Τα πολυσυζητημένα ταξίδια του Χριστόφορου Κολόμβου με αποτέλεσμα την ανακάλυψη της Αμερικής χαρακτηρίζονται αξιομνημόνευτα. Βέβαια, ο όρος “αξιομνημόνευτα” δεν χρησιμοποιείται πάντα με θετική χροιά.
Ρατσισμός και ναρκωτικά, μια ευγενική χορηγία του Χριστόφορου Κολόμβου και λοιπών θαλασσοπόρων.
Μόλις οι Ισπανοί θαλασσοπόροι πραγματοποίησαν την ανακάλυψη της Αμερικής, η μοίρα των ιθαγενών ήταν ήδη γνωστή. Oι Ευρωπαίοι ήταν προετοιμασμένοι να εξαφανίσουν οποιοδήποτε στοιχείο τους παρακώλυε στο διάβα των επιδιώξεων τους. Στην πραγματικότητα όμως, εξαιτίας της υπεροψίας τους δεν κατάφεραν να προκαλέσουν διακρίσεις μόνο στην ήπειρο της Αμερικής, αλλά και παγκοσμίως.
Άλλωστε, το ταξίδι στις ΗΠΑ ήταν ο προάγγελος για την φρενήρη αποικιοκρατία που ακολούθησε σε ολόκληρο τον κόσμο. Όμως, τα αρνητικά αποτελέσματα της ανακάλυψης της Αμερικής δεν περιορίζονται μόνο στην αποικιοκρατική τάση των επόμενων εκατονταετιών. Διακρίσεις και εξαρτήσεις που μαστίζουν τη σημερινή κοινωνία απορρέουν από τα αποτελέσματα εκείνου του ταξιδιού.
I. Πέθαναν οι ιθαγενείς σκλάβοι; Κανένα πρόβλημα, έχουμε απόθεμα!
Τα ναυτικά πληρώματα από την Ευρώπη μετέφεραν ως επί το πλείστον: άλογα, γουρούνια και αρρώστιες. Τα άλογα έδωσαν την ψευδή και ολιγόχρονη εντύπωση της ελευθερίας στους ιθαγενείς. Τα γουρούνια έτρωγαν οτιδήποτε έβρισκαν και διατάραξαν το οικοσύστημα των περιοχών όπου εγκαταστάθηκαν (αλλά μας χάρισαν το bacon). Τέλος, η θνησιμότητα εξαιτίας των νόσων που μετέφεραν οι Ευρωπαίοι ήταν κάτι παραπάνω από αξιοσημείωτη.
Επομένως, δεν υπήρχε αρκετό ανθρώπινο δυναμικό ώστε να καλλιεργήσει τις αχανείς εκτάσεις ζάχαρης, πατάτας και άλλων προϊόντων. Προϊόντα τα οποία παρουσίαζαν συνεχώς αυξανόμενη ζήτηση στην “Γηραιά Ήπειρο”. Φυσικά, οι Ευρωπαίοι “ως άλλος πολυμήχανος Οδυσσέας”, δε δυσκολεύτηκαν ιδιαίτερα να βρουν τη λύση. Ξεκίνησαν ένα συνεχόμενο εμπόριο σκλάβων από την Αφρική στην ήπειρο της Αμερικής ώστε να βρεθούν τα απαραίτητα εργατικά χέρια.
Ανάμεσα στον 16ο και τον 19ο αιώνα, περίπου 12 εκατομμύρια Αφρικανοί ταξίδεψαν στον Ατλαντικό Ωκεανό χωρίς φυσικά τη θέληση τους . Βέβαια, δεν ήταν μια καινούρια εμπειρία γι αυτούς καθώς στο “εμπόριο Αφρικανών σκλάβων” είχαν χρόνια εμπειρίας οι Αραβικοί λαοί αλλά και η Οθωμανική αυτοκρατορία. Η σημασία όμως αυτής της διαδικασίας δεν έγκειται μόνο στην υποδούλωση των Αφρικανών. Μεγαλύτερη σημασία είχαν οι κοινωνικές διακρίσεις που επήλθαν στην Αμερικανική κοινωνία.
Αν συλλογιστεί κάποιος την αλλαγή της σύστασης του πληθυσμού αλλά και της δομής της Αμερικανικής ηπείρου μέσα σε 200 χρόνια θα αντιληφθεί πως είναι ανεπανάληπτη. Πριν από την ανακάλυψη της Αμερικής, οι ιθαγενείς ήταν οι μόνοι κάτοικοι και οργανώνονταν ανά νομάδες. Δεν υφίσταται έννοια “προσωπικής ιδιοκτησίας” σε οτιδήποτε. Οι ιθαγενείς πέθαναν από τις αρρώστιες και τους “Mourning Wars”. Εν συνεχεία, αντικαταστάθηκαν από Αφρικανούς δούλους (και μετέπειτα από Ιρλανδούς). Επομένως, ο πληθυσμός απαρτιζόταν από Ευρωπαίους εύπορους αποίκους και δούλους, οι οποίοι καθιστούσαν τους Ευρωπαίους ακόμα πιο εύπορους. Με λίγα λόγια, η κοινωνική σύσταση του πληθυσμού ευνοούσε την κυοφορία κάθε μορφής ρατσισμού και διάκρισης.
