Μετανάστευση: Ένα παγκόσμιο φαινόμενο

Η 18^η Δεκεμβρίου καθιερώθηκε από τον ΟΗΕ ως Παγκόσμια Ημέρα Μετανάστευσης στην προσπάθεια να εντατικοποιηθεί και να ενισχυθεί η εκστρατεία για την προστασία του παγκόσμιου μετανάστη καθώς η μετανάστευση σε παγκόσμια κλίμακα έχει αυξηθεί ραγδαία. Έτσι, την ημέρα αυτή το 1990 υιοθετείται από την γενική συνέλευση του ΟΗΕ η «Διεθνής Συνθήκη για την Προστασία των Δικαιωμάτων όλων των Μεταναστών Εργατών και των μελών των Οικογενειών τους».

Πρόκεται για ένα φαινόμενο με οικουμενική διάσταση, το οποίο επηρέαζει τόσο την οικονομία, την πολιτική και την κοινωνία και αναδιαμορφώνει τις ανθρώπινες σχέσεις και την καθημερινή ζωή ιδίως σε μια επόχη έντονης διαπολιτιστικής αλληλεπίδρασης και συστηματικής παγκοσμιοποίησης. Η μετανάστευση μπορεί να επωφελήσει τόσο τους ίδιους τους ανθρώπους που εγκαταλείπουν την πατρίδα τους σε αναζήτηση μιας καλύτερης ζωής όσο και των επιχειρήσεων και ολόκληρων των κρατών. Προσφέρει ευκαιρίες καλύτερης ποιότητας ζωής και ασφάλειας καθώς συμβάλλει θετικά και στην διαπολιτιστική ανταλλαγή των χωρών του κόσμου. Ωστόσο, η μετανάστευση δεν γίνεται πάντα υπό θετικές συνθήκες καθώς τα τελευταία χρόνια φαινόμενα όπως συγκρούσεις, διώξεις, περιβαλλοντολογικές αλλαγές κι έλλειψη ευκαιριών και ασφάλειας ωθούν σε μαζικές μεταναστεύσεις με αποτέλεσμα την αλματώδη αύξηση των ποσοστών παγκόσμιας μετανάστευσης.

Βάσει δεδομένων του Διεθνούς Οργανισμού Μετανάστευσης ο τρέχων αριθμός μεταναστών ανέρχεται  στα 244 εκατομμύρια παγκοσμίως, αριθμός που αντιστοιχεί με το 3,3% του παγκόσμιου πληθυσμού. Μεγάλο μέρος των μεταναστών επιλέγουν χώρες της περιοχής τους ενώ μια επίσης μεγάλη μερίδα ανθρώπων επιλέγει χώρες υψηλού εισοδήματος δεδομένου ότι η εργασία αποτελεί τον κυριότερο λόγο μετανάστευσης.

Μετανάστευση των Ελλήνων

Είναι γεγονός ότι η μετανάστευση αποτελεί ένα συχνό φαινόμενο και για τους Έλληνες. Iδίως την τελευταία δεκαετία την περίοδο της οικονομικής κρίσης με αποτέλεσμα ο αριθμός ελλήνων μεταναστών να αυξάνεται ολοένα και περισσότερο με ταχείς ρυθμούς. Πρόκειται για ένα νέο ισχυρό κύμα μετανάστευσης, το τρίτο που γνωρίζει η χώρα μας, που ενισχύει την δεύτερη Ελλάδα, αυτή των Ελλήνων της διασποράς. Σήμερα περισσότεροι από 5.000.000 πολίτες ελληνικής καταγωγής ζουν στο εξωτερικό με βάση τα στοιχεία της Γενικής Γραμματείας Απόδημου Ελληνισμού. Το μεγαλύτερο ποσοστό αυτών συγκεντρώνεται στις ΗΠΑ καθώς ο αριθμός του πληθυσμού ελληνικής καταγωγής ανέρχεται περίπου στα 3.000.000, ακολουθεί η Ευρώπη αγγίζοντας το 1.000.000, η Αυστραλία με 650.000-700.000, η Αφρική και η Ασία περίπου 100.000 και τέλος η Νότια Αμερική με 60.000.  Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί η περίπτωση μετανάστευσης Ελλήνων με προορισμό την Γερμανία.  Σύμφωνα με παλαιότερη έρευνα της Γερμανικής Ομοσπονδιακής Στατιστικής Υπηρεσίας Destatis το 2009, το έτος που ξέσπασε η οικονομική κρίση, οι Έλληνες μετανάστες στη Γερμανία ανέρχονταν στις 341.000. Νεότερη έρευνα το 2017 δείχνει ότι ο αριθμός αυτός αυξήθηκε κατά 28% φτάνοντας έτσι στις 438.000.

Δυστυχώς η τρέχουσα οικονομική κατάσταση στην χώρα μας σε συνδυασμό με κοινωνικούς παράγοντες ωθούν ένα μεγάλο ποσοστό των Ελλήνων να στρέφονται στο εξωτερικό προς αναζήτηση εργασίας, περισσότερων ευκαιριών και καλύτερης διαβίωσης. Επιστήμονες, μορφωμένοι αλλά και λιγότερο καταρτισμένοι Έλληνες εγκαταλείπουν την πατρίδα τους καθώς στην Ελλάδα δεν δύναται να αξιοποιηθούν αλλά και να ανταμοιφθούν κατάλληλα οι γνώσεις και οι ικανότητές τους εξαιτίας της οικονομικής κατάστασης καθώς και των συνθηκών εργασίας, την έλλειψη ευκαριών, την έντονη γραφειοκρατία και την αναξιοκρατία που χαρακτηρίζουν τον τομέα εργασίας. Τα στοιχεία που έχουμε δείχνουν ότι αυτό το κύμα μετανάστευσης εντείνεται με φρενήρεις ρυθμούς και η κατάσταση της χώρας μας δεν είναι σε θέση να το κατευναύσει και να το περιορίσει.

Χρειάζεται μια μαζική προσπάθεια από την ελληνική πολιτεία και κοινωνία να δημιουργηθεί ένα πρόσφορο έδαφος που θα μπορεί να απορροφήσει και να αξιοποιήσει τους νέους Έλληνες επιστήμονες και τους πτυχιούχους τόσο των Ανώτατων Εκπαιδευτικών Ιδρυμάτων όσο και των Τεχνικών Ιδρυμάτων υιοθετόντας σύγχρονους θεσμούς και διαδικασίες επαγγελαμτικής αποκατάστασης που ανταποκρίνονται στα ευρωπαϊκά πρότυπα. Κι αυτή η εξέλιξη δεν είναι ανεξάρτητη ούτε άσχετη με το φλέγον ζήτημα της ανάπτυξης της ελληνικής οικονομίας που ταλανίζει ολόκληρη την ελληνική κοινωνία εντός και εκτός συνόρων.