Εσύ τι ξέρεις για τη ρίγανη;

Η ρίγανη είναι ένα φυτό γνωστό από την αρχαιότητα για τις αρωματικές και φαρμακευτικές του ιδιότητες. Η πρώτη καταγεγραμμένη χρήση παρουσιάστηκε το 3.000 π.Χ. στους Ασσύριους, οι οποίοι περιέγραψαν πολλές ιατρικές εφαρμογές της. Χρησιμοποιούνταν από τον Ιπποκράτη τον 5^ο αιώνα π.Χ για παθήσεις όπως γαστραλγία, παθήσεις του αναπνευστικού συστήματος κ.ά.. Κατά τη διάρκεια του Μεσαίωνα αναπτύχθηκαν πολλές χρήσεις τόσο για τη ρίγανη, όσο και για το αιθέριο έλαιό της. Στους επόμενους αιώνες προωθήθηκε στην Ευρώπη σαν γιατρικό για πολλές πνευμονικές παθήσεις, ενώ στις ΗΠΑ, άρχισε να γίνεται γνωστή μόλις στις αρχές του 20ου αιώνα.

Πρόκειται για ένα φυτό τονωτικό, διεγερτικό, διουρητικό, καθαρκτικό, εμμηναγωγό και ανθελμινθικό και έχει αντιμικροβιακές, μυκητοκτόνες και αντιοξειδωτικές ιδιότητες. Η ρίγανη παρουσιάζει 12 φορές περισσότερο αντιοξειδωτική δράση από το πορτοκάλι, 30 από την πατάτα και 42 από το μήλο.

Συστηματική κατάταξη της ρίγανης

Η ρίγανη είναι δικοτυλήδονο φυτό το οποίο ανήκει στην οικογένεια Lamiaceae ή Labiatae και στο γένος Origanum. Το γένος Origanum περιλαμβάνει 42 είδη, 49 taxa (υποείδη) και φυσικά υβρίδια, τα οποία κατατάσσονται σε 10 κατηγορίες (Sections), βάσει των μορφολογικών χαρακτηριστικών τους (Ietswaart). Το Origanum ssp hirtum είναι το πλέον διαδεδομένο υποείδος στην Ελλάδα.

Πηγή εικόνας: www.proionta-tis-fisis.com

Το αιθέριο έλαιο της ρίγανης

Οι αυτοφυείς ποικιλίες ρίγανης στην Ελλάδα, δίνουν διαφορετική ποιότητα δρόγης (ποσότητα αιθέριου ελαίου), που εξαρτάται από τον γενότυπο του φυτού (είδος-υποείδος) και τις περιβαλλοντικές συνθήκες στις οποίες αναπτύσσονται. Eιδικότερα η συγκέντρωση του αιθέριου ελαίου στο φυτό εμφανίζει μεγάλη παραλλακτικότητα και εξαρτάται από το υψόμετρο, την ύπαρξη νερού το καλοκαίρι, την κλιματική θερμική απόδοση και την συγκέντρωση της θερμικής απόδοσης το καλοκαίρι (Vokou et al., 1993). Φυτά που αναπτύσσονται σε χαμηλότερα υψόμετρα, όπου επικρατούν ξηροθερμικές συνθήκες, έχουν μεγαλύτερες αποδόσεις (Vokou et al., 1993).

Διαβάστε επίσης Tepui: Tο «σπίτι των Θεών» βρίσκεται στη γη

Ποια είναι η βιολογική δράση του ριγανέλαιου;

Το αιθέριο έλαιο της ρίγανης μετά από έρευνες, αποδείχτηκε ότι έχει ευρεία βιολογική δράση εναντίον διαφόρων παθογόνων που προσβάλλουν τα φυτά, τα ζώα και τον άνθρωπο. Εμφανίζει αξιόλογη δραστικότητα ενάντια σε αρνητικά κατά Gram βακτήρια π.χ. Escherichia coli, Salmonella typhimurium, Pseudomonas flourescens, Pseudomonas putida κ.ά. και σε θετικά κατά Gram βακτήρια π.χ. Micrococcus spp., Staphylococcus aureus, Bacillus licheniormis, Bacillus thuringiensis κ.ά. (Marino et al. 2001). In vitro, η καρβακρόλη και η θυμόλη που αποτελούν συστατικά του ριγανέλαιου, παρουσίασαν την μεγαλύτερη αντιβακτηριακή δράση.

