Γαρυφαλλιά Μιχάλβεη: Το χαμένο κορίτσι των Ψαρών

Εν Αρχή

Η Ελλάδα βρισκόταν υπό την Οθωμανική κατοχή, ήδη, πάρα πολλά χρόνια. Οι Έλληνες από κάθε σημείο της ξεσηκώνονταν για να αποκτήσουν την Ελευθερία τους, αντιστέκονταν με όποιο τρόπο διέθεταν στην αδικία, την ατιμωρησία και τον φανατισμό των Τούρκων.

Η βοήθεια που είχαν ήταν μόνο το πείσμα, ο ενθουσιασμός και μερικές χορηγίες που τους παρείχαν κάποιοι Φιλέλληνες. Οι μάχες άνισες και οι απώλειες από την πλευρά των Ελλήνων ανυπολόγιστες. Σε μία επιδρομή στο νησί των Ψαρών, από τις αμέτρητες που γίνονταν εκείνες τις μέρες, ξεκινά η  ιστορία της Γαρυφαλλιάς Μιχάλβεη.

Ζωή σαν κινηματογραφική ταινία

Η Γαρυφαλλιά Μιχάλβεη γεννήθηκε το 1817 στα Ψαρά από εύπορους γονείς. Ιδιαίτερα όμορφο και με μεγάλη ευφυΐα παιδί. Το 1824, οι Τούρκοι έκαναν μια έφοδο στο νησί, αναζητώντας Έλληνες επαναστάτες, σκότωσαν πολλούς Ψαριανούς και ανάμεσα σε αυτούς και τους γονείς της επτάχρονης τότε Γαρυφαλλιάς.

Η Γαρυφαλλιά διέφυγε. Υπάρχουν αρκετές εκδοχές για το πως. Κάτοικοι μιλούν για το ότι η ίδια η μητέρα της την έβαλε σε βάρκα για να την σώσει, άλλοι πως  η μικρή μόνη της κατάφερε να διαφύγει.

Εγκυρότερη, όμως, θεωρείται από όσους έχουν μελετήσει την ιστορία της, όπως ο ομογενής καθηγητής  Δρ. Μανώλης Παράσχος, ότι το κορίτσι συνελήφθη από τους Τούρκους και πουλήθηκε ως σκλάβα.

Η αρχή του ταξιδιού

Η μικρή Γαρυφαλλιά Μιχάλβεη βρέθηκε στην Σμύρνη υπό την κατοχή ενός Τούρκου εμπόρου. Βοηθούσε καθημερινά στα ψώνια τον «αφέντη της» και τον ακολουθούσε στην αγορά. Εκεί, μια μέρα, συνάντησε τον Αμερικανό έμπορο Joseph Langdon. Η δεκάχρονη, τότε, Γαρυφαλλιά τον παρακάλεσε να την σώσει από το αφεντικό της. Ο Αμερικανός την αγοράζει και την στέλνει στην Βοστώνη σε συγγενείς του.

Πολύ γρήγορα έγινε ιδιαίτερα αγαπητή. Λόγω της ευφυίας της, την έβαλαν να σπουδάσει σε ένα από τα γνωστότερα σχολεία της εποχής,  το Ursuline Convent School, στην περιοχή Charlestown της Βοστώνης. Δυστυχώς, όμως, στα δεκατρία της χρόνια πέθανε από φυματίωση που θέριζε τότε στην περιοχή.

Πως έμεινε στην ιστορία;

Η καταπληκτική ομορφιά της μικρής Γαρυφαλλιάς και η υψηλής στάθμης εξυπνάδα της ενέπνευσε την Anne Hall να ζωγραφίσει το «Ελληνικό Κορίτσι» σε πορτρέτο, τον γλύπτη Hiram Powers να φιλοτεχνήσει, το 1844, το διάσημο άγαλμα με την ονομασία «η Ελληνίδα Σκλάβα». Το άγαλμα αυτό, σήμερα, βρίσκεται στο Μουσείο του Μπρούκλιν.

