Είναι κοινά παραδεκτό ότι τα παιδιά, ειδικά κατά την προσχολική ηλικία, λόγω της μεγάλης τους επιθυμίας να εξερευνήσουν αλλά και γνωρίσουν καλύτερα τον κόσμο, είναι ζωηρά και υπερδραστήρια… Όπως κάθε σωστός εξερευνητής! Όμως, πότε αυτό θα πρέπει να μας ανησυχήσει, ότι μπορεί να είναι ένδειξη Διαταραχής Ελλειμματικής Προσοχής-Υπερκινητικότητας (ΔΕΠ-Υ);
Τι είναι η ΔΕΠ-Υ;
Για να μπορέσουμε να διακρίνουμε ένα ζωηρό παιδί από ένα παιδί με ΔΕΠ-Υ, καλό θα ήταν πρώτα να διευκρινίσουμε τι είναι, τελικά, η ΔΕΠ-Υ; Η Διαταραχή Ελλειμματικής Προσοχής και Υπερκινητικότητας (ΔΕΠ-Υ) είναι από τις πιο συχνές διαταραχές της παιδικής ηλικίας με βιολογικό υπόβαθρο. Συγκεκριμένα, πλήττει το 5-7% του πληθυσμού των παιδιών σχολικής ηλικίας. Τα χαρακτηριστικά συμπτώματα αυτής της διαταραχής είναι: η διάσπαση της προσοχής, η παρορμητικότητα και η υπερκινητικότητα.
Πώς μπορούμε να διακρίνουμε ένα παιδί με ΔΕΠ-Υ από ένα ζωηρό παιδί;
- Ένα ζωηρό παιδί παρουσιάζει υψηλή κινητική δραστηριότητα, όμως μπορεί να την ελέγξει όταν αυτό του ζητηθεί ή όταν αυτό απαιτείται από την περίσταση. Αντιθέτως, ένα παιδί με ΔΕΠ-Υ παρουσιάζει υψηλά επίπεδα κινητικότητας αλλά δεν μπορεί να την ελέγξει ακόμη και αν αυτό απαιτείται. Στην περίπτωση που καταφέρει να ελέγξει την υψηλή κινητικότητά του, αυτό θα διαρκέσει για μικρό χρονικό διάστημα.
- Ένα ζωηρό παιδί ενδέχεται να είναι ιδιαίτερα επιδέξιο, ενώ ένα παιδί με ΔΕΠ-Υ είναι συχνά αδέξιο καθώς αντιμετωπίζει προβλήματα στην αδρή και την λεπτή κινητικότητα (π.χ. κάνουν ζημιές, έχουν δυσκολία στη ζωγραφική, τραυματίζονται συχνά, δυσκολεύονται να ντυθούν ή να δέσουν τα κορδόνια τους, δεν μπορούν να χρησιμοποιήσουν καλά το ψαλίδι κ.α.).
- Το ζωηρό παιδί όταν κάθεται μπορεί να παραμείνει ήσυχο. Από την άλλη, ένα παιδί με ΔΕΠ-Υ για να παραμείνει ήσυχο, θα πρέπει να υπάρχει πολύ υψηλό κίνητρο και θα του είναι αρκετά δύσκολο. Όταν η περίοδος της ακινησίας του τελειώσει θα έχει μεγάλη διέγερση και ένταση.
- Το ζωηρό παιδί μπορεί με ευκολία, συνήθως, να συγκεντρωθεί όταν κάνει μία δραστηριότητα. Όμως, ένα παιδί με ΔΕΠ-Υ παρουσιάζει μεγάλη δυσκολία συγκέντρωσης. Για να επιτευχθεί ένα ικανοποιητικό επίπεδο συγκέντρωσης πρέπει να έχει πολύ υψηλό κίνητρο.
- Ένα ζωηρό παιδί σπάνια έχει ανήσυχο ύπνο, ενώ ένα παιδί με ΔΕΠ-Υ κινείται υπερβολικά ακόμη και στον ύπνο. Επίσης, το παιδί με ΔΕΠ-Υ κοιμάται για μικρή διάρκεια, ξυπνά κατά τη διάρκεια της νύχτας, υπνοβατεί, παραμιλάει και κλωτσάει στον ύπνο του.
- Το ζωηρό παιδί, συνήθως, δεν παρουσιάζει δυσκολίες και προβλήματα στην ομιλία. Αντίθετα, το παιδί με ΔΕΠ-Υ συχνά καθυστερεί να αναπτύξει λόγο και εμφανίζει προβλήματα ομιλίας.
- Ένα ζωηρό παιδί μπορεί να γίνει ανυπάκουο. Ωστόσο, ένα παιδί με ΔΕΠ-Υ μπορεί να είναι τόσο ανυπάκουο που να αγγίξει τα όρια της αντιδραστικότητας. Συχνά, η αντιδραστική τους συμπεριφορά πυροδοτείται από τις πολλές νουθεσίες και παρατηρήσεις αλλά και από τις υψηλές απαιτήσεις του περιβάλλοντός τους.
- Τέλος, ένα ζωηρό παιδί θυμώνει για μικρό χρονικό διάστημα. Από την άλλη πλευρά, ένα παιδί με ΔΕΠ-Υ θυμώνει πιο εύκολα και ο θυμός του διαρκεί περισσότερο.
Συμπερασματικά
Πρέπει, λοιπόν, να είμαστε αρκετά προσεκτικοί για να διακρίνουμε τα λεπτά όρια ανάμεσα σε ένα υπερβολικά ζωηρό παιδί και σε ένα παιδί με ΔΕΠ-Υ. Σε κάθε περίπτωση πρέπει να συμβουλευόμαστε τους ειδικούς γιατί μόνο αυτοί μπορούν να μας δώσουν μια βέβαιη διάγνωση. Έτσι, ανάλογα με τη διάγνωση, προτείνονται οι αντίστοιχες παρεμβάσεις που θα βοηθήσουν το παιδί αλλά και τους ίδιους τους γονείς.
Πηγές: https:
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΑΚΟΜΑ
infokids.
ergotherapy.gr
ygeiaevexia.gr
Μανιαδάκη Κ. & Κάκουρος Ε. (2016). Η διαχείριση της ΔΕΠ-Υ από την θεωρία στην πράξη: Η διάκριση μεταξύ ζωηρού παιδιού και παιδιού με ΔΕΠ-Υ. Αθήνα: Gutenberg
