Πολλοί γνωρίζουν ότι στα άτομα με ειδικές ανάγκες ανήκουν άνθρωποι οι οποίοι έχουν διαγνωστεί με διάφορα σύνδρομα, όπως το σύνδρομο Down. Το «σύνδρομο» ως όρος είναι ένα σύνολο κλινικών συμπτωμάτων και σημείων που σχετίζονται με την ίδια κλινική εικόνα. Επιπλέον έχουν συνδέσει τα ΑμεΑ μόνο με την έλλειψη κάποιων νοητικών ή σωματικών ικανοτήτων. Πόσοι όμως ξέρουν για το σύνδρομο Savant ή αλλιώς το σύνδρομο του «σοφού»;
Ορισμός και ικανότητες
Ο όρος «σύνδρομο Savant» χρησιμοποιείται ως περιγραφή του χαρακτηριστικού γνωρίσματος ενός προσώπου που φέρει μια σοβαρή αναπτυξιακή ή διανοητική αναπηρία σε συνδυασμό με μια εξαιρετική διανοητική ικανότητα σε ένα ορισμένο πεδίο. Χαρακτηριστικά, η νοημοσύνη (IQ) ενός τέτοιου ανθρώπου είναι χαμηλότερη από το μέσο όρο νοημοσύνης, ενώ ταυτόχρονα είναι πολύ υψηλή σε έναν ή περισσότερους τομείς. Συνήθως έχουν μια μόνο χαρακτηριστική ειδική ικανότητα ενώ σπάνια παρουσιάζεται και πολλαπλή ειδική δεξιοτεχνία. Οι ικανότητες αυτών των ανθρώπων περιλαμβάνουν εντυπωσιακούς άθλους αποστήθισης, υπολογισμού αριθμητικής, ή και ασυνήθιστες δυνατότητες στην τέχνη και τη μουσική. Για παράδειγμα με μια εκτενή ματιά μπορούν να αποστηθίζουν γεγονότα, αριθμούς, πινακίδες κυκλοφορίας, χάρτες, καταλόγους αθλητισμού και καιρικών στατιστικών, πράγματα που συχνά θυμούνται μετά για πάντα.
Μερικοί Σαβάντ, μπορούν να αποτυπώσουν στην μνήμη τους και έπειτα να επαναλάβουν -χωρίς λάθος- μια πολύ μεγάλη ακολουθία μουσικής, αριθμών, ή ομιλίας. Άλλοι, που λέγονται διανοητικοί επεξεργαστές, μπορούν να κάνουν τεράστιες και πολύπλοκες αριθμητικές πράξεις με το μυαλό και με αφάνταστη ταχύτητα. Άλλες δεξιότητες περιλαμβάνουν τον ακριβή υπολογισμό αποστάσεων και της γεωμετρικής γωνίας από τη θέα και μόνο, τον υπολογισμό της ακριβούς ημέρας της εβδομάδας για οποιαδήποτε δεδομένη ημερομηνία πέρα από την έκταση δεκάδων χιλιάδων ετών και τη μέτρηση της διάβασης του χρόνου με ακρίβεια και χωρίς ρολόι.
Ιστορική αναδρομή
Το savant syndrome πρωτοαναγνωρίστηκε από τον J. L. Down, (γνωστό και από το άλλο σύνδρομο που πήρε το όνομά του: σύνδρομο Down). Αυτός χρησιμοποίησε τον όρο idiot savant του οποίου το πρώτο συνθετικό δηλώνει χαμηλή νοημοσύνη, ενώ το δεύτερο (από το γαλλικό ρήμα savoir) σημαίνει γνώστης ή σοφός, για να περιγράψει κάποιον που είχε εξαιρετική μνήμη αλλά μειωμένη συλλογιστική ικανότητα. Ο όρος αυτός ελάχιστα χρησιμοποιείται σήμερα λόγω των αρνητικών συνδηλώσεών του και χρησιμοποιείται ο όρος savant syndrome ενώ το πάσχον άτομο με το ουσιαστικό savant.
