Πλαγγόνες: Το παιχνίδι των κοριτσιών στην Αρχαία Ελλάδα

πλαγγόνες
Αncient corinthian doll plaggona

Η πλαγγόνα,  ήταν ένα από τα αγαπημένα παιχνίδια των κοριτσιών στην αρχαία Ελλάδα  και ο πρόδρομος της σύγχρονης μηχανικής κούκλας. Ευρήματα από πλαγγόνες έχουμε στις Κυκλάδες, στην Πελοπόννησο, στην Ήπειρο, στην Μακεδονία  δηλαδή  είτε στην ηπειρωτική και νησιώτικη χώρα. Δεν γνωρίζουμε πότε έγινε η εμφάνιση τους, ευρήματα τους έχουμε ήδη από τον 7ο αιώνα π.Χ και φαίνεται ότι το παιχνίδι αυτό προέρχεται από τα θρησκευτικά ειδώλια όπως αποδεικνύει η ανεύρεσή τους σε ιερά αλλά με το πέρασμα των χιλιετιών εξελίχτηκε σε κοριτσίστικο παιχνίδι.

Τις πλαγγόνες κατασκεύαζαν οι τεχνίτες από ξύλο, ελεφαντόδοντο, και κυρίως από πηλό , μια γυναικεία μορφή με περίπλοκα χτενίσματα στα μαλλιά.  Η κατασκευή της πλαγγόνας γινόταν στα εργαστήρια κοροπλαστικής. Είτε πλάθονταν με το χέρι, είτε ο τεχνίτης δημιουργούσε μια βασική μορφή στον τροχό και μετά προσέθετε τις λεπτομέρειες. Τα χέρια και τα πόδια τους ήταν κινούμενα και ενώνονταν με μια κλωστή με το κυρίως σώμα. Στο 500 π.Χ. γενικεύεται η χρήση καλουπιού. ‘Ετσι ο τεχνίτης την έφτιαχνε πρώτα σε μια μήτρα, μετά τη γέμιζε με υγρό πηλό και, όταν στέγνωνε, απομάκρυνε τον πηλό που είχε πάρει τη μορφή της μήτρας.  Ο τρόπος παρασκευής άλλαξε και πλέον  ακολουθεί μια μαζική παραγωγή για να μη μείνει κορίτσι χωρίς την κούκλα του! Έπειτα κάλυπτε το παιχνίδι με λευκό επίχρισμα και το έψηνε στο φούρνο. Στο τέλος το παιχνίδι χρωματιζόταν. Κάποιες φορές τα ρούχα της κούκλας ήταν ζωγραφισμένα, άλλες φορές τα κορίτσια τις έντυναν με πάνινα ρουχαλάκια.

 

 

 

πλάγγονες
Γυναικείο ειδώλιο με κινητά πόδια

Μικρά αντικείμενα όπως τραπεζάκια, κρεβατάκια, αγγεία, κτλ. συμπλήρωναν το παιχνίδι των κοριτσιών με τις πλαγγόνες. Εκτός από το να εξυπηρετεί τη χαρά του παιχνιδιού, οι  πλαγγόνες είχε και εκπαιδευτικό χαρακτήρα, σαν μια εισαγωγή του κοριτσιού στο ρόλο και τις υποχρεώσεις του ως γυναίκα στην  αρχαία κοινωνία. Οι πλαγγόνες γίνονταν προσφορές προς τη θεά Άρτεμη τις παραμονές του γάμου του κοριτσιού. Οι πλαγγόνες αποτελούν έναν από τους σπάνιους τύπους ευρημάτων που φωτίζουν τον κόσμο των παιδιών και του παιχνιδιού στην αρχαιότητα. Βρίσκονται συχνά σε παιδικούς τάφους, ενώ σχετικές απεικονίσεις με παιδιά που κρατούν παρόμοιες κούκλες διακοσμούν επιτάφιες στήλες κυρίως από την Αττική.

Advertising

Advertisements
Ad 14

Περισσότερα από τη στήλη: Πολιτισμός

Πολιτισμός

Λόφος Παπούρα: Ο Δίας και η αρχαία αστρονομία

Από το 1980 στην Κρήτη και πιο συγκεκριμένα έξω από την περιοχή Αρχάνες στο Καστέλλι…

Πολιτισμός

Αρχαία ελληνικά αγάλματα που έχουν χαθεί

Πολλά αρχαία ελληνικά αγάλματα έχουν χαθεί με το πέρασμα του χρόνου. Έχουμε μάθει για αυτά…

Πολιτισμός

Παιδικό Μουσείο και Μουσείο Παιδιού και Παιχνιδιού Θεσσαλονίκης

Η Θεσσαλονίκη φιλοξενεί δύο ιδιαίτερους χώρους αφιερωμένους στα παιδιά και το παιχνίδι: το Παιδικό Μουσείο…

Πολιτισμός

Τα Δημήτρια: Η Θεσσαλονίκη γιορτάζει

Κάθε Οκτώβρη η συμπρωτεύουσα ετοιμάζεται, στολίζεται και υποδέχεται το ετήσιο φεστιβάλ πολιτισμού, μουσικής και κάθε…

Πολιτισμός

Η Λογοκρισία στην Αρχαιότητα

Η λογοκρισία στην αρχαιότητα αποτελεί ένα από τα πιο χαρακτηριστικά και πολυσύνθετα φαινόμενα των πρώτων…

Πολιτισμός

Αστυφιλία: Το αγκάθι της Ισπανίας

Καθώς το ζοφερό πέπλο της οικονομικής δυσπραγίας και η κατακόρυφη άνοδος της υπογεννητικότητας, σκεπάζουν την…

Πολιτισμός

Μπαστέτ: Η θεά-γάτα της αρχαίας Αιγύπτου

Η αρχαία Αίγυπτος υπήρξε ένας από τους πιο εντυπωσιακούς πολιτισμούς της ανθρώπινης ιστορίας. Πέρα, όμως,…