Οι Ολυμπιακοί Αγώνες, είναι ένα παγκόσμιο αθλητικό γεγονός που συμβαίνει κάθε τέσσερα χρόνια και έχει τις ρίζες του στην Αρχαία Ελλάδα και συγκεκριμένα στην Αρχαία Ολυμπία όπου ήταν η πόλη που τους γέννησε. Πριν λίγο καιρό πραγματοποιήθηκε η 32η Ολυμπιάδα του Τόκιου και είναι μια καλή ευκαιρία να δούμε τις κυριότερες εκδοχές που οδήγησαν στην ίδρυση των αρχαίων Ολυμπιακών Αγώνων, σύμφωνα με τους Αρχαίους Έλληνες.
Οι Αρχ. Έλληνες ζούσαν χωρισμένοι σε πόλεις- κράτη, απλωμένοι σε ένα ευρύ γεωγραφικό χώρο και δεν συγκροτούσαν ενιαίο κράτος με τη σημερινή έννοια του όρου. Οι Ολυμπιακοί αγώνες διεξάγονταν μετά το θερινό ηλιοστάσιο κάθε τέσσερα χρόνια προσπαθώντας να δώσουν ένα αίσθημα πανελλήνιας ενότητας στην Αρχ. Ολυμπία. Η τετραετία αυτή ονομαζόταν «πενθετηρίς» επειδή οι αρχαίοι συμπεριλάμβαναν και τα δύο έτη της διοργάνωσης, που σημάδευαν την αρχή και το τέλος της περιόδου. Οι πενθετηρίες ονομάζονταν με τον αύξοντα αριθμό της εκάστοτε Ολυμπιάδας και χρησίμευαν ως μέσο χρονολόγησης. Η πρώτη επίσημη καταγραμμένη διοργάνωση των αγώνων ήταν στην Ολυμπία, το 776 π.Χ.
Οι Ολυμπιακοί Αγώνες ξεκίνησαν στην Κρήτη
Όταν γεννήθηκε ο Δίας για να μην τον σκοτώσει ο πατέρας του ο Κρόνος η μητέρα του Ρέα τον έκρυψε στο όρος Ίδη στην Κρήτη μαζί με την κατσίκα Αμάλθεια και οι Ιδαίοι Δάκτυλοι στρατιώτες (μικρότεροι θεοί) χόρευαν, φώναζαν και χτυπούσαν τα δόρατα στις ασπίδες τους έτσι ώστε ο Κρόνος να μην ακούσει το κλάμα του μωρού. Μια μέρα που το μωρό Δίας ήταν ανήσυχο, για να το ησυχάσουν, έτρεξαν αγώνα δρόμου για το βρέφος Δία. Ο μεγαλύτερος από αυτούς, ο Ηρακλής (όχι ο μυθικός ήρωας), έβαλε τους άλλους αδερφούς του, τον Παιωναίο, τον Επιμήδη, τον Ιάσιο και τον Ίδα να τρέξουν, και μετά τη λήξη των αγώνων, ο Ιδαίος Ηρακλής, στεφάνωσε τους νικητές με κλαδί άγριας ελιάς, ένα δέντρο που είχε φέρει από την χώρα των Υπερβορείων. Ο μύθος λέει ότι ο Δίας χάρηκε τόσο πολύ με τους αγώνες που όταν ανέλαβε την εξουσία θέσπισε τους Ολυμπιακούς αγώνες. Η Αρχαιολογική σκαπάνη επιβεβαιώνει αυτόν τον μύθο γιατί στην Αρχαία Ολυμπία βρέθηκε βωμός αφιερωμένος στους Ιδαίους Δάκτυλους και στον Ιδαίο Ηρακλή.
Ο Ηρακλής
Σύμφωνα με τον Πίνδαρο, ο μυθικός ήρωας Ηρακλής ήταν αυτός που ίδρυσε τους Ολυμπιακούς Αγώνες για να ευχαριστήσει τον Δία που ολοκλήρωσε με επιτυχία τους 12 άθλους. Στον Ναό του Δίος στην Αρχαιά Ολυμπία, οι μετόπες είναι διακοσμημένες με τους 12 άθλους του Ηρακλή άλλη μια σύνδεση του Ηρακλή με τον Δία.
