Φωνή: Τα 10 μυστικά για τη φροντίδα της

Όντας επερχόμενη δασκάλα φωνητικής, σκέφτηκα πως λόγω της κραιπάλης των εορτών, θα ήταν μια καλή ευκαιρία να μοιραστώ μαζί σας 10 μυστικά, για τραγουδιστές και μη που θα βοηθήσουν στο κομμάτι της φωνής. Το βασικότερο κομμάτι της φωνητικής, έχει να κάνει με την σωστή αναπνοή και χρήση του αέρα.

#1 “Φφφφ δεν μπορώ να πάρω ανάσα “

Είναι αλήθεια πως οι περισσότεροι άνθρωποι, ακόμη και τραγουδιστές συνηθίζουν να μην αναπνέουν σωστά, με αποτέλεσμα να καταπονούν την φωνή τους – και με τον ορό φωνή, αναφέρομαι αρχικά στην ομιλητική, που είναι και αυτή που χρησιμοποιούμαι κατά βάση στην καθημερινότητα μας. Η αλήθεια είναι πως ο σωστός τρόπος αναπνοής, είναι αυτός που χρησιμοποιούμαι σε βρεφική ηλικία και δυστυχώς αλλάζουμε στην συνεχεία μεγαλώνοντας. Αν παρακολουθήσουμε την κίνηση της κοιλιάς ενός μωρού, θα ανακαλύψουμε πως φουσκώνει στην εισπνοή και αδειάζει στην εκπνοή. Το λάθος που κάνουμε καθώς μεγαλώνουμε είναι να αναπνέουμε ανυψώνοντας το στήθος, με αποτέλεσμα να λαμβάνουμε λιγότερο αέρα, καθώς ο χώρος που δημιουργούμε είναι μικρότερος.

#2 “Διάφραγμα (μυς) “

Σ’ αυτό το σημείο έφτασε και η στιγμή να αναφερθούμε στο μεγάλο αυτό μυστήριο που ονομάζεται διάφραγμα και προκαλεί φόβο και τρόμο, ιδιαίτερα στους τραγουδιστές. Για να μην μπω σε ιατρικά και ανατομικά λημέρια θα αναφέρω απλά πως το διάφραγμα, βρίσκεται στην περιοχή κάτω από τους πνεύμονες, διαχωρίζοντας τα άνω από τα κάτω ζωτικά όργανα και βοηθάει με την κίνησή του στην αναπνοή. Αυτό συμβαίνει με τον εξής τρόπο: στην εισπνοή το διάφραγμα χαλαρώνει δίνοντας χώρο στους πνεύμονες για να γεμίσουν αέρα και στην εκπνοή σπρώχνει τα πνευμόνια προς τα επάνω για να αδειάσουν. Κατά την διάρκεια του τραγουδίσματος, πόσο μάλλον κατά την ομιλία, ο ήχος δημιουργείται λόγο της κίνησης του αέρα που σπρώχνει το διάφραγμα και ο οποίος με την σειρά του δονεί τις φωνητικές χορδές.

Το πρόβλημα που αντιμετωπίζουν πολλοί άνθρωποι είναι πως μιλούν και τραγουδούν δίχως την στήριξη του διαφράγματος καταπονώντας μ’ αυτό τον τρόπο την φωνή τους, δηλαδή τις φωνητικές χορδές. Προσωπικά πιστεύω πως το να χρησιμοποιήσει κανείς το διάφραγμα του δεν είναι το δύσκολο κομμάτι της υπόθεσης – το δύσκολο είναι να καταφέρει κανείς να το εντοπίσει και να γίνει αντιληπτή η λειτουργία του. Το σίγουρο είναι πως όταν τελικά χρησιμοποιείται προσφέρει καλύτερη διαχείριση όσων αφορά την ένταση της φωνής, ο λαιμός δεν πονάει ιδιαίτερα σε άτομα που συνηθίζουν να μιλούν για αρκετές ώρες την ημέρα και φυσικά σε συνδυασμό με την σωστή αναπνοή προσφέρει καλύτερη ποιότητα φωνής, κάτι που χρειάζεται στους τραγουδιστές.

Πέρα όμως από αυτά τα δυο βασικά στοιχεία, υπάρχουν και κάποια μυστικά που βοηθούν στην προετοιμασία της φωνής και την πρόληψη τραυματισμών. Εδώ να αναφέρω πως ο τραυματισμός της φωνής είναι ένα φαινόμενο συχνό και πολύ εύκολο να συμβεί και δυστυχώς όπως κάθε είδος τραυματισμού χρειάζεται αρκετό καιρό θεραπείας-ξεκούρασης.

#3 “Ένα νερό κυρά Βαγγελιώ ”

Ένα από τα καλύτερα γιατροσόφια όχι μονάχα για την φωνή αλλά και για πολλά άλλα καθημερινά προβλήματα (π.χ. πονοκέφαλος) είναι το νερό. Πολλές φορές οι αφυδάτωση του οργανισμού μας και ιδιαίτερα της στοματικής κοιλότητας είναι εκείνη που δημιουργεί την αίσθηση ξερού λαιμού και πόνο. Καλό είναι να κουβαλάμε πάντοτε ένα μπουκαλάκι νερό μαζί μας και να ενυδατώνουμε τον δύσμοιρο λάρυγγα τακτικά.

