Κλιματική αλλαγή: Η εμφάνιση της στην τέχνη και τον πολιτισμό

Η κλιματική αλλαγή στην τέχνη

Η κλιματική αλλαγή αναμφίβολα επηρεάζει σε μεγάλο βαθμό την καθημερινότητα του μέσου πολίτη, αφού πλέον αποτελεί έναν από τους μεγαλύτερους κινδύνους για την σύγχρονη ανθρωπότητα. Ο καλλιτεχνικός κόσμος έχει αρχίσει να κινητοποιείται ως προς αυτό το ζήτημα. Πολλοί πίνακες, συναυλίες και κατασκευές δημιουργούνται προκειμένου να αναδείξουν την σημασία της προστασίας του περιβάλλοντος. Παρακάτω θα αναφερθούμε σε κάποιες κινήσεις που έχουν ευνοήσει την προβολή του προβλήματος ευρέως στον ελληνικό και μη χώρο.

Burns και Mone πρωτοστάτες της εμφάνισης της κλιματικής αλλαγής στην τέχνη

Αρχικά, στον τομέα της ζωγραφικής ο Gerald M. Burns αποδίδει στα έργα του έναν καταστροφικό χαρακτήρα. Οι πίνακες του ανά καιρούς έχουν προκαλέσει εντύπωση, αφού συνήθως απεικονίζουν μικρά παιδιά με δυσάρεστο βλέμμα και πίσω τους φυσικά τοπία είτε να καταστρέφονται είτε να καίγονται. Αυτό με τη σειρά του αναδεικνύει την αδιαφορία του ανθρώπου για την κατάσταση στην οποία βρίσκεται το περιβάλλον. Ο Burns αναφέρεται κυρίως στα παιδιά, γιατί δεν θέλει να έχουν για παρακαταθήκη τους ένα καταστραμμένο κόσμο. Τα έργα του παρουσιάστηκαν στην COP26 που είναι η διάσκεψη των Ηνωμένων Εθνών για την Κλιματική Αλλαγή το 2021. Ωστόσο, η αναφορά στην κλιματική αλλαγή σε έργα τέχνης έχει αναφορά στο παρελθόν αρκετά χρόνια πριν. Ο Μονέ σε αρκετούς πίνακες περιλαμβάνει στα τοπία του ομιχλώδης ουρανό, πράγμα το οποίο ίσως να υποδήλωνε την μόλυνση του αέρα από την βιομηχανική επανάσταση. Ενώ ο Μονέ αποτυπώνει ένα πιο ευχάριστο τοπίο, ο Τέρνερ μετατρέπει το κλίμα σε κάτι πιο στενάχωρο και μελαγχολικό με πιο σκούρα χρώματα. Συνήθως, τα έργα του δείχνουν καταστροφές πλοίων και τρικυμίες πολύ πιθανό οφειλόμενες σε αλλαγές στο περιβάλλον της θάλασσας που οφείλονται στην κλιματική αλλαγή.

Alpha Mission Δelos

Στον τομέα της μουσικής στις 30 Μάϊου του 2022 στην Δήλο, διοργανώθηκε το έργο ALPHA MISSION- ΔELOS. Η έμπνευση δεν είναι αποκλειστικά ελληνική και αναφέρεται στη μυθολογία, την τέχνη, την τεχνολογία και το διάστημα. Έτσι, στοχεύει στην ευαισθητοποίηση για την κλιματική κρίση και την επείγουσα ανάγκη για δράση. Στην κίνηση συμμετείχαν η Ορχήστρα Νέων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, Ουκρανοί και Ρώσοι μουσικοί, η βιολίστρια  Diana Tishchenko και ο Έλληνας  Σωκράτης Σινόπουλος που ασχολείται με την λύρα. Όλοι αυτοί ήταν μέλη στη συναυλία με τίτλο «Οι αβέβαιες Τέσσερις Εποχές» που σχεδιάστηκε ειδικά για να υπογραμμίσει την αβεβαιότητα σχετικά με το μέλλον του πλανήτη αν δεν δράσουμε άμεσα. Συγκεκριμένα το έργο Floating Autumn, δείχνει πως μπορεί να είναι ο κόσμος σε λίγα χρόνια αν δεν ανατραπεί η βιοποικιλότητα μέχρι το 2030 ζήτημα που επηρεάζει η κλιματική αλλαγή.

Συμπέρασμα για την κλιματική αλλαγή

Επομένως , η κλιματική αλλαγή οφείλει να απασχολεί τον καλλιτεχνικό χώρο και να παροτρύνει τους πολίτες σε άμεσες ενέργειες. Όπως αναφέρθηκε, ήδη αρκετά χρόνια πριν οι καλλιτέχνες μέσα από τα έργα τέχνης τους με την σωστή επιλογή των χρωμάτων και των των τοπίων έδιναν έμφαση στο πρόβλημα που οι άνθρωποι είχαν μόλις αρχίσει να δημιουργούν.

Πηγές: Δρακοντίδης Φρίξος (2022) Δήλος: Ηχηρό μήνυμα για την κλιματική αλλαγή – Η τέχνη και το… διάστημα σε μία συναυλία υπό τους ήχους του Βιβάλντι Ανακτήθηκε από https://www.protothema.gr/greece/article/1249290/dilos-ihiro-minuma-gia-tin-klimatiki-allagi-i-tehni-kai-to-diastima-se-mia-sunaulia/ (τελευταία πρόσβαση στις 17/7/23)

Γραμματικογιάννη Βασιλική (2021) Η τέχνη μιλά για το περιβάλλον Ανακτήθηκε από https://www.efsyn.gr/nisides/321075_i-tehni-mila-gia-periballon (τελευταία πρόσβαση στις 17/7/23)

Αριστουργήματα των Μονέ και Τέρνερ μπορεί να απεικονίζουν την ατμοσφαιρική ρύπανση σε Παρίσι και Λονδίνο (2023) Ανακτήθηκε από https://cityportal.gr/aristoyrgimata-ton-mone-kai-terner-mporei-na-apeikonizoyn-tin-atmosfairiki-rypansi-se-parisi-kai-londino/ (τελευταία πρόσβαση στις 17/7/23)