Η μελέτη της ζωής της

Ο ομογενής κορυφαίος καθηγητής της Δημοσιογραφίας του Πανεπιστημίου Emerson της Βοστώνης Δρ. Μανώλης Παράσχος βρήκε το χαμένο κορίτσι των Ψαρών, την Γαρυφαλλιά Μιχάλβεη.

Σε συνέντευξή του στην εφημερίδα των ομογενών «Εθνικό Κήρυκα» ο καθηγητής κ. Μανώλης Παράσχος είπε:

«την Γαρυφαλλιά την ανακάλυψα μέσω της μελέτης μου για τους πρώτους Έλληνες μετανάστες της Βοστώνης. Γίνεται αναφορά σε δύο βιβλία γι’ αυτό το κοριτσάκι, ιδιαίτερα στο βιβλίο του Καστάνη από τα Λιβάδια της Χίου και άρχισα και την αναζητούσα. Κάποια στιγμή είδα ότι αυτό το κορίτσι είχε μία ισχυρή παρουσία και άφησε ιστορία στα τρία χρόνια που ήταν εδώ»

Η έρευνα

Είπε ακόμα:

«λόγω των νεκρολογιών υπήρχε η ιστορία της, μέχρις ότου πήρα ένα γράμμα από κάποιον Κωνσταντίνο Μαρίνο ο οποίος πηγαινοέρχεται μεταξύ Νέας Υόρκης και Ψαρών. Μου είπε ‘διαβάσαμε αυτά που βρήκατε, υπάρχουν συγγενείς ακόμα του κοριτσιού στα Ψαρά που ενδιαφέρονται, μήπως μπορείτε κάτι άλλο;».

Ο Δρ. Παράσχος άρχισε να ψάχνει. Βρήκε, τελικά. το πιστοποιητικό του θανάτου της, το πότε θάφτηκε, το νεκροπομπείο που την έθαψε, αλλά δεν μπορούσε να βρει  που βρισκόταν η Εκκλησία του Αγίου Παύλου.

Έψαξε στη Ρωμαιοκαθολική Εκκλησία του Αγίου Παύλου στο Άρλινγκτον, όπου υπήρχε και κοιμητήριο αλλά δεν κατάφερε να βρει τίποτα. Ένα πρωί κοντά στο Emerson είδε μία Επισκοπελιανή εκκλησία του Αγίου Παύλου. Τηλεφώνησε αμέσως, δίνοντας όλα τα στοιχεία  για την μικρή Γαρυφαλλιά στην υπεύθυνη των αρχείων και εκεί τον ενημέρωσαν ότι την βρήκαν. Τα οστά τα μετέφεραν στο κοιμητήριο Mt. Auburn.  Ενημερώθηκαν οι συγγενείς της στα Ψαρά, οι οποίοι ενθουσιάστηκαν.

Συγγενείς της ζουν σήμερα στον Πειραιά.

Έτσι, η θλιβερή ιστορία της μικρής σκλάβας που κατάφερε να γλιτώσει από την μανία των Τούρκων αλλά νικήθηκε από τη φυματίωση έγινε γνωστή. Άλλη μια αφανής μάρτυρας-ήρωας του αγώνα των Ελλήνων για Ανεξαρτησία, Δημοκρατία, Ελευθερία.

Πηγές:

Ο καθηγητής Μανώλης Παράσχος βρήκε το χαμένο κορίτσι των Ψαρών. Ανακτήθηκε από https://www.ekirikas.com/archive_news/arthro/o_kathigitis_manolis_parasxos_brike_to_xameno_koritsi_ton_psaron-181829/ (Τελευταία πρόσβαση 21/12/2020)

Η Ψαριανή που έγινε σύμβολο κατά της δουλείας. Ανακτήθηκε από http://psarianokaravi.blogspot.com/2013/02/blog-post.html (Τελευταία πρόσβαση 21/12/2020)

Γαριφαλιά Μιχάλβεη. Ανακτήθηκε από https://www.apopsichis.com/istoria/ (Τελευταία πρόσβαση 21/12/2020)