Μια πολύχρωμη Ιαπωνία στην έκθεση Made in Japan: 20th-Century Poster Art

Από τις 2 Μαρτίου μέχρι τις 10 Σεπτεμβρίου 2023, το μουσείο Poster House της Νέας Υόρκης ντύνεται στα φανταχτερά χρώματα της ιαπωνικής γραφιστικής του 20^ου αιώνα για να φιλοξενήσει την έκθεση Made in Japan: 20th-Century Poster Art.

Ως κομμάτι ενός πλούσιου οπτικού πολιτισμού, ο σχεδιασμός της ιαπωνικής αφίσας συνδέεται άμεσα με το κοινωνικοπολιτικό κλίμα της χώρας, αντανακλώντας τα δρώμενα και τις ανάγκες της εκάστοτε περιόδου. Η εντυπωσιακή έκθεση αποτυπώνει όψεις της ιαπωνικής εμπειρίας του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου και των μετέπειτα δεκαετιών μέσα από την αισθητική και λειτουργική εξέλιξη των εγχώριων αφισών.

Αυτή η έκθεση εξερευνεί τις πολιτιστικές και πολιτικές διακυμάνσεις της σύγχρονης Ιαπωνίας που επηρέασαν τη χρησιμότητα και τα μηνύματα των διαφημιστικών αφισών της καθώς και της πρόσληψης τους από το κοινό.

Posterhouse.org

Η περίοδος 1937 – 1945 που σηματοδοτήθηκε από πολεμικές συγκρούσεις και οικονομική ανασφάλεια, απαιτούσε τη δημιουργία προπαγανδιστικών αφισών. Στόχος τους η αφύπνιση του πατριωτικού πνεύματος και η ενθάρρυνση της καταναλωτικής αυτοσυγκράτησης με σκοπό τη στήριξη των πολεμικών επιχειρήσεων της χώρας.

Η εγχώρια βιομηχανική έκρηξη της άμεσα μεταπολεμικής περιόδου μετέτρεψε την Ιαπωνία στη δεύτερη ισχυρότερη οικονομία της εποχής και γέννησε την ανάγκη για τη δημιουργία καθαρά εμπορικών διαφημιστικών αφισών. Οι δεκαετίες που ακολούθησαν, με εκκίνηση τους Ολυμπιακούς Αγώνες του 1964 στο Τόκιο, επέτρεψαν μεγαλύτερη δημιουργική ελευθερία στους Ιάπωνες γραφίστες. Παραδοσιακά ιαπωνικά μοτίβα συναντούν μοντέρνα εικαστικά στοιχεία και δυτικές επιρροές, παράγοντας γραφιστικά έργα που πλέον ξεφεύγουν από την αποκλειστικά διαφημιστική χρήση και τολμούν να προσεγγίσουν περιβαλλοντικούς, κοινωνικούς και άλλους προβληματισμούς.

Yokoo Tadanori, Petticoat Osen: A Tale of Forgetfulness, 1966

Διατηρώντας μια αρμονική ισορροπία δυτικής εικονοποιίας και ιαπωνικών μοτίβων, ο Yokoo Tadanori θα δημιουργήσει αυτή την εντυπωσιακή αφίσα για την underground θεατρική ομάδα Jokyo Gekijo. Τα έντονα χρώματα και η δυναμική σύνθεση των επιμέρους στοιχείων συντάσσουν ένα τολμηρό αποτέλεσμα που «εμπορικότητα και υψηλή τέχνη».

Kamekura Yusaku, Hiroshima Appeals, 1983

Η πρώτη αφίσα της καμπάνιας “Hiroshima Appeals“, μιας πρωτοβουλίας του Συλλόγου Ιαπώνων Γραφιστών (JAGDA) και του Διεθνούς Πολιτιστικού Ιδρύματος της Χιροσίμα. Οι φλεγόμενες πεταλούδες παραπέμπουν στη στιγμή της έκρηξης που ισοπέδωσε την ιαπωνική πόλη τον Αύγουστο του 1945. Στόχος της καμπάνιας είναι η ευαισθητοποίηση του κοινού και η προώθηση οικολογικών και αντιπολεμικών μηνυμάτων. Νέες αφίσες σχεδιάζονται κάθε χρόνο στα πλαίσια της καμπάνιας, σε συνέχεια αυτής της προσπάθειας.

Kamekura Yusaku, Japan, 1988

Μια ακόμη εμβληματική δουλειά του Συλλόγου Ιαπώνων Γραφιστών (JAGDA) και συγκεκριμένα του Kamekura Yusaku, πατέρα της ιαπωνικής γραφιστικής. Η αφίσα «Japan» του 1988 τοποθετεί την Ιαπωνία στο προσκήνιο μιας σύνθεσης αποτελούμενης από τεχνολογικά στοιχεία. Τονίζει έτσι το πέρασμα στη νέα εποχή, διατηρώντας παράλληλα σχέσεις με το παρελθόν μέσω της χρήσης παραδοσιακών επαναλαμβανόμενων μοτίβων.

Πηγές: 

20th century Japanese poster art – in pictures (2023). Ανακτήθηκε από: https://www.theguardian.com/artanddesign/gallery/2023/mar/27/japanese-poster-pictures-20th-century?fbclid=IwAR1cRGPrCaKk7nY50pV899cMMm6XbEyydWeWmIElpF6U9hdT68BPT85PhsU (τελευταία πρόσβαση στις 06.05.2023)

Hiroshima Appeals poster. Ανακτήθηκε από: https://collection.maas.museum/object/349928 (τελευταία πρόσβαση στις 06.05.2023)

Kamekura Yusaku. Ανακτήθηκε από: https://www.moma.org/artists/2974#works (τελευταία πρόσβαση στις 06.05.2023)

Made in Japan: 20th-Century Poster Art (2023). Ανακτήθηκε από: https://posterhouse.org/exhibition/made-in-japan/ (τελευταία πρόσβαση στις 05.05.2023)

Petit, Z. (2023). How Japan used poster design to reshape its culture. Ανακτήθηκε από: https://www.fastcompany.com/90870516/how-japan-used-poster-design-to-reshape-its-culture (τελευταία πρόσβαση στις 06.05.2023)