II. Το πρώτο φάρμακο-δηλητήριο= Κινήνη
Όπως είχε γίνει λόγος στο προηγούμενο άρθρο, οι θαλασσοπόροι μετέφεραν αρκετές αρρώστιες στην Αμερική αλλά και αποκόμισαν από το “Νέο Κόσμο” τη σύφιλη. Αξίζει βέβαια να αναφερθεί πως σε επίπεδο ιατρικής, το ταξίδι του Κολόμβου χάρισε στον τότε κόσμο ένα υπερπολύτιμο φάρμακο, την Κινήνη. Η κίνήνη βρέθηκε για πρώτη φορά στη Νότια Αμερική.
Με λίγα λόγια, η κινήνη είναι ιδιαίτερη οργανική ένωση, η οποία αποτέλεσε για πολλά χρόνια τη λύση στο πρόβλημα της ελονοσίας. Μέχρι αυτό το σημείο, η εν λόγω οργανική ένωση διαφαίνεται ιδιαίτερα σωτήρια για την τότε ανθρωπότητα.
Η ελονοσία λοιπόν, ήταν ο κύριος λόγος για τον οποίο οι Ευρωπαίοι αποθαρρύνονταν να αποικίσουν στην Αφρική. Σαφώς καθίσταται ξεκάθαρο πως υπήρχε φόβος για την “terra incognita” και οτιδήποτε κρύβει. Όμως, στην πραγματικότητα η ελονοσία ήταν ο κύριος αποτρεπτικός παράγοντας για το ταξίδι προς την δεύτερη μεγαλύτερη ήπειρο της υφηλίου.
Μόλις λοιπόν αποκαλύφθηκαν οι ευεργετικές ιδιότητες της Κινήνης, οι Ευρωπαίοι την χρησιμοποίησαν ως πρόληψη κατά της ελονοσίας. Η κίνηση τους αυτή δημιούργησε τις ιδανικές προϋποθέσεις ώστε εξερευνητές όπως ο Χένρυ Μόρτον Στάνλευ αλλά και ο Ντείβιντ Λίβινγκστον να ξεκινήσουν να εξερευνούν την Αφρική. Αποκύημα όλης αυτής της εξερεύνησης ήταν η μετέπειτα Διχοτόμηση της Αφρικής και η υποδούλωση εκατομμυρίων Αφρικανών στο εσωτερικό της ηπείρου τους.
III. Εξαρτήσεις
Δεν υπάρχει αμφιβολία πως οι μεγάλοι χαμένοι από το ταξίδι του Κολόμβου ήταν οι ιθαγενείς Αμερικάνοι οι οποίοι εξοντώθηκαν και υποδουλώθηκαν. Από την άλλη, οι Ευρωπαίοι με τη σειρά τους υπέστησαν ορισμένα δεινά από τους Αμερικάνους. Δεινά τα οποία δεν τους σκότωσαν αμέσως με τον τρόπο που σκότωσαν τους ιθαγενείς, η ευλογιά, η ανεμοβλογιά και η ιλαρά.
Όμως, διαμόρφωσαν κατά πολύ τον τρόπο θανάτου αλλά και τον τρόπο “ζωής” εκατοντάδων εκατομμυρίων Ευρωπαίων στο πέρας των χρόνων. Δεινά που ονομάζονται “εξαρτήσεις”.
Τομπάκο: μια λέξη, εκατομμύρια θάνατοι, πολλές διαφορετικές χρήσεις
Το τομπάκο ανακαλύφθηκε στα ταξίδια του Κολόμβου με στόχο την ανακάλυψη της Αμερικής. Οι ιθαγενείς το μασούσαν, το κάπνιζαν, και θεωρούσαν πως ενισχύει τη σοφία και την διαύγεια. Μόλις οι Ευρωπαίοι ανακάλυψαν το τομπάκο επέδειξαν ιδιαίτερο ενθουσιασμό από την χρήση του.
Το 1556 για πρώτη φορά οι Ευρωπαίοι ήρθαν σε επαφή με τον καπνό και έκτοτε η σχέση τους χαρακτηρίζεται ως “επεισοδιακή”.
