Η Πρωτομαγιά του λουλουδιών και των αγώνων

Πρωτομαγιά

Έφτασε η αγαπημένη μας ημέρα που θα «πιάσουμε το Μάη»! Την ημέρα της Πρωτομαγιάς, την περιμέναμε πάντα από μικρά παιδιά, όχι μόνο γιατί δεν θα είχαμε σχολείο , αλλά επειδή θα τρέχαμε να μαζέψουμε λουλούδια για να φτιάξουμε Μαγιάτικα στεφάνια για την πόρτα του σπιτιού μας. Αυτή την πολυτέλεια που μας χαρίζει απλόχερα η φύση μπορούμε να τη βρούμε κυρίως σε επαρχιακές περιοχές. Ιδού η ευκαιρία να επισκεφθούμε τα χωριά μας! Αλλά και στην πόλη να μείνουμε θα βρούμε λουλούδια, γιατί έφτασε ο Μάιος, ο ομορφότερος μήνας του χρόνου, ο πλέον ανοιξιάτικος μήνας που καλείται να υποδεχθεί το καλοκαίρι!

Το πρωτομαγιάτικο στεφάνι είναι το μοναδικό έθιμο που εξακολουθεί να μας συνδέει με την παραδοσιακή Πρωτομαγιά, μια γιορτή της άνοιξης και της φύσης με πανάρχαιες ρίζες, πλούσια σε εκδηλώσεις σε παλαιότερες εποχές. Στις μέρες μας η Πρωτομαγιά με το μάζεμα των λουλουδιών για το πρωτομαγιάτικο στεφάνι, ενισχύει τις σχέσεις του ανθρώπου με τη φύση. Ο Μιχάλης Τιβέριος (καθηγητής Κλασικής Αρχαιολογίας στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης) αναφέρει ότι το μαγιάτικο κλαδί ή το άνθινο στεφάνι, έχει κατά πάσα πιθανότητα τις ρίζες του στην αρχαιότητα: «Είναι γνωστό ότι στην αρχαία Ελλάδα τέτοια κλαδιά ή στεφάνια τα χρησιμοποιούσαν πολύ συχνά. Δεν είναι υπερβολικό να πούμε ότι δεν έλειπαν από καμία σημαντική εκδήλωση του δημόσιου, ιδιωτικού και θρησκευτικού βίου. Επιπλέον, είναι αξιοπρόσεκτο ότι μια σημαντική γιορτή ενός μήνα των αρχαίων, του Θαργηλίωνος, που αντιστοιχούσε, περίπου, με το δικό μας Μάιο, περιλάμβανε στα δρώμενά της την κατασκευή ενός κλαδιού ανάλογου με το μαγιάτικο. Το κλαδί αυτό δεν το έφτιαχναν με άνθη, αλλά με κλαδιά οπωροφόρων δέντρων, στα οποία αναρτούσαν κρεμμύδι και σκόρδο». Σήμερα, το στεφάνι αποτελεί μια όμορφη και μυρωδάτη σύνθεση λουλουδιών, χωρίς να παραπέμπει σε συσχετισμούς σύμφωνα με τους οποίους «χαρίζει» στους ενοίκους ενός σπιτιού υγεία, καλή τύχη, ειρήνη, ευτυχία και ευφορία. Η κατασκευή του χαρίζει ευφορία σε μεγάλους και μικρούς  ξεφεύγοντας από τις πόλεις και αναζητώντας τη χαρά της άνοιξης στην ολάνθιστη φύση.

