Σε άμεσο κίνδυνο από τις συνέπειες της κλιματικής αλλαγής βρίσκονται τα παραθαλάσσια και υποθαλάσσια ιστορικά μνημεία πολιτιστικής κληρονομιάς, χωρίς να εξαιρούνται εκθέματα και πίνακες που βρίσκονται σε εσωτερικούς χώρους μουσείων. Το μείζον αυτό ζήτημα τέθηκε στο επίκεντρο της διεθνούς διάσκεψης που πραγματοποιήθηκε στο Ζάππειο στα τέλη του προηγούμενου μήνα, µε στόχο να αναδειχθούν οι κίνδυνοι και να ληφθεί άμεση δράση.
Δύο ακραία σενάρια, τα οποία μελετούν ειδικοί επιστήμονες, παρουσίασε ο επικεφαλής του Κέντρου Έρευνας Φυσικής της Ατμοσφαίρας και Κλιματολογίας της Ακαδημίας Αθηνών, Χρήστος Ζερεφός. Ο ομιλητής παρουσίασε σειρά από ιστορικά μνημεία ανά τον κόσμο, τα οποία έχουν υποστεί ήδη σοβαρή βλάβη από την προοδευτική αναστροφή του κλίματος και τόνισε στον διπλασιασμό του κινδύνου για τις επόμενες δύο ή τρεις δεκαετίες. Ακόμη, επέστησε την προσοχή στη διαρκώς αυξανόμενη στάθμη της θάλασσας, που θα επηρεάσει δραματικά τα παράκτια ιστορικά μνημεία και έκρουσε τον κώδωνα του κινδύνου για την καταστροφική συνέργεια στοιχείων της κλιματικής αλλαγής, όπως είναι οι ξηρασίες και τα πλημμυρικά φαινόμενα.
Από τα πλέον ευάλωτα, τόσο εξαιτίας της κλιματικής αλλαγής όσο και εξαιτίας των ανθρωπογενών παρεμβάσεων, θεωρούνται τα ιστορικά μνημεία του Ιερού Βράχου της Ακρόπολης, ο Παρθενώνας, το Ερέχθειο και τα Προπύλαια, στα οποία αναφέρθηκε η γ.γ. του υπουργείου Πολιτισμού, δρ. Μαρία Βλαζάκη-Ανδρεαδάκη. «Η τελειότητά τους εξασφάλισε για μεγάλο χρονικό διάστημα τη φυσική αντοχή τους. Ωστόσο, ως εκτεθειμένα μνημεία έχουν υποστεί διαχρονικά διάφορες παρεμβάσεις και χρήσεις» σημείωσε, παραθέτοντας αναλυτικά τις βλαπτικές συνέπειες. Το γεγονός ότι πρόκειται για μνημεία εκτεθειμένα επιβαρύνει την κατάστασή τους, δεδομένου ότι στην Αθήνα ζει το 41% των κατοίκων της χώρας, κινείται το 45% των ΜΜΜ και διενεργείται το 50% των βιομηχανικών δράσεων.
Παράλληλα, στο μικροσκόπιο των ειδικών έχουν µπει άλλες πέντε «ευάλωτες» περιοχές (Δελφοί, Δήλος, Μυστράς, κεντρικό Ζαγόρι, πόλη Κέρκυρας) και επτά τοπία σε όλη τη χώρα, στα οποία θα διερευνηθεί, μεταξύ άλλων, η κλιματική ανθεκτικότητα σε συνδυασμό µε εργαλεία όπως οι προστατευόμενες περιοχές, το δίκτυο Natura 2000 και η ανθρώπινη δραστηριότητα.
Η κλιματική αλλαγή στη Μεσόγειο θα επηρεάσει δραματικά τον βαθμό διάβρωσης των υποθαλάσσιων μνημείων, σημείωσε από την πλευρά της η καθηγήτρια του τμήματος συντήρησης αρχαιοτήτων και έργων τέχνης και δύτρια Β. Αργυροπούλου, διευκρινίζοντας ότι ο τομέας της έλαβε τα τελευταία χρόνια ποσό 6 εκατομμύρια ευρώ από εθνικούς και ευρωπαϊκούς πόρους για τη διενέργεια έρευνας και εκπαιδευτικών σεμιναρίων για την αξιολόγηση τρωτότητας και ευαλωτότητας των μνημείων αυτών. «Μιλάμε για ναυάγια, για πεσμένα αεροσκάφη, για δομές, για ιζήματα κλπ. Μιλάμε για το σημερινό υποθαλάσσιο, που αύριο μπορεί να γίνει στεριανό λόγω ξηρασίας ή και το ανάποδο, λόγω πλημμυρικών φαινομένων» τόνισε.
