Γιάννης Γαΐτης: 100 χρόνια από τη γέννηση του ζωγράφου

Επετειακή έκθεση για τα 100 χρόνια από τη γέννηση του σπουδαίου ζωγράφου, η οποία περιλαμβάνει αντιπροσωπευτικά και πολύτιμα έργα του Γιάννη Γαΐτη καλύπτοντας την πορεία της καλλιτεχνικής του διαδρομής από το 1944 έως το τέλος της δημιουργικής του δράσης.

Την Τετάρτη 8 Φεβρουαρίου 2023 στις 20:00, θα εγκαινιαστεί από την Υπουργό Πολιτισμού και Αθλητισμού Λίνα Μενδώνη, η έκθεση “Γιάννης Γαΐτης. Η ουσία του απρόσωπου”, στο Ίδρυμα Εικαστικών Τεχνών και Μουσικής Β. & Μ. Θεοχαράκη, με την ευκαιρία των 100 χρόνων από τη γέννηση του μεγάλου ζωγράφου, σε συνεργασία με την κόρη του Λορέττα Γαΐτη.

Η έκθεση εκκινεί με τις αυτοπροσωπογραφίες του ζωγράφου, τα πορτραίτα της οικογένειας του και της συζύγου του, της γλύπτριας Γαβριέλλας Σίμωσι, με την οποία εργάστηκαν στο Παρίσι και συνεκτίθενται έργα της από γύψο, πολυεστέρα και ορείχαλκο μαζί με τα αινιγματικά της κολλάζ. Επιπλέον, στην επετειακή αυτή έκθεση περιλαμβάνονται κορυφαία έργα του ζωγράφου όπως: η περίφημη Αυτοπροσωπογραφία,  λάδι σε μουσαμά, 69 x 56,5 εκ., Σειρήνες-Οδυσσέας, λάδι σε μουσαμά, 150 x 195,5 εκ., Συλλογή Εθνικής Πινακοθήκης, «Ω! Θεοί» ή Οι Συμπληγάδες, λάδι σε μουσαμά, 195 x 150 εκ., Συλλογή Ευρωπαϊκού Πολιτιστικού Κέντρου Δελφών, Δήλος, λάδι σε καμβά, 195 x 150 εκ., Συλλογή Ιδρύματος Αντώνιος Ε. Κομνηνός, Παρέλαση, μικτή τεχνική, 150 x 150 εκ., Συλλογή Τράπεζας Πειραιώς, Στην Αυλή των Θαυμάτων, λάδι σε μουσαμά, 130 x 97 εκ., Συλλογή Έργων Τέχνης Alpha Bank, Μοτοσικλετιστής, περ. 1967, λάδι σε μουσαμά, 132 x 99 εκ., Συλλογή Εθνικής Τράπεζας, Ανθρωπάκια με Ρόδες, ξύλινη κατασκευή και μικτή τεχνική, 227 x 74 x 72 εκ., Συλλογή Μουσείου Νεοελληνικής Τέχνης Δήμου Ρόδου, Έκθεση και θεατές του δρόμου, λάδι σε μουσαμά, 200 x 200 εκ., Συλλογή Μουσείου Βορρέ.

Όπως επισημαίνει ο επιμελητής της έκθεσης, Τάκης Μαυρωτάς, «Ο Γαΐτης ήταν ένα νέο και ζωντανό πνεύμα στην εποχή του. Μετά τον τραγικό εμφύλιο πόλεμο και τις τεράστιες κοινωνικοοικονομικές δυσκολίες που αντιμετώπιζε η Ελλάδα αποφασίζει να εγκατασταθεί στο Παρίσι το 1954, στα 31 του χρόνια. Στο πλευρό του, μούσα της δημιουργικής του πνοής, στάθηκε η εσωστρεφής και δυναμική γλύπτρια Γαβριέλλα Σίμωσι, με την οποία παντρεύτηκαν την ίδια χρονιά.

Η ανθρωπογεωγραφία της καθημερινότητας του Γαΐτη, με εκατοντάδες «Ανθρωπάκια», που άλλοτε τα συναντάμε στην επιφάνεια μιας κονσέρβας και άλλοτε βγαίνουν μέσα από αυτή, αποτυπώνουν το προσωπικό του ύφος. Ο ίδιος έχεις την αίσθηση ότι επιθυμεί να έχει το δικό του διάλογο με την pop art. Ο Andy Warhol είναι Αμερικανός και αυτό γίνεται άμεσα αντιληπτό από τις κονσέρβες Campbell και τα πορτρέτα της Marilyn Monroe, τα μπουκάλια της Coca Cola έως το γνωστό δολάριο. Ο Γιάννης Γαΐτης είναι Έλληνας, βαφτισμένος στο Αιγαίο και, με τη δική του αμεσότητα, δίνει τις απαντήσεις του στα μεγάλα ερωτήματα της εποχής μας. Τα ανθρωπάκια του ταξιδεύουν στο μακρινό χθες, στο αρχαίο μας παρελθόν, σαν να ζητούν να ταυτίσουν την οντολογική τους παρουσία με την ιστορία ή να αισθανθούν την αναγκαιότητά της, φτιάχνοντας, με τα σώματά τους, τη δική του Ακρόπολη».