Διαβάστε επίσης  Το Νησί του Πάσχα: Το νησί με τα γιγαντιαία λίθινα αγάλματα

Γνωστός στους διάφορους πολιτισμούς με διαφορετικά ονόματα, ο Μάιος ονομάστηκε έτσι από τη ρωμαϊκή θεότητα Maia (Μάγια) της οποίας το όνομα προήλθε με τη σειρά του από την ελληνική λέξη Μαία, τροφός και μητέρα. Η Μάγια ταυτίστηκε και με την Ατλαντίδα νύμφη Μαία, μητέρα του Ερμή στον οποίο και αφιερώθηκε ο μήνας. Σύμφωνα με τον τρόπο διαίρεσης του χρόνου των αρχαίων Ελλήνων, ο Μάιος αντιστοιχούσε σε μέρος του Μουνιχιώνα και του Θαργηλιώνα που σημαίνει το μήνα που ο ήλιος καίει, θερμαίνει τη γη. Ήδη από τους Ρωμαίους, η αρχή του μήνα σηματοδοτούνταν από τον εορτασμό της Αγαθής Θεάς ενώ σε όλη τη διάρκειά του τελούνταν γιορτές συνδεδεμένες με την ευφορία των αγρών.

Advertisements
Ad 14

Η φυσιογνωμία του Μαΐου στη λαϊκή αντίληψη είναι δίσημη: συνυπάρχει σ’ αυτήν το καλό και το κακό, η αναγέννηση και ο θάνατος. Όλες αυτές οι ιδιότητες συγκλίνουν και συγκεντρώνονται στην πρώτη του μέρα, την Πρωτομαγιά. Ο εθιμικός εορτασμός της ως της τελικής νίκης του καλοκαιριού κατά του χειμώνα και της κατίσχυσης της ζωής επί του θανάτου έχει μακρότατη παράδοση με ρίζες που ανάγονται σε προχριστιανικές αγροτικές λατρευτικές τελετές που αποσκοπούσαν στη γονιμότητα των αγρών και, κατ’ επέκταση, των ζώων και των ανθρώπων.

Οι αρχαίοι Έλληνες, ως φλογεροί φυσιολάτρες, γιόρταζαν το άνοιγμα των λουλουδιών και το φτάσιμο της άνοιξης. Aπό τα αρχαιότερα χρόνια του πολιτισμού τους, που έφθασε στην Eλλάδα από τη Θράκη το ρόδο, μαζί με τις Oρφικές διδασκαλίες, το άνθος αυτό έγινε σύμβολο και υμνήθηκε ως η νύμφη των ανθέων.
Η γιορτή, όμως, της άνοιξης, η αρχαία Πρωτομαγιά, πήρε σιγά-σιγά κι επίσημη μορφή. Από τις παλαιότερες γιορτές, δημιουργήθηκαν τα Ανθεστήρια, η γιορτή των λουλουδιών. Αυτή ήταν η πρώτη επίσημη γιορτή ανθέων των Ελλήνων. Ιδρύθηκε πρώτα στην Αθήνα, όπου με μεγαλοπρέπεια βάδιζαν προς τα ιερά πομπές με κανηφόρες, που έφερναν άνθη. Έπειτα τα Ανθεστήρια διαδόθηκαν και σ’ άλλες πόλεις της Ελλάδος και πήραν πανελλήνια μορφή.

Διαβάστε επίσης  Μαρία Γιαννάκη: «Η συγγραφή με μέθυσε. Πρόσμενα την ώρα της ημέρας που θα έπιανα και πάλι το μολύβι μου»

Στα Ανθεστήρια της Ελλάδας «ανασταινόταν» ο… σκοτωμένος Ευάνθης θεός, επίθετο του Διόνυσου, που από το χυμένο αίμα του φύτρωσε, σύμφωνα με το μύθο, η άμπελος. Δρώμενο της Πρωτομαγιάς στην Ελλάδα κατά τα νεότερα χρόνια ήταν η ανάσταση του Μαγιόπουλου. Ένας έφηβος εμιμείτο στα ξέφωτα του δάσους τον πεθαμένο, τάχατες, Διόνυσο. Κοπέλες τον στόλιζαν με άνθη και του τραγουδούσαν τον «κομμό, το θρήνο και τον οδυρμό, μέχρι που να «αναστηθεί» και μαζί με αυτόν όλη η φύση.

