Με τον όρο υδροβιότοπο ή υγρότοπο ή υγροβιότοπο εννοούμε κάθε τόπο που καλύπτεται από νερό ή που έχει υγρό έδαφος για μεγάλο χρονικό διάστημα. Οι υδροβιότοποι δεν χαρακτηρίζονται μόνο από το νερό και την ποσότητα αυτού. Μια περιοχή μπορεί να καταταχθεί στην κατηγορία των υδροβιότοπων και από διάφορα είδη φυτών και ζώων που ζουν σε αυτή.
Σημασία των υδροβιότοπων
Οι υδροβιότοποι συνεισφέρουν αρκετά στην ισορροπία και στην ομαλή λειτουργία των οικοσυστημάτων. Πράγματι, αποτελούν τόπους ξεκούρασης, εύρεσης τροφής και καταφύγιου για πληθώρα ζώων. Επιπλέον, συμβάλλουν καθοριστικά στη διατήρηση της τροφικής αλυσίδας και στην υποστήριξη της βιοποικιλότητας. Η προσφορά τους αγγίζει άμεσα την καθημερινότητα και του ανθρώπου καθώς συνεισφέρουν στην ύδρευση, στην άρδευση και στη διατήρηση και βελτίωση της ποιότητα του νερού. Ακόμα, κομβική είναι η παρουσία τους στη διαμόρφωση του κλίματος και συγκεκριμένα στην ομαλοποίησή του. Ένας καλά διατηρημένος υδροβιότοπος μπορεί να παρέχει στην τοπική κοινωνία σχετικά ήπιους χειμώνες και δροσερά καλοκαίρια.
Υδροβιότοποι στην Ελλάδα
Η χώρα μας διαθέτει αρκετούς υδροβιότοπους, η συντριπτική πλειονότητα των οποίων βρίσκεται στο βόρειο τμήμα της. Συνολικά, στην απογραφή που έγινε από το Ελληνικό Κέντρο Βιοτόπων Υγρότοπων το 2000 καταγράφηκαν 411 υδροβιότοποι σε όλη τη χώρα συνολικής έκτασης 2 εκατομμυρίων στρεμμάτων. Δυστυχώς μόλις 10 από αυτούς χαρακτηρίστηκαν ως υδροβιότοποι Διεθνούς Σημασίας σύμφωνα με τη Σύμβαση Ραμσάρ. Σε αυτούς περιλαμβάνονται οι λίμνες Βιστονίδα, μικρή Πρέσπα, Κορώνεια και Βόλβη. Στην κατηγορία αυτή ανήκουν επίσης τα Δέλτα του Έβρου, του Νέστου και του Αξιού. Τη δεκάδα συμπληρώνουν οι λιμνοθάλασσες του Κοτυχίου και του Μεσολογγίου και ο κόλπος του Αμβρακικού.
Νησιωτικοί υδροβιότοποι
Στα τρεις χιλιάδες περίπου μικρά και μεγάλα νησιά της Ελλάδας συναντώνται πολλοί μικροί υδροβιότοποι. Οι συγκεκριμένοι υδροβιότοποι φιλοξενούν κατά περιόδους χιλιάδες μεταναστευτικά πουλιά που αρέσκονται στο να ξεκουράζονται σε αυτούς. Η κατάσταση των υδροβιότοπων αυτών αποτελεί επίσης δείκτη της ποιότητας του νερού στα νησιά αυτά. Οι νησιωτικοί υδροβιότοποι διαδραματίζουν καθοριστικό ρόλο στην οικονομία και το φυσικό περιβάλλον των νησιών. Ωστόσο, κυρίως λόγω του μικρού μεγέθους τους έχουν πλέον καταταχθεί στα απειλούμενα με υποβάθμιση οικοσυστήματα. Το πρόβλημα επιδεινώνεται από ανθρώπινες δραστηριότητες όπως εκχερσώσεις, επιχωματώσεις, δημιουργία δρόμων αλλά και από την αδιαφορία των κατοίκων και των τοπικών αρχών.
Δράση WWF Ελλάς
Λόγω της κομβικής σημασίας των υδροβιότοπων για το περιβάλλον το WWF Ελλάς αποφάσισε να παρέμβει δυναμικά το 2004. Κάπως έτσι ξεκίνησε το πρόγραμμα «Προστασία των υγρότοπων των νησιών της Ελλάδας» το οποίο είχε δύο στόχους. Αρχικά θέλησε να καταγράψει αναλυτικά την κατάσταση κάθε υδροβιότοπου και έπειτα να αναδείξει το ρόλο και τη σημασία τους στη ζωή των νησιωτών. Η όλη προσπάθεια κατέληξε στη δημιουργία μιας λίστας 800 περίπου υδροβιότοπων σε 75 νησιά. Στη συνέχεια το WWF Ελλάς πραγματοποίησε μια σειρά δράσεων ευαισθητοποίησης και ενημέρωσης της κοινής γνώμης σχετικά με τη σημασία της προστασίας των υδροβιότοπων. Ακόμα παρέθεσε μια σειρά από προτάσεις προστασίας τους σε τοπικό και εθνικό επίπεδο. Σήμερα η μεγάλη πλειονότητα των νησιωτικών υδροβιότοπων προστατεύεται με Προεδρικό Διάταγμα.
Οι υδροβιότοποι χρήζουν ιδιαίτερης προσοχής και σημασίας καθώς συμβάλουν καθοριστικά στην βελτίωση της ποιότητας ζωής μας.
Πηγές που χρησιμοποιήθηκαν για το άρθρο
- Τι είναι οι υγρότοποι και γιατί τελικά, πρέπει να μας ενδιαφέρει η προστασία τους;, ανακτήθηκε από www.wwf.gr, τελευταία επίσκεψη 12/6/2020
- Υγρότοποι, ανακτήθηκε από www.elxefsis.com, τελευταία επίσκεψη 12/6/2020
