Πλαστικά: Ένα παγκόσμιο πρόβλημα και γιατί η ανακύκλωση δεν είναι αρκετή

Το περιβαλλοντικό πρόβλημα των πλαστικών

Το περιβαλλοντικό πρόβλημα σχετικά με τα  πλαστικά είναι διαχρονικό και σύγχρονο. Τα πλαστικά βρίσκονται πάντα εδώ, κυριολεκτικά και μεταφορικά. Κυριολεκτικά γιατί είναι εδώ, βρίσκονται στον πλανήτη Γη. Όλα τα πλαστικά που έχουν παραχθεί από την εφεύρεσή του πλαστικού βρίσκονται ακόμη στον πλανήτη μας. Μόνο μερικά από τα πλαστικά έχουν τη δυνατότητα να εξαφανιστούν πλήρως από τη Γη. Τέτοια είναι οι σόλες παπουτσιών, τα αποτσίγαρα και τα μπαλόνια με χρόνο αποσύνθεσης 10-20 χρόνια, 1-5 χρόνια και 6 μήνες αντίστοιχα. O Roland Geyer  είναι καθηγητής στο Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνια και εξηγεί πως από όλα τα πλαστικά που έχουν παραχθεί στον πλανήτη μόνο το 20-30% χρησιμοποιείται ακόμη. Παράλληλα 6,5 δισεκατομμύρια μετρικοί τόνοι πλαστικών βρίσκονται στα απορρίμματα ή ελεύθερα στο περιβάλλον. Από αυτό το ποσοστό ένα πολύ μικρό κομμάτι έχει ανακυκλωθεί και ένα επίσης μικρό ποσοστό έχει αποτεφρωθεί.

Η σημασία της έννοιας μικροπλαστικό

Και το πρόβλημα δεν μένει εδώ. Αυτό που πολλές φορές αδυνατούμε να συλλάβουμε νοητικά είναι το γεγονός ότι, επειδή δεν βλέπουμε το μπουκάλι στην παραλία δεν σημαίνει πως δεν βρίσκεται ακριβώς εκεί. Το πλαστικό αυτό έχει διασπαστεί. Έχει διασπαστεί πολύ αλλά δεν έχει εξαφανιστεί. Με τη διαδοχική διάσπαση της συσκευασίας έχει μετατραπεί σε μικροπλαστικό, το οποίο αποτελεί μάλιστα και ένα ιδιαίτερο δέλεαρ για τους θαλάσσιους οργανισμούς, οι οποίοι το εκλαμβάνουν ως τροφή. Αν συλλογιστούμε την τροφική αλυσίδα δεν είναι δύσκολο να καταλάβουμε πού καταλήγει αυτό το μικροπλαστικό. Πολύ σωστά. Στον οργανισμό του ανθρώπου. Αν πιστεύουμε λοιπόν πως το ζήτημα των πλαστικών δεν μας επηρεάζει άμεσα, ίσως έχει έρθει η ώρα να το ξανασκεφτούμε.

