Ακολουθώντας τους δρόμους του μεταξιού

Ποιος είπε ότι η παγκοσμιοποίηση είναι σύγχρονο φαινόμενο; Μπορεί όσον αφορά τη σημερινή εποχή  να έχουν αλλάξει οι όροι που επιτυγχάνεται, όπως  η τεχνολογική πρόοδός, αλλά διαχρονικά ως φαινόμενο  εντοπίζεται σε πολλές ιστορικές περιόδους.

Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελούν «οι δρόμοι του Μεταξιού».  Oι δρόμοι αυτοί αποτελούσαν ένα δίκτυο εμπορικών διαδρομών, οι οποίοι ιδρύθηκαν επίσημα κατά τη διάρκεια της δυναστείας των  Χαν της Κίνας (206 π.Χ. – 220 μ.Χ.) . «Οι Δρόμοι του Μεταξιού», είναι στην πραγματικότητα ένας σχετικά πρόσφατος όρος, και για το μεγαλύτερο μέρος της μακράς ιστορίας τους, αυτοί οι αρχαίοι δρόμοι δεν είχαν συγκεκριμένο όνομα. Στα μέσα του 19 αιώνα, ο Γερμανός γεωλόγος, βαρόνος  Richthofen Ferdinand, ο οποίος έκανε επτά αποστολές στην Κίνα από το 1868 έως το 1872, επινόησε τον όρο «ο Δρόμος του Μεταξιού / Διαδρομή».

Σε έκταση 6.000 χιλιομέτρων (4.000 μίλια), ο Δρόμος του Μεταξιού πήρε το όνομά του από το προσοδοφόρο εμπόριο του κινέζικου μεταξιού. Σύμβολο κοινωνικής υπεροχής η πολύτιμη υφαντική  ύλη αποτέλεσε σημαντικό και όχι μόνο προϊόν διακίνησης του εμπορικού άξονα . Οι  εμπορικές συναλλαγές  που λάμβαναν χώρα είχαν ως αφετηρία την αρχαία  πρωτεύουσα της Κίνας την Τσανγκ -αν και με κυριότερους σταθμούς τις πόλεις Aksi, Turpan, Korla κ.α, κατέληγαν στη Δύση.  Οι κύριοι έμποροι κατά την αρχαιότητα ήταν Κινέζοι, Πέρσες,Έλληνες, Σύριοι,  Ρωμαίοι, Αρμένιοι, Ινδοί,   Βακτριανοί  και από τον 5ο έως τον 8ο αιώνα οι Σογδιανοί. Με την άνοδο του Ισλάμ εξίσου γνωστοί έγιναν και οι Άραβες.

Οι διαδρομές αυτές αναπτύχθηκαν με τον καιρό και ανάλογα με την μετατόπιση των γεωπολιτικών πλαισίων σε όλη την ιστορία. Για παράδειγμα ,οι έμποροι από τη Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία, προσπάθησαν  να αποφύγουν τη διέλευση από το έδαφος των Πάρθων, τους εχθρούς της Ρώμης, και έκαναν δρομολόγια προς τα βόρεια, σε όλη την περιοχή του Καυκάσου και πάνω από την Κασπία Θάλασσα.

Η πιο σημαντική αξία των δρόμων του μεταξιού δεν ήταν μόνο η εμπορική συναλλαγή, αλλά και  η εκτεταμένη διαδικασία της πολιτισμικής αλληλεπίδρασης. Μαζί με τα εμπορικά αγαθά που οι έμποροι μετέφεραν από χώρα σε χώρα έγινε και ανταλλαγή σημαντικών πολιτισμικών στοιχείων όπως:  τέχνης, θρησκείας, τεχνολογίας, γλώσσας, επιστήμης και αρχιτεκτονικής.

Σήμερα, πολλά ιστορικά κτίρια και μνημεία σώζονται, σηματοδοτώντας το πέρασμα των Δρόμων του Μεταξιού μέσω καραβανιών, πόλεων σταθμών αλλά  και λιμανιών, ενώ τον Ιούνιο του 2014,  η Unesco  όρισε την Chang’an-Tianshan διαδρομή (δρόμο του Μεταξιού) ως Μνημείο Παγκόσμιας Κληρονομιάς .