν εμπράκτως για την αποκατάσταση των περιοχών που είχαν πληγεί.
H «Κυρία Ελλάδα», όπως την είχε αποκαλέσει το μεγάλο γαλλικό περιοδικό Νouvelle Οbservateur, συνέχισε να μελετά ασταμάτητα μέχρι το βαθύ γήρας, ούσα μάλιστα τυφλή, και είτε υπαγόρευε στους συνεργάτες της είτε ηχογραφούσε με ένα μαγνητόφωνο τα τελευταία της βιβλία, δηλώνοντας πως «Είμαι πια πολύ γριά. Αλλά στο τέλος της ζωής μου ό,τι υπήρξε πάντα βασικό αντικείμενο της εργασίας μου, μου φαίνεται πιο πολύτιμο από ποτέ». Κύκνειο άσμα της ήταν το βιβλίο «Το ανθρώπινο μεγαλείο στον αιώνα του Περικλή». Πέθανε στις 18 Δεκεμβρίου 2010. Το ελληνικό κράτος ως ελάχιστο φόρο τιμής προς το πρόσωπό της, εκτός από την απονομή της ελληνικής υπηκοότητας το 1995, το 2001 την έχρισε πρέσβειρα του Ελληνισμού, ενώ μετά το θάνατό της ο δήμος Αθηναίων μετονόμασε την πλατεία Θησείου σε «Jacqueline de Romilly».
Πηγές:
Ζακλίν ντε Ρομιγί. Ανακτήθηκε από el.wikipedia.org
Ζακλίν ντε Ρομιγί: Όποιος σήμερα σκέφτεται, σκέφτεται ελληνικά έστω και αν δεν το υποπτεύεται. Ανακτήθηκε από www.dinfo.gr
Ζακλίν ντε Ρομιγί: “Όλος ο κόσμος πρέπει να μάθει Ελληνικά” (2017). Ανακτήθηκε από www.womantoc.gr