Η ανακύκλωση ως μέσο λύσης του προβλήματος των πλαστικών

Όταν λοιπόν έρχεται η ώρα περί συζητήσεως για το ζήτημα των πλαστικών, υπάρχουν εκείνοι που κάνουν επίκληση στον από μηχανής θεό που δεν είναι άλλος από την ανακύκλωση. Και εδώ η κατάσταση έχει ζουμί. Οφείλουμε να είμαστε ιδιαίτερα προσεκτικοί στο κομμάτι της ανακύκλωσης και αυτό γιατί δεν αποτελεί μια εύκολη διαδικασία, τόσο για εμάς όσο και για τους εργαζόμενους στα εργοστάσια ανακύκλωσης. Η διαδικασία που ακολουθείται μετά τη συγκομιδή των απορριμάτων είναι η εξής: τα απορρίμματα περνούν από ειδικά μηχανήματα τα οποία κάνουν τον διαχωρισμό τους σε ανακυκλώσιμα υλικά και μη. Εδώ ακριβώς χρειάζεται ιδιαίτερη προσοχή. Στην περίπτωση που τα μηχανήματα εντοπίσουν μεγάλο αριθμό άχρηστων υλικών, τότε όλα τα απορρίμματα προωθούνται στη χωματερή. Πρόκειται για μια διαδικασία η οποία είναι τόσο χρονοβόρα όσο και οικονομικώς ζημιογόνα ενώ ενδέχεται να προκαλέσει ζημιά και στα μηχανήματα. Στη συνέχεια  τα υλικά περνούν στη φάση του διαχωρισμού μέσω χειρωνακτικής εργασίας των εργαζομένων. Συγκεκριμένα, από τα απορρίμματα αφαιρούνται ξύλα, λερωμένα ρούχα, ιατρικά εργαλεία και υπολείμματα φαγητού. Κάποιες φορές αφαιρούνται και ολόκληρες σακούλες σκουπιδιών οι οποίες δεν έπρεπε να πεταχτούν στον κάδο ανακύκλωσης.

Αποτελεί η ανακύκλωση την αποτελεσματικότερη λύση του προβλήματος;

Η διαδικασία της ανακύκλωσης αν και προσφέρει μια ανάσα ανακούφισης σχετικά με το ζήτημα των πλαστικών δεν αποτελεί την πιο αποτελεσματική λύση. Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι ένα ανακυκλώσιμο υλικό όπως το πλαστικό, δεν μπορεί να ανακυκλώνεται για αόριστο χρόνο. Κάποια στιγμή θα καταλήξει στη χωματερή. Αυτό σε συνδυασμό με την τάση υπερκατανάλωσης στη σύγχρονη εποχή μας οδηγεί στο συμπέρασμα ότι πρέπει να ληφθούν δραστικότερα μέτρα. Βέβαια δραστικά μέτρα δεν είναι εκείνα που αναγκάζουν χώρες όπως την Κίνα και την Μαλαισία να δέχονται τεράστιους τόνους απορριμμάτων κάθε χρόνο. Δεν μπορούμε απλά να σπρώχνουμε το πρόβλημα κάτω από το χαλί. Φάνηκε εξάλλου και στην αντίδραση τους, να απαγορεύσουν όλες τις εισαγωγές απορριμμάτων στον τόπο τους. Καμία πόλη, κανένα νησί και καμία χώρα δεν πρέπει να αποτελέσει χωματερή για τα κράτη που υπερπαράγουν και υπερκαταναλώνουν.  

Προσωπική άποψη

Αυτό που οφείλουμε οι άνθρωποι να κάνουμε, κατά την ταπεινή μου άποψη, είναι καταρχάς να επενδύσουμε στην εκπαίδευση. Μέσα από την εκπαίδευση τα νέα άτομα θα έχουν την ευκαιρία να μάθουν να σέβονται τον εαυτό τους, τους συνανθρώπους τους αλλά και το περιβάλλον μέσα στο οποίο μεγαλώνουν και δραστηριοποιούνται κάνοντας συνετές επιλογές και σταθμίζοντας τον αντίκτυπο των καθημερινών τους δραστηριοτήτων στο περιβάλλον. Θα μάθουν με αυτόν τον τρόπο να διεκδικούν ένα καλύτερο μέλλον, πιο βιώσιμο και πιο ασφαλές, τόσο για το ανθρώπινο είδος όσο και για κάθε είδος το οποίο προσπαθεί να απολαύσει το δώρο της φύσης που λέγεται ζωή.

Πηγές που χρησιμοποιήθηκαν για το άρθρο

1. https://unsplash.com/s/photos/plastic
2. https://topdocumentaryfilms.com/plastic-problem/
3. https://www.huffingtonpost.gr/entry/isos-molenoeme-ten-anakeklose-pote-oi-oikoloyikes-prospatheies-peftoen-sto-keno_gr_5dce7a4fe4b01f982effd2a6?utm_hp_ref=gr-anakeklose