Όταν η ειδωλολατρία προσωποποίησε τις ιδιότητες της Φύσης και τις προσκύνησε σαν συγκεκριμένους θεούς, τότε τις αρχικές εκείνες γιορτές της Άνοιξης μοιράστηκαν μεταξύ τους η Ίσιδα, ο Διόνυσος, η Δήμητρα, ο Απόλλωνας, η Χλωρίδα (Flora) και αν κάποιος άλλος θεός θεωρήθηκε επόπτης της φυσικής παραγωγής ή αίτιος της βλάστησης των φυτών.

Και λοιπόν αντί για την αρχική και ενστικτώδη εκείνη χαρά των ανθρώπων από τη θέα της ζωής που ξαναγεννιέται στη φύση, γιόρταζαν οι δικοί μας πρόγονοι , από υποχρέωση πια, γιορτές, σαν τα Ανθεσφόρια περίπου, τα Ηροσάνθεια, τα Χλόεια, τα Θαλήσια και τέλος τα περίφημα Διονύσια για την εξύμνηση των οποίων  συναγωνίζονται οι μεγαλύτεροι λυρικοί ποιητές της Ελλάδας, όπως ο Πίνδαρος.

Η Πρωτομαγιά λοιπόν, έχει μεγάλη ιστορία. Είναι η γιορτή των λουλουδιών, της άνοιξης  και ταυτόχρονα η ημέρα των εργατών. Η εργατική Πρωτομαγιά καθιερώθηκε ως επίσημη αργία κατά την οποία όλες οι υπηρεσίες και οι επιχειρήσεις παραμένουν κλειστές.

πρωτομαγιά

Καθιερώθηκε ως η παγκόσμια ημέρα των εργατών στις 20 Ιουλίου 1889 κατά τη διάρκεια του ιδρυτικού συνεδρίου της Δευτέρας Διεθνούς στο Παρίσι, σε ανάμνηση του ξεσηκωμού των εργατών του Σικάγο την 1η Μαΐου 1886, που διεκδικούσαν το οκτάωρο και καλύτερες συνθήκες εργασίας. Κατέληξε σε αιματοχυσία, όταν η αστυνομία άνοιξε πυρ κατά εργατών που διαμαρτύρονταν.

Διαβάστε επίσης  Francis Scott Fitzgerald: Η ελπίδα του ονείρου δεν πεθαίνει

Την ίδια ημέρα του 1886, τα εργατικά συνδικάτα των ΗΠΑ αποφάσισαν την έναρξη απεργιακών κινητοποιήσεων ωθούμενοι από τις πετυχημένες διεκδικήσεις Καναδών συντρόφων τους. Ζήταγαν τα εργασιακά τους δικαιώματα, ώστε να έχουν αξιοπρεπέστερες εργασιακές συνθήκες. Βασικό τους αίτημα ήταν η καθιέρωση της οχτάωρης εργασίας, καθώς μέχρι τότε οι εργάτες ήταν αναγκασμένοι να εργάζονται διψήφιο αριθμό ωρών ακόμα και τις Κυριακές. Επίσης, ζητούσαν τη διασφάλιση τω εργασιακών τους δικαιωμάτων. Στο Σικάγο πραγματοποίησαν πορεία περισσότεροι από 90.000 εργαζόμενοι την ώρα που πάνω από 1.200 εργοστάσια έκλεισαν από την απεργία 350.000 εργατών.

Κινητοποιήσεις πραγματοποιήθηκαν  και στις 4 Μαΐου, στην πλατεία Χέιμαρκετ του Σικάγο, κατά τη διάρκεια συγκέντρωσης που έλαβε χαρακτήρα  συμπαράστασης προς τους απεργούς.  Οι αστυνομικοί προχώρησαν  σε βίαιη καταστολή με  έναν από τους συγκεντρωμένους  να πετά  μια χειροβομβίδα προς τις αστυνομικές δυνάμεις. Ένα αστυνομικός χάνει την ζωή του και οι συνάδελφοι του λαμβάνουν εντολή να ανοίξουν πυρ εναντίον του συγκεντρωμένου πλήθους. Ο τραγικός απολογισμός από τις ταραχές είναι 4 διαδηλωτές και 8 αστυνομικοί νεκροί, εκατοντάδες τραυματίες, με τον πραγματικό αριθμό των θυμάτων από το σύνολο των κινητοποιήσεων να παραμένει αδιευκρίνιστος.

