Αναμφισβήτητα μία από τις σημαντικότερες εφευρέσεις του 21ου αιώνα είναι ο ρομποτικός εξωσκελετός. Στην εφεύρεση αυτή αξίζει να βρίσκεται στη λίστα με τις μεγαλύτερες καινοτομίες, τόσο λόγω σύλληψης ως ιδέα, όσο και ως κατασκευής. Κυρίως όμως, επειδή προσφέρει ανεκτίμητα οφέλη στους ανθρώπους με κινητικά προβλήματα ή παράλυση.
Λίγες δεκαετίες πριν, πιθανόν να σκεφτόμασταν ότι θα ήταν πολύ δύσκολο, έως ανέφικτο άνθρωποι με σοβαρό τραυματισμό στη σπονδυλική στήλη να περπατήσουν. Η ιστορία ωστόσο μας έχει αποδείξει αμέτρητες φορές ότι πολλά πράγματα που φαίνονταν ακατόρθωτα, έγιναν πραγματικότητα μέσω της επιστήμης και της τεχνολογίας. Ας δούμε τι είναι ο ρομποτικός εξωσκελετός.
Τι είναι:
Ο ρομποτικός εξωσκελετός είναι συσκευή που μπορεί να φορεθεί σαν “ρούχο” από τον άνθρωπο και του επιτρέπει να κινείται. Εξωσκελετό στη φύση συναντούμε σε ορισμένα είδη εντόμων και ζώων. Ο ρόλος του είναι να τα προστατεύει από τραυματισμούς λειτουργώντας ως πανοπλία. Ο άνθρωπος διαθέτει μόνο εσωτερικό σκελετό. Η περίπτωση που χρειάζεται εξωσκελετό είναι για να μπορέσει να μετακινηθεί αν έχει απωλέσει για οποιονδήποτε λόγο την ικανότητα αυτή. Άρα, αντιλαμβανόμαστε ότι υπάρχει διαφοροποίηση ανάμεσα στο φυσικό εξωτερικό σκελετό και στον τεχνητό.
Οφέλη από τη χρήση του:
Ο ρομποτικός εξωσκελετός χρησιμοποιείται σε κέντρα αποκατάστασης από φυσιοθεραπευτές με σκοπό τη σταδιακή ανάκτηση της ικανότητας της βάδισης. Η συσκευή αυτή αποδεικνύεται επίσης πολύ χρήσιμη και σε περιπτώσεις μόνιμης παράλυσης ή νευροεκφυλιστικών παθήσεων. Σε αυτές τις περιπτώσεις, στις οποίες η βλάβη είναι μη αναστρέψιμη, ο εξωτερικός σκελετός είναι ιδανική λύση. Φορώντας τον ο άνθρωπος έχει την ευκαιρία να περπατήσει και αποφεύγει τον κίνδυνο εμφάνισης κατακλίσεων, την περαιτέρω αποδυνάμωση των μυών του και την αύξηση του βάρους του. Ενισχύει επίσης το κυκλοφορικό σύστημα, βοηθά στην καλύτερη λειτουργία των πνευμόνων και μειώνει τους πόνους. Συμβάλλει καθοριστικά στη βελτίωση της ψυχολογίας των ανθρώπων με αναπηρία και στην επίτευξη της αυτονομίας τους.
Ένας ρομποτικός εξωσκελετός συγκροτείται από πέντε κύρια εξαρτήματα. Αποτελείται από το σκελετό, τις μπαταρίες, τους αισθητήρες, τους ενεργοποιητές και το ρυθμιστή. Ο σκελετός λειτουργεί ως το ισχυρό θεμέλιο της συσκευής. Όπως υποδηλώνει το όνομα, είναι ο “εξωτερικός” σκελετός που κρατά το άτομο σε όρθια θέση. Έχει αρθρώσεις στους αστραγάλους, τους γοφούς και τα γόνατα που αντιστοιχούν στις αρθρώσεις του ανθρώπινου σώματος. Οι μπαταρίες τροφοδοτούν τον εξωσκελετό, ώστε να λειτουργήσει και είναι επαναφορτιζόμενες. Μετά από πλήρη φόρτιση διαρκούν συνήθως 8 ώρες, ανάλογα με την εταιρεία και τον τύπο. Όπως φαίνεται και στην εικόνα, οι αισθητήρες είναι τα μπαστούνια που χρησιμοποιεί ο χρήστης για να προχωρήσει. Ενημερώνουν το ρυθμιστή για την κατεύθυνση προς στην οποία κινείται το άτομο. Ο ρυθμιστής αποτελεί τον “εγκέφαλο” του συστήματος. Μέσω των πληροφοριών που λαμβάνει από τους αισθητήρες θέτει σε λειτουργία τους ενεργοποιητές. Οι ενεργοποιητές είναι οι “μύες” του μηχανήματος που κινούν τη συσκευή.
Μειονεκτήματα της συσκευής
Κρίνεται απαραίτητο να αναφερθούμε στα μειονεκτήματα που παρουσιάζει ο ρομποτικός εξωσκελετός, ώστε να διαμορφώσουμε μία πλήρη εικόνα. Αρχικά, το κόστος είναι ίσως το σοβαρότερο μειονέκτημά του. Οι χρήστες μπορούν είτε να νοικιάσουν, είτε να αγοράσουν το μηχάνημα. Οι τιμές, τουλάχιστον προς το παρόν, δε θα μπορούσαν να χαρακτηριστούν ιδιαίτερα φιλικές προς το χρήστη. Η μέση τιμή που μπορεί να συναντήσει κάποιος είναι περίπου 40.000$. Ένα ακόμη μειονέκτημα είναι η πιθανότητα να μπλοκάρει το μηχάνημα καθώς χρησιμοποιείται. Ένα απρόσμενο σταμάτημα ή μία λάθος κίνηση μπορεί να ρίξει τον άνθρωπο με αναπηρία κάτω και να τον τραυματίσει. Επιπλέον, κάποιοι κατασκευαστές θέτουν περιορισμούς στο ύψος, το βάρος και την ηλικία των ατόμων που μπορούν να το χρησιμοποιήσουν.
Επιπλέον πληροφορίες
- Τη δεκαετία του 1960 δημιουργήθηκε εξωσκελετός για πρώτη φορά στην Αμερική με σκοπό τη μεταφορά εξοπλισμού, ο οποίος ήταν πολύ βαρύς, από τους στρατιώτες .
- Ο ρομποτικός εξωσκελετός χρησιμοποιείται και από ανθρώπους που δεν αντιμετωπίζουν κινητικά προβλήματα. Σε επαγγέλματα που χρειάζεται οι εργαζόμενοι να σηκώνουν μεγάλα βάρη, αξιοποιείται για προληπτικούς λόγους. Τους παρέχει προστασία από την πίεση των ποδιών και της μέσης και των κατ’ επέκταση συνεπειών της, όπως είναι η εμφάνιση δισκοκήλης.
Πηγές που χρησιμοποιήθηκαν για το άρθρο αυτό:
Gunderman, J. (2012). Exoskeletons for Paraplegics. Suny Cortland. Ανακτήθηκε στις 02-05-2021 από https://sites.google.com/a/cortland.edu/exoskeletons-for-paraplegics/