Το αιθέριο έλαιο της ρίγανης παρουσιάζει επιπλέον αντιμηκυτιακή δράση, π.χ. η καρβακρόλη χρησιμοποιείται για την καταπολέμηση των Aspergillus flavus και Aspergillus parasiticus κατά την μετασυλλεκτική ζωή του αραβόσιτου (Mateo et al., 2017), αντιοξειδωτική, αντιφλεγμονώδη (Leyva-Lopez et al., 2017) και αντικαρκινική δράση (Marrelli et al., 2016).

Mελέτη από το Πανεπιστήμιο του Λονγκ Άϊλαντ (Long Island University) δείχνει πως ένα συστατικό της η καρβακρόλη θα μπορούσε δυνητικά να χρησιμοποιηθεί για τη θεραπεία ” κυτταρική αυτοτυτοκτονία”ή αλλιώς η φυσική οδός που ακολουθούν τα κύτταρα προς έναν προγραμματισμένο θάνατο, κατά τη διαδικασία της οποίας το κύτταρο συρρικνώνεται και αποδομείται. Η ερευνητική ομάδα προσπαθεί τώρα να καθορίσει ακριβώς τον τρόπο που η ουσία προκαλεί την απόπτωση των κυττάρων.

Διαβάστε επίσης Η αξία της βιοποικιλότητας στη ζωή μας

Το αιθέριο έλαιο της ρίγανης εξάγεται από το φυτό με ειδική διαδικασία απόσταξης σε ειδικά αποστακτήρια και έπειτα διατίθεται στην αγορά.

Γιατί πρέπει να καλλιεργηθεί περαιτέρω η ρίγανη;

Η ρίγανη πρέπει να γίνει ένα περισσότερο καλλιεργούμενο φυτό στον Ελλαδικό χώρο επειδή:

Η χρησιμοποίησή της στον χώρο του φαρμάκου συνδέεται άμεσα με τον χημικό τύπο της δρόγης, ο οποίος σε αυτοφυή κατάσταση του φυτού παρουσιάζει μεγάλη παραλλακτικότητα.
Η ποιότητα και η ποσότητα δρόγης, όπως διαμορφώνεται στο ελληνικό οικοσύστημα, την καθιστά ανταγωνιστική έναντι εκείνης άλλων χωρών.
Υπάρχει μεγάλη ζήτηση του προϊόντος στο εξωτερικό, που δεν καλύπτεται από την ποσότητα που συλλέγεται.
Οι αυτοφυείς πληθυσμοί συνεχώς μειώνονται, λόγω της εκτεταμένης χρήσης ζιζανιοκτόνων και της επέκτασης της οικιστικής δραστηριότητας στους φυσικούς βιοτόπους.
Αξιοποιεί χωράφια με μικρή γονιμότητα και μπορεί να εξασφαλίσει στον γεωργό μεγαλύτερο εισόδημα.
Αξιοποιεί περιοχές με έλλειψη δυνατότητας άρδευσης.
Η καλλιέργεια μπορεί να μηχανοποιηθεί πλήρως.

Σήμερα στην Ελλάδα καλλιεργούνται περίπου μόνο 10000 στρ. με ρίγανη και το μεγαλύτερο μέρος της παραγωγής αξιοποιείται για παραγωγή του προαναφερόμενου αιθέριου ελαίου.

Πηγές που χρησιμοποιήθηκαν για το άρθρο:

Διαδίκτυο

Ρίγανη ριγανέλαιο με ισχυρές αντιβακτηριακές, αντιοξειδωτικές και αντικαρκινικές ιδιότητες (2021), ανακτήθηκε από www.medlabgr.blogspot.com, τελευταία επίσκεψη 12/12/2021

Βιβλιογραφία

Vokou D., Kokkini S., Bessiere J. M., 1993, Geographic variation of Greek Oregano (Oreganum vulgare ssp hirtum) essential oils, Biochemical Systematics and Ecology, 21, 287-295

Leyva-Lopez N., Gutiérrez-Grijalva E. P., Vazquez-Olivo G., Heredia J. B., 2017, Essential oils of oregano: Biological activity beyond their antimicrobial properties, Molecules, 22, No 989

Θάνος Ι. ,Κτενίδου Ε., 2017, Η ευεργετική επίδραση της μελατονίνης και της ρεσβερατρόλης σε μοσχεύματα ρίγανης που έχουν υποστεί περιβαλλοντική καταπόνηση, πτυχιακή εργασία,3-15

Διαβάστε επίσης Τι σχέση έχει το αλεξανδρινό με το Μεξικό και τα Χριστούγεννα;