Δεν άργησαν και στην Ελλάδα να αναζητούν τα εργασιακά τους δικαιώματα, αφού η πρώτη κινητοποίηση για την Πρωτομαγιά πραγματοποιείται το 1893 από τον σοσιαλιστικό σύλλογο του Σταύρου Καλλέργη. Περίπου 2.000 άνθρωποι συγκεντρώθηκαν στο Παναθηναϊκό Στάδιο και διαδήλωσαν υπέρ της οκτάωρης εργασίας, της καθιέρωσης της Κυριακής ως αργίας και της κρατικής ασφάλισης για θύματα εργατικών ατυχημάτων. Οι συγκεντρωμένοι ενέκριναν ψήφισμα, το οποίο επέδωσαν στον Πρόεδρο της Βουλής την 1η Δεκεμβρίου του ίδιου έτους. 17 χρόνια μετά η Φεντερασιόν της Θεσσαλονίκης αναλαμβάνει τη διοργάνωση της εργατικής Πρωτομαγιάς στην συμπρωτεύουσα.

Η ιστορία μας γίνεται μάρτυρας των αγώνων για τα δίκαια εργασιακά δικαιώματα που παραβιάζονται συνεχώς στο μέγιστο βαθμό.  Όταν όμως οι αγώνες συνεχίζονται και ελπίδες παραμένουν ζωντανές, τότε μπορούμε να οδηγηθούμε σε φωτεινότερες ημέρες, όπως τις μέρες του Μάη.

Είμαι απόφοιτη της Φιλοσοφικής Σχολής ΑΠΘ με μεταπτυχιακές σπουδές στο τμήμα Φιλοσοφίας και Παιδαγωγικής (ειδίκευση: Συστηματική Φιλοσοφία) της Φιλοσοφικής Σχολής ΑΠΘ. Σχεδιάζω να συνεχίσω τις σπουδές μου. Τα ακαδημαϊκά μου ενδιαφέροντα σχετίζονται με τις σχέσεις φιλοσοφίας και λογοτεχνίας, την ανάλυση και ερμηνεία κειμένων και τη διδακτική μεθοδολογία. Παραδίδω ιδιαίτερα φιλολογικά μαθήματα, δακτυλογραφώ και επιμελούμαι κείμενα και βιβλία. Αγαπώ τη μουσική, τις τέχνες, τα βιβλία, τη φύση, τα ταξίδια, τον εθελοντισμό και ιδιαίτερα τη σκέψη. Η αγάπη μου για τη φιλοσοφία μου δίνει ευκαιρίες να σκέπτομαι και να εκφράζομαι. Άλλωστε, ορθώς είπε ο Βίκτωρ Ουγκώ ότι "η φιλοσοφία είναι το μικροσκόπιο της σκέψης".
Με εκφράζει απόλυτα το "Carpe diem"!

Αρθρα απο την ιδια κατηγορια

Στην εικόνα απεικονίζεται ένα ζευγάρι εφήβων στην δεκαετία του '80. Είναι ντυμένοι με ρόζ γυναικείες μπιτζάμες και ξαπλώνουν σε ένα κρεβάτι.

Lisa Frankenstein: Mary Shelley του ’80

 Η Lisa Frankenstein είναι μια αμερικανική κωμική ταινία τρόμου του
Για να πας μπροστά, πρέπει να αφήσεις πίσω

Για να πας μπροστά, πρέπει να αφήσεις πίσω

Για να πας μπροστά, πρέπει να αφήσεις πίσω. Το παρελθόν.