Ταξινόμηση
Το σύνδρομο Savant ανάλογα με το επίπεδο ικανοτήτων διακρίνεται σε 3 κατηγορίες:
Prodigious savant: Tο άτομο παρά το χαμηλό δείκτη νοημοσύνης παρουσιάζει συγκεκριμένες ιδιοφυείς ικανότητες σε πολύ υψηλότερο βαθμό από τον οποιοδήποτε άνθρωπο
Talented savant: Οι ικανότητες του ατόμου είναι ασύμβατες και πάλι με το υπόλοιπο πνευματικό – διανοητικό σύνολο άλλα όχι σε τόσο μεγάλο βαθμό όπως παραπάνω καθώς μπορεί να παρατηρηθούν και στον υγιή πληθυσμό
Splinter skills: Ιδιαίτερες ικανότητες σε άτομα με διανοητικές διαταραχές που όμως είναι κοινές με τον υγιή πληθυσμό.
Αιτίες και χρόνος εμφάνισης του συνδρόμου
Αυτή η παθολογία στις περισσότερες περιπτώσεις οφείλεται σε γενετική προδιάθεση. Η σύγχρονη επιστήμη γνωρίζει περίπου εκατό άτομα με το σύνδρομο του σαβάν, τα μισά από αυτά υποφέρουν από αυτισμό ενώ τα υπόλοιπα από διαταραχές της ψυχής. Υπάρχουν περιπτώσεις όπου αυτή η κατάσταση ήταν συνέπεια τραυματισμών στο κεφάλι ή εκφυλιστικών ασθενειών του εγκεφάλου. Οι γιατροί πιστεύουν ότι ο σαβαντισμός μπορεί να είναι το αποτέλεσμα της περιγεννητικής παθολογίας.
Το σύνδρομο Savant αναγνωρίζεται συνήθως κατά τη διάρκεια της πρόωρης παιδικής ηλικίας, αφού συνοδεύεται και από άλλες αναπτυξιακές ανωμαλίες. Σε πολλές περιπτώσεις εμφανίζεται σε παιδιά με αυτισμό. Στα αγόρια εμφανίζεται περίπου έξι φορές συχνότερα από ότι στα κορίτσια.
Διάσημοι με το σύνδρομο Savant
Υπάρχουν περίπου 50-100 αναγνωρισμένοι ταλαντούχοι Σαβάντ στον κόσμο.
Alonzo Clemons, Αμερικάνος γλύπτης πηλού.
Tony DeBlois, τυφλός Αμερικάνος μουσικός.
Leslie Lemke, τυφλός Αμερικάνος μουσικός.
Jonathan Lerman, Αμερικάνος καλλιτέχνης.
Thristan Mendoza, μουσικός θαύμα από τις Φιλιππίνες.
Derek Paravicini, τυφλός Βρετανός μουσικός.
Kim Peek, σ’αυτόν βασίστηκε το κινηματογραφικό έργο although diagnosis has changed.
James Henry Pullen, Βρετανός μαραγκός θαύμα.
Matt Savage, Αμερικανός τζαζίστας θαύμα.
Henriett Seth-F., Ούγγρος ποιητής, συγγραφέας και καλλιτέχνης.
Daniel Tammet, Βρετανός.
Stephen Wiltshire, Βρετανός καλλιτέχνης αρχιτεκτονικής.
Richard Wawro, Σκοτσέζος καλλιτέχνης.
Είναι εύκολα κατανοητό, λοιπόν, ότι κάποιος άνθρωπος που έχει γεννηθεί με κάποια ιδιαιτερότητα δεν σημαίνει ότι θα είναι αποτυχημένος στη ζωή του. Αντίθετα μπορεί να καταφέρει και πολύ περισσότερα πράγματα από κάποιον άλλον που θεωρείται απόλυτα υγιής.
Πηγές που χρησιμοποιήθηκαν για το άρθρο αυτό:
capital.gr
el.iliveok.com
el.wikipedia.org
encephalos.gr
i-diadromi.gr
pronews.gr