#4 “Θα ήθελα ένα ουίσκι διπλό. “

Η μεγάλη κατανάλωση αλκοόλ είναι ένας ακόμη λόγος που αρρωσταίνουμε τακτικά. Αυτό που κάνει το αλκοόλ είναι αρχικά να αφυδατώνει τον οργανισμό. Ταυτόχρονα όμως με την κατάποσή του οι υδρατμοί που δημιουργούνται από την εξάτμιση, αποβαίνουν μοιραίοι για την φωνή. Ακόμη, ποτά με καφεΐνη όπως τσάι και καφέδες φυσικά, προκαλούν επίσης αφυδάτωση και καλό θα ήταν να μην γίνεται κατάχρησή τους. Το γάλα επίσης και διάφορα γαλακτοκομικά προϊόντα, φαίνεται πως αυξάνουν την παραγωγή φλέγματος. Αυτό δυσκολεύει την ομιλία και το τραγούδι. Σε περίπτωση που προσπαθούμε να καθαρίσουμε τον λαιμό μας, αποφεύγουμε τις βίαιες ενέργειες. Δεν θέλουμε να προκαλούμε μεγάλη ένταση στις φωνητικές χορδές.

#5 “Δεν σ’ ακούω! / Σσσς πιο χαμηλά!”

Συχνά σε μαγαζιά με δυνατή μουσική ή ακόμη και όταν η απόσταση είναι μεγάλη, συνηθίζουμε να φωνάζουμε. Αντίθετα για να κάνουμε ησυχία ψιθυρίζουμε. Και οι δύο αυτές ενέργειες ειδικότερα σε μεγάλη χρονική διάρκεια μπορούν να τραυματίσουν την φωνή. Γι’ αυτό καλό είναι να πλησιάζουμε κοντά σ’ εκείνον/ -ους που θέλουμε να συζητήσουμε. Ας αποφεύγουμε να φωνάζουμε και σε καμία περίπτωση να μην ψιθυρίζουμε. Όταν πονάει ο λαιμός μας καλύτερο είναι να κάνουμε αφωνία και να μιλάμε σε κανονική ένταση όταν χρειαστεί, παρά να ψιθυρίζουμε.

#6 “Μα,μα,μα,μα,ντα,ντα,ντα,ντα ςςςςςςς”

Το ζέσταμα είναι το Α και το Ω για τη σωστή προετοιμασία της φωνής μας. Όπως οι αθλητές ζεσταίνουν τους μυες τους έτσι και εμείς αν θέλουμε να χρησιμοποιήσουμε τη φωνή μας για αρκετή ώρα, προθερμαίνουμε τους μυες που την παράγουν. Υπάρχουν εκατομμύρια ασκήσεις φωνητικής προθέρμανσης. Πολλοί μάλιστα έχουν τις δικιές τους. Υπάρχουν πάντοτε ασκήσεις που ταιριάζουν διαφορετικά στον καθένα. Όσο αφορά στους τραγουδιστές, καλό είναι να δουλεύουμε στη μεσαία περιοχή της φωνής μας αρχικά. Επειτα, προχωρούμε ημιτόνιο – ημιτόνιο σε όλο και πιο περίπλοκες ασκήσεις. One step at a time.

#7 “Τούρκικο Χαμάμ.”

Ένα άλλο σπουδαίο γιατροσόφι είναι οι υδρατμοί. Καλό είναι αν αισθανόμαστε λιγάκι άσχημα στην περιοχή του λαιμού, ξερά κλπ να βράσουμε λίγο νερό σε μία κατσαρόλα. Καθόμαστε από επάνω για 3-4 λεπτά.

#8 “Silence is key”

Είναι καλό για την φωνή όπως και για ολόκληρο το σώμα, να ξεκουράζεται τακτικά κατά την διάρκεια τις ημέρας. Πάρτε τον χρόνο σας, ηρεμήστε και απολαύστε την ησυχία όταν σας δίνετε η ευκαιρία.

#9 “Νηστικό αρκούδι δεν χορεύει”

Η σωστή διατροφή είναι σημαντικό να υπάρχει γενικά στην ζωή μας είτε μας ενδιαφέρει η φωνή είτε όχι. Μια υγιεινή διατροφή που βοηθά στην φωνή θα πρέπει να είναι πλούσια σε βιταμίνες A και C που βοηθούν τους βλεννογόνους του λάρυγγα. Καλό θα είναι να μην προτιμάτε τα πικάντικα φαγητά. Αποφύγετε να κοιμάστε μετά το φαγητό (γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση). Τα γαστρικά οξέα που ανεβαίνουν από τον οισοφάγο μπορούν να προκαλέσουν χημικό έγκαυμα στις χορδές ή χρόνια λαρυγγίτιδα.

#10 “Αγχώθηκα…”

Ο κακός σύντροφος όλων των καταστάσεων είναι το άγχος. Όπου υπάρχει άγχος υπάρχει αβεβαιότητα, φόβος και φυσικά αρνητική ενέργεια. Αυτά είναι πράγματα που θέλουμε να αποφύγουμε. Σκοπός να λειτουργεί σωστότερα όχι μονάχα ο οργανισμός μας, αλλά ολόκληρη η καθημερινότητά μας. Στόχος να κυλάει με τον τρόπο που εμείς θέλουμε…

Until next time …