Περίπου διακόσια χρόνια μετά από την έλευση του καπνού στην Ευρώπη, η Βρετανική Αυτοκρατορία είχε κερδίσει ουσιαστικά τους “Πολέμους του Οπίου” απέναντι στην Κίνα. Εν συνεχεία, συνέβαλε τα μέγιστα ώστε οι Κινέζοι να ξεκινήσουν μαζικά την χρήση του και να “χάσουν το μυαλό τους” εν αγνοία τους. Την ίδια στιγμή, πίσω στην Ευρώπη, οι Ευρωπαίοι συνεχώς ενέτειναν τον εθισμό τους με το τσιγάρο το οποίο σαφώς δεν προκαλούσε τις ίδιες εγκεφαλικές παρενέργειες με το όπιο. Από την άλλη κρινόταν υπαίτιο για αναρίθμητους θανάτους αλλά και προβλήματα υγείας σε κάθε όργανο του σώματος.
Αξίζει σε αυτό το σημείο να αναφερθεί πως, η μανία για καπνό ήταν τόσο μεγάλη που οι θάνατοι εξαιτίας του καπνίσματος κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου στον αμερικανικό στρατό, υπερτερούσαν αριθμητικά τους θανάτους λόγω όπλων.
Επίσης, απίστευτο θεωρείται το γεγονός πως η φρενίτιδα των Ευρωπαίων για καπνό ήταν τόσο μεγάλη, όπου ακόμα και την χρονική περίοδο της Αμερικανικής Επανάστασης (όπου οι Αμερικάνοι πολεμούσαν τους Ευρωπαίους με στόχο την ανεξαρτησία τους), η ζήτηση των Ευρωπαίων αυξανόταν.
Ως αποτέλεσμα, οι Αμερικάνοι προσκόμιζαν πολύ σημαντικά έσοδα από την πώληση καπνού, με τα οποία αγόραζαν όπλα. Εν τέλει, κάθε 4η Ιουλίου οι ΗΠΑ γιορτάζουν την Διακήρυξη της Ανεξαρτησίας τους. Από την άλλη, οι Ευρωπαίοι θρηνούν τόσο όσους πέθαναν από τον πόλεμο στις ΗΠΑ όσο και όσους πέθαναν από τα τσιγάρα τα οποία αγόραζαν από τις ΗΠΑ.
Και ο Πάμπλο Εσκομπάρ έχει την τιμητική του..
Τέλος, μιλώντας για εξαρτήσεις, θα ήταν άδικο να μην αναφέρουμε το ναρκωτικό το οποίο βρίσκεται σε τεράστια αφθονία στην Λατινική Αμερική. Η κοκαΐνη βρίσκεται σε ποσοστό παραπλήσιο του 90% μόνο σε τρεις χώρες: Κολομβία, Βολιβία, Περού. Παρά το γεγονός πως δεν έχαιρε την ίδια αποδοχή από τους Ευρωπαίους όπως ο αγαπημένος τους καπνός, η κοκαϊνη αποτελεί αναπόσπαστο στοιχείο της ευρωπαϊκής πραγματικότητας. Αν και το εμπόριο της είναι παράνομο, είναι εύκολο να βρεθεί, ειδικά σε φεστιβάλ μουσικής.
Μάλιστα, είχε χρησιμοποιηθεί ως “ενισχυτικό” στον Βέλγικο στρατό κατά τον 20ο αιώνα ώστε να ελαττώσει την επιθυμία των στρατιωτών για φαγητό προσδίδοντας τους παράλληλα ενεργειακά αποθέματα. Η κοκαϊνη, αν και δεν είναι υπεύθυνη για αναρίθμητους θανάτους, όπως η νικοτίνη και το όπιο, διαφοροποιεί τον τρόπο κατά πολύ τον τρόπο με τον οποίο λειτουργεί το ανθρώπινο σώμα.
Λαμβάνοντας υπόψιν όλα τα προαναφερθέντα, ένα είναι το αδιαμφισβήτητο. Η ανακάλυψη της Αμερικής από τον Χριστόφορο Κολόμβο και τα μετέπειτα ταξίδια που ακολούθησαν, διαφοροποίησαν τον τότε Κόσμο, και διαμόρφωσαν κατά πολύ τον σημερινό. Είναι στην κρίση του καθενός να θεωρήσει κατά πόσο το πρόσημο των ταξιδιών ήταν θετικό ή αρνητικό. Βέβαια, εν πάση περιπτώσει αποδεικνύει για ακόμη μια φορά τόσο τη σαθρότητα της ανθρώπινης φύσης ανά περιπτώσεις, όσο και την εθελοτυφλία του ανθρώπου όσον αφορά κάθε είδος πνευματικής ή υλικής εξάρτησης.