Η πιο γνωστή εκδοχή
Ο Οινόμαος, ήταν βασιλιάς της Πίσας στην Αρχαία Ήλιδα και γιός του θεού Άρη. Είχε λάβει τον χρησμό ότι ο γαμπρός του θα τον σκότωνε. Διακήρυσσε, λοιπόν, ότι θα έδινε ως σύζυγο την Ιπποδάμεια σε όποιον τον νικούσε σε αρματοδρομία αντοχής, με αφετηρία τον Ναό του Δία στην Ολυμπία και τέρμα τον Ναό του Ποσειδώνα στον Ισθμό της Κορίνθου. Επειδή όμως τα άλογα του Οινομάου ήταν δώρο του πατέρα του, του Άρη, είχαν θεϊκή δύναμη και αντοχή, και έτσι ο Οινόμαος νικούσε πάντα τον αντίπαλό του και υποψήφιο γαμπρό του. Στη συνέχεια, του έκοβε το κεφάλι. Ο Πέλοπας, ήταν ένας τοπικός ήρωας που αγάπησε την Ιπποδάμεια και την ζήτησε για γυναίκα του.
Ο Πέλοπας, γνωρίζοντας τι κάνει ο βασιλιάς Οινόμμαος είχε φροντίσει να εξαγοράσει προηγουμένως τον Μυρτίλο, τον ηνίοχο του Οινομάου, γιο του θεού Ερμή. Του υποσχέθηκε ότι θα του έδινε το μισό βασίλειο. Τότε, ο Μυρτίλος αντικατέστησε τα καρφιά στον άξονα του εμπρόσθιου τροχού στο άρμα του βασιλιά με κέρινα. Μόλις, λοιπόν, ξεκίνησε ο αγώνας, το τέθριππο του βασιλιά αναποδογύρισε και ο Οινόμαος σκοτώθηκε.
Η πράξη του Πέλοπα, ήταν ένα μίασμα και έπρεπε να εξιλεωθεί στους θεούς και τον Δία για αυτήν την αποτρόπαια πράξη του. Για να τους ευχαριστήσει ίδρυσε τους Ολυμπιακούς Αγώνες και η Ιπποδάμεια ίδρυσε τα Ηραία, αγώνες προς τιμή της θεάς Ήρας, όπου ήταν οι Ολυμπιακοί Αγώνες για γυναίκες αθλήτριες. Η μυθική αρματοδρομία μεταξύ Οινόμαου και Πέλοπα, παριστάνεται στο ανατολικό αέτωμα του ναού του Ολυμπίου Διός στην Αρχαία Ολυμπία. Οι μετόπες και ο ναός του Ολυμπίου Διός δημιουργήθηκαν τον 5ο αι. π. Χ για αυτό για πολλούς θεωρείτε και η επίσημη εκδοχή ίδρυσης των Ολυμπιακών Αγώνων.
Πηγές που χρησιμοποιήθηκαν για το άρθρο:
- Αρχαία Ολυμπία, η γενέτειρα των Ολυμπιακών αγώνων, ανακτήθηκε από https://www.maxmag.gr/agnosti-ellada/archaia-olympia-i-geneteira-ton-olympiakon-agonon/
- Βλαβάνης, Π. 2004.
- Ιερά και Αγώνες στην Αρχαία Ελλάδα. Εκδόσεις Καπόν.
- Παυσανίας, Ελλάδος Περιήγησις, 5. 7. 6-9 και 6. 21. 9–11.
- Πίνδαρος, Ωδές. Hyginus, Fables, 84: Oinomaus.
- Η Ολυμπία ανά τους αιώνες, ανακτήθηκε από http://www.fhw.gr/olympics/ancient/gr/202.html
