Παιχνίδι: Άθυρμα του 10ου αιώνα π.Χ. (Αρχαιολογικό Μουσείο Κεραμεικού). Πηγή εικόνας: el.wikipedia.org
Το παιχνίδι στην αρχαία Αθήνα
Το παιχνίδι στην αρχαία Αθήνα αποτελούσε σημαντικό εργαλείο αγωγής. Οι αρχαίοι Έλληνες έδιναν ιδιαίτερη σημασία στον παιδευτικό ρόλο του. Δεν είναι τυχαίο, λοιπόν, που το παιχνίδι ενσωματώθηκε στο πρόγραμμα της αγωγής των παιδιών, αλλά και σε όλο τον ανθρώπινο βίο. Άλλωστε, το παιχνίδι είναι έκφανση του πολιτισμού κάθε λαού. Πέρα από την διαπαιδαγώγηση του παιδιού συνδέεται και με άλλους τομείς, όπως η θρησκεία και η ψυχαγωγία.
Είδη παιχνιδιών στην αρχαία Αθήνα
Ενδεικτικά ένα από τα πρώτα παιχνίδια που αποκτούσαν τα παιδιά ήταν η κουδουνίστρα ή πλάταγη. Πήλινη ή από μέταλλο η κουδουνίστρα περιείχε πετραδάκια ή σπόρους για να παράγει ήχο και να ηρεμεί το βρέφος. Σύμφωνα με τις αρχαίες δοξασίες ήταν και ένα τρόπος να απομακρύνει τα κακά πνεύματα. Τα μικρά κορίτσια έπαιζαν με τις πλαγγόνες, τις κούκλες τις εποχής που έπαιρναν το όνομά τους ανάλογα με το υλικό κατασκευής τους. Τα μικρά αγόρια αγαπούσαν το άθυρμα ένα πήλινο αλογάκι πάνω σε ρόδες, αντίγραφο του άρματος που χρησιμοποιούσαν οι νέοι στους αγώνες.
Γνωστά παιχνίδια ήταν, επίσης, και τα ομαδικά παιχνίδια, τα οποία παίζονταν στις αυλές και στο δρόμο και πάντα υπήρχαν κανόνες οι οποίοι τηρούνταν πιστά από όλους. Ανάμεσα τους η αμπάριζα, που ήταν το κυνηγητό. Η χαλκή μυία, η σημερινή τυφλόμυγα.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΑΚΟΜΑ
Η αποδιδρασκίνδα ή κρυπτίδα, το σημερινό κρυφτό. Η οστρακνίδα, που παιζόταν με ένα όστρακο λευκό από τη μία πλευρά και με πίσσα από την άλλη και ανάλογα με την πλευρά που έπεφτε όταν το πετούσαν, η μια ομάδα καταδίωκε την άλλη.
Η θέση του παιχνιδιού στον Πλάτωνα και στον Αριστοτέλη
Τόσο ο Πλάτωνας όσο και ο Αριστοτέλης προβάλλουν την αναγκαιότητα του παιχνιδιού στην διαπαιδαγώγηση του παιδιού. Αρχικά ο Πλάτωνας υποστήριζε πως οι γονείς πρέπει να αφήνουν τα παιδιά τους να παίζουν ως τα έξι τους χρόνια. Θεωρούσε το παιχνίδι καθοριστικό μέσο αγωγής που συντελεί στη διαμόρφωση του ήθους. Τόνιζε ότι μέσω του παιχνιδιού καλλιεργείται η πειθαρχία και η υπακοή σε κανόνες. Παράλληλα το παιδί καλλιεργεί την άμιλλα και όχι τον ανταγωνισμό.
Ο Αριστοτέλης με τη σειρά του συμβούλευε τους γονείς να δίνουν στα παιδιά τους τη δυνατότητα, όσο αυτό είναι εφικτό, να παίζουν με παιχνίδια πρωτότυπα. Έτσι θα αφοσιώνονται σ’ αυτά και θα αναπτύσσουν μέσω της ενασχόλησή τους μ αυτά τις νοητικές τους λειτουργίες και κυρίως τη φαντασία.
Συμπέρασμα
Από την παραπάνω σύντομη αναδρομή στον κόσμο του «παιχνιδιού» στην αρχαία Ελλάδα αποδεικνύεται η σημασία που έδιναν σ’ αυτό οι αρχαίοι Έλληνες. Αιώνες πριν είχε γίνει κατανοητό ότι μέσω του παιχνιδιού τα παιδιά αντιλαμβάνονται τον κόσμο και προσδιορίζουν τη θέση τους μέσα σε αυτόν. Ενθαρρύνεται η σκέψη τους, κοινωνικοποιούνται και επικοινωνούν με τα υπόλοιπα παιδιά.
Οι αρχαίοι Έλληνες είχαν συνειδητοποιήσει αυτό που στους επόμενους αιώνες ανέπτυξαν οι εκπρόσωποι της παιδαγωγικής και της παιδοψυχολογίας. Το γεγονός ότι το παιχνίδι κατέχει σημαντική θέση στη συναισθηματική ανάπτυξη και εξέλιξη του παιδιού. Του προσφέρει τη δυνατότητα να εκπληρώσει τις επιθυμίες του και να κατανοήσει τα όρια της πραγματικότητας. Του παρέχει τη δυνατότητα να κατανοήσει και να ρυθμίσει το συναισθηματικό του κόσμο, απαραίτητη συνιστώσα για ένα ολοκληρωμένο άτομο, ώστε θα ενταχθεί στο μέλλον με επιτυχία στον κόσμο των ενηλίκων. Ειδικά στη σημερινή εποχή είναι αναγκαία η επιστροφή στο παραδοσιακό παιχνίδι και στα οφέλη του. Είναι μια «άμυνα» κατά του εθισμού στα μέσα της ψηφιακἠς τεχνολογίας που απομακρύνουν το παιδί από το μαγικό κόσμου του παιχνιδιού!
Πηγή:
Το Παιχνίδι στην Πλατωνική και Αριστοτελική Αγωγή. Ανακτήθηκε από https://dspace.uowm.gr/xmlui/handle/123456789/1311 9 (Τελευταία πρόσβαση 19/6/2021)