Στον σιωπηλό γλυπτικό κόσμο της Σίμωσι αντανακλάται ο αισθησιασμός της για τον έρωτα και τη ζωή. Μαθήτρια του Μιχάλη Τόμπρου στην Α.Σ.Κ.Τ. και διαδοχικά του σκληρά απαιτητικού Ossip Zadkine, ψυχή της Ακαδημίας Grande Chaumière, ακολούθησε τη δική της μεταφυσική περιπλάνηση. Το 1972 τιμήθηκε με το βραβείο Morgan’s Paint, στερεώνοντας τον ονειρικό της κόσμο, που αναντίρρητα βρίσκεται σε αντιθετική τροχιά με το έργο του Γαΐτη.

Βαθιά ουμανιστής, άλλοτε με σαρκασμό και άλλοτε με χιούμορ, προσέγγιζε το πρότυπο του ανθρώπου, εκείνου που επιζητεί τον εφησυχασμό, για μια ζωή χωρίς μεγάλες ευθύνες και θυσίες, χωρίς εξάρσεις και δυνατά πάθη. Έτσι, το ανθρωπάκι του δεν χάνεται μέσα στο δάσος της ζωής και είναι σαν το δέντρο που στέκεται ακλόνητα στη θέση του, ομοιόμορφο, ατάραχο, υπάκουο.

Ο Γαΐτης αντλούσε την έμπνευσή του από την καθημερινότητα και αυτήν απέδιδε με το δικό του εκφραστικό ιδίωμα. Το ένστικτό του, από την αρχή της καλλιτεχνικής του πορείας, τον οδήγησε στο προσωπικό του ιδεώδες, με συνέπεια, αφού η μια σκέψη του διαδέχεται με συνοχή την άλλη, για να ολοκληρώσει το όραμά του. Ένα όραμα, που καθιστά δυνατή την ερμηνεία του περιεχομένου του, αφού επιχειρεί να κατανοήσει κάτι από την συνθετότητα της πραγματικότητας, με τα θεμελιώδη, παγκόσμια προβλήματα».

Τα έργα της έκθεσης προέρχονται από δανεισμούς από την Εθνική Πινακοθήκη, τις Συλλογές της Alpha Bank, του Μουσείου Νεοελληνικής Τέχνης Δήμου Ρόδου,  του Μουσείου Βορρέ, του Ευρωπαϊκού Πολιτιστικού Κέντρου Δελφών, του Ιδρύματος Αντώνη Ε. Κομνηνού, της Τράπεζας Πειραιώς, της Εθνικής Τράπεζας, των συλλεκτών κ. Ειρήνης Παναγοπούλου, κ. Φίλιππου Τσαγκρίδη, κ. Δήμητρας Φιλίππου, κ. Σπήλιου Μανιά, κ. Άννα Ροκοφύλλου, κ. Μαίρης Γαΐτη Βορρέ, κ. Φραγκίσκου Γαΐτη, κ. Ηλέκτρας Βασιλείου και κ. Ελένης Παπακωνσταντίνου και εκείνων που επιθυμούν να διατηρήσουν την ανωνυμία τους.

Γιάννης Γαΐτης. Η ουσία του απρόσωπου
Επιμέλεια έκθεσης: Τάκης Μαυρωτάς
Ώρες λειτουργίας: Δευτέρα-Κυριακή 10:00-18:00, Πέμπτη 10:00-20:00 (Οκτώβριο έως Μάιο)
Ίδρυμα Εικαστικών Τεχνών και Μουσικής Β. & Μ. Θεοχαράκη
Η έκθεση θα συνοδεύεται από πολυσέλιδο ομότιτλο κατάλογο, με όλα τα εκτιθέμενα έργα.

Πηγές που χρησιμοποιήθηκαν για το άρθρο:

«Γιάννης Γαΐτης. Η ουσία του απρόσωπου»: Έκθεση για τα 100 χρόνια από τη γέννηση του σπουδαίου ζωγράφου. Ανακτήθηκε από https://digitalculture.gov.gr/2023/01/giannis-ga%CE%90tis-i-ousia-tou-aprosopou-ekthesi-gia-ta-100-chronia-apo-ti-gennisi-tou-spoudeou-zografou/ (τελευταία επίσκεψη 28